Pub Date : 2020-11-05DOI: 10.22059/JLCR.2020.260479.1044
رش فرهادکاکه, حسین آریان
تردیدی نیست در اینکه شاعران بزرگ ایرانی چون فردوسی، سعدی، حافظ، نظامی و... معمار، معیار، محک و حافظ زبان و هویت زبان و بلاغت فارسی هستند. یکی از این استونه های زبان و بلاغت فارسی، حافظ شیرازی است. شعر حافظ تاکنون از رویکردهای مختلف بررسی و تحلیل‌شده است. در این مکتوب سعی شده با بررسی ساختار زبانی حصر ایجادشده در کلام حافظ دریابیم که در زبان فارسی چه روشهایی برای ایجاد حصر در کلام وجود دارد که از دیدگاه زیبایی‌شناسی هنر و علم بلاغت و همچنین معنیشناسی کاربردی قابل‌توجه باشد. به این منظور ضمن استخراج و دستهبندی موارد حصر و ارائه قوانین قابل‌تعمیم، به هنر و لطف سخن حافظ در بهرهگیری از این ترفند زبانی نیز اشاره‌شده است. اشارات قصر در زبان فارسی بیشتر با معیار بلاغت قصر در زبان عربی، بدون توجه به ساختار خاص زبان فارسی بوده است درحالیکه اساسا ساختاری متفاوت در برجسته‌سازی کلام دارند. ضمن اینکه موارد دیگری نیز وجود دارد که موردتوجه قرار نگرفته است. در این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی وهم کمی و کیفی صورت گرفته است با هدف دستیابی به معیارها و موازینی برای تحلیل متون ادب فارسی از دیدگاه علم معانی شکل گرفتهاست. لذا سعی شده ضمن بررسی چگونگی تطبیق اصول موجود در این علم با ساختار زبان فارسی از طریق تجزیه و تحلیل دادهها، الگویی نیز برای سنجش کلام هنری از این دیدگاه ارائه شود. به این منظور پساز مطالعه و نقد و بررسی غزلیات حافظ در این زمینه و تجزیه و تحلیل ساختار نحوی- بلاغی گزیدهای از اشعارش، سامان داده شدهاست؛ ضمن استخراج و دستهبندی موارد حصر و ارائه قوانین قابل‌تعمیم به‌عنوان معیار ساختار زبان و بلاغت فارسی، به هنر و لطف سخن حافظ در بهرهگیری از این ترفند زبانی نیز اشاره‌شده است. افظ ازواژه های حصرهم پیوسته استفاده می کند. هرچند ممکن است از دیدگاه نقد ادبی عادی تر و کم اهمیت تر تلقی شود،اما ادبیات که عرصه فرا هنجاری‌ها و گریز از هنجارهاست، سخن شناس و استادی همچون حافظ حتی از این الگو نیز به شیوه ای بهره گرفته که از لطف کلام کاسته نشده است.
{"title":"شگردهای قصردراشعارحافظ، معیار ساختار زبان و بلاغت فارسی","authors":"رش فرهادکاکه, حسین آریان","doi":"10.22059/JLCR.2020.260479.1044","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.260479.1044","url":null,"abstract":"تردیدی نیست در اینکه شاعران بزرگ ایرانی چون فردوسی، سعدی، حافظ، نظامی و... معمار، معیار، محک و حافظ زبان و هویت زبان و بلاغت فارسی هستند. یکی از این استونه های زبان و بلاغت فارسی، حافظ شیرازی است. شعر حافظ تاکنون از رویکردهای مختلف بررسی و تحلیل‌شده است. در این مکتوب سعی شده با بررسی ساختار زبانی حصر ایجادشده در کلام حافظ دریابیم که در زبان فارسی چه روشهایی برای ایجاد حصر در کلام وجود دارد که از دیدگاه زیبایی‌شناسی هنر و علم بلاغت و همچنین معنیشناسی کاربردی قابل‌توجه باشد. به این منظور ضمن استخراج و دستهبندی موارد حصر و ارائه قوانین قابل‌تعمیم، به هنر و لطف سخن حافظ در بهرهگیری از این ترفند زبانی نیز اشاره‌شده است. اشارات قصر در زبان فارسی بیشتر با معیار بلاغت قصر در زبان عربی، بدون توجه به ساختار خاص زبان فارسی بوده است درحالیکه اساسا ساختاری متفاوت در برجسته‌سازی کلام دارند. ضمن اینکه موارد دیگری نیز وجود دارد که موردتوجه قرار نگرفته است. در این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی وهم کمی و کیفی صورت گرفته است با هدف دستیابی به معیارها و موازینی برای تحلیل متون ادب فارسی از دیدگاه علم معانی شکل گرفتهاست. لذا سعی شده ضمن بررسی چگونگی تطبیق اصول موجود در این علم با ساختار زبان فارسی از طریق تجزیه و تحلیل دادهها، الگویی نیز برای سنجش کلام هنری از این دیدگاه ارائه شود. به این منظور پساز مطالعه و نقد و بررسی غزلیات حافظ در این زمینه و تجزیه و تحلیل ساختار نحوی- بلاغی گزیدهای از اشعارش، سامان داده شدهاست؛ ضمن استخراج و دستهبندی موارد حصر و ارائه قوانین قابل‌تعمیم به‌عنوان معیار ساختار زبان و بلاغت فارسی، به هنر و لطف سخن حافظ در بهرهگیری از این ترفند زبانی نیز اشاره‌شده است. افظ ازواژه های حصرهم پیوسته استفاده می کند. هرچند ممکن است از دیدگاه نقد ادبی عادی تر و کم اهمیت تر تلقی شود،اما ادبیات که عرصه فرا هنجاری‌ها و گریز از هنجارهاست، سخن شناس و استادی همچون حافظ حتی از این الگو نیز به شیوه ای بهره گرفته که از لطف کلام کاسته نشده است.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"29 1","pages":"113-133"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87199525","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-26DOI: 10.22059/JLCR.2020.310250.1543
امیر حسین رحیمی زنجانبر, غلامحسین کریمی دوستان
مارکس از جامعه‌شناسان آلمان و فلاسفۀ پراگماتیسم است که با وارونه کردن «دیالکتیک هگلی»، نظریۀ مارکسیسم را بر پایۀ ماتریالیسم دیالکتیک بنیان نهاد. یعنی برخلاف ایده‌آلیسم هگلی که ایده (آگاهی و شناخت) را مقدم بر ماده می‌انگاشت، ریشۀ هر گونه تحول ایده را ماده می‌انگارد.از منظر مارکسیسم، جامعه بافت مناسبات انسانی نیست بلکه نظامی است مبتنی بر ابژه‌ها و قوانین ابژکتیو. مارکس و انگـــلس جهانی را مجسم می‌کنند که در آن نیروی جهانی‌شدۀ بازار اســــتیلا می‌یابد، بی‌توجه به اینکه چه آسیب‌هایی انسانی وارد آورده‌اند. این نظریه با تأکید بر تضاد درونی نظام طبقاتی شرایط اقتصادی را زیربنای شعور اجتماعی می‌خواند. ازآنجاکه کشمکش‌های بیناسوژه‌ای در رمان «خرسی که چپق می‌کشد» زاییدۀ شرایط اقتصادی است و پیرنگش بر پایۀ شکلگیری جامعۀ بورژوازی و تضادهای طبقاتی در مراحل گذار از سنت به مدرنیته؛ لذا این رویکرد برای آن رمان اختیار شدهاست. باتوجه به اینکه «نشانه‌شناسی» یک روش خواندن متن است که به بررسی روابط نشانه‌ها و چگونگی سازوکار تولید معنا می‌پردازد، مقالۀ حاضر، به روش تحلیلی‌توصیفی، در پی بازخوانی متن از طریق تحلیل نشانه‌هایی است که مؤید وابستگی مناسبات اجتماعی به شرایط اقتصادی است. مسئلۀ پژوهش چگونگی دگرخوانش نشانه‌شناختی متن، با تکیه بر رهیافت نظریات جامعه‌شناختی مارکس است. فروپاشی شوروی، به‌عنوان سردمدار نظام مارکسیستی، به‌معنای ناکارآمدی این نظام نیست. فقدان توجه بسنده به پارادایم‌های متعهدانۀ این نظام ضرورت پژوهش را آشکار می‌نماید. خوانش حاصل از مقالۀ پیش‌رو بیانگر این است که: رمان مذکور رمانی انتقادی است که عوارض تغییر گفتمان ناشی از حضور مدرنیته را آشکار می‌کند. «دگردیسی انسان به حیوان درآمدزا» در این رمان، استعاره‌ای است که بر از خودبیگانگی سوژه‌ها و قطع ارتباط آنها از دنیای نوستالوژیک ازدست‌رفتۀ انسانی‌شان دلالت دارد، ازخودبیگانگی‌ای که به اضمحلال خانواده و سپس به فروپاشی روابط انسانی کل جامعه می‌انجامد. این پژوهش برای نخستین بار در ایران از نظریۀ مارکس برای خوانش متون ادبی استفاده می‌کند.
{"title":"خوانش نشانه ـ جامعهشناختیِ رمان کودکانۀ «خرسی که چپق میکشید»: با رویکرد مارکسیستی","authors":"امیر حسین رحیمی زنجانبر, غلامحسین کریمی دوستان","doi":"10.22059/JLCR.2020.310250.1543","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.310250.1543","url":null,"abstract":"مارکس از جامعه‌شناسان آلمان و فلاسفۀ پراگماتیسم است که با وارونه کردن «دیالکتیک هگلی»، نظریۀ مارکسیسم را بر پایۀ ماتریالیسم دیالکتیک بنیان نهاد. یعنی برخلاف ایده‌آلیسم هگلی که ایده (آگاهی و شناخت) را مقدم بر ماده می‌انگاشت، ریشۀ هر گونه تحول ایده را ماده می‌انگارد.از منظر مارکسیسم، جامعه بافت مناسبات انسانی نیست بلکه نظامی است مبتنی بر ابژه‌ها و قوانین ابژکتیو. مارکس و انگـــلس جهانی را مجسم می‌کنند که در آن نیروی جهانی‌شدۀ بازار اســــتیلا می‌یابد، بی‌توجه به اینکه چه آسیب‌هایی انسانی وارد آورده‌اند. این نظریه با تأکید بر تضاد درونی نظام طبقاتی شرایط اقتصادی را زیربنای شعور اجتماعی می‌خواند. ازآنجاکه کشمکش‌های بیناسوژه‌ای در رمان «خرسی که چپق می‌کشد» زاییدۀ شرایط اقتصادی است و پیرنگش بر پایۀ شکلگیری جامعۀ بورژوازی و تضادهای طبقاتی در مراحل گذار از سنت به مدرنیته؛ لذا این رویکرد برای آن رمان اختیار شدهاست. باتوجه به اینکه «نشانه‌شناسی» یک روش خواندن متن است که به بررسی روابط نشانه‌ها و چگونگی سازوکار تولید معنا می‌پردازد، مقالۀ حاضر، به روش تحلیلی‌توصیفی، در پی بازخوانی متن از طریق تحلیل نشانه‌هایی است که مؤید وابستگی مناسبات اجتماعی به شرایط اقتصادی است. مسئلۀ پژوهش چگونگی دگرخوانش نشانه‌شناختی متن، با تکیه بر رهیافت نظریات جامعه‌شناختی مارکس است. فروپاشی شوروی، به‌عنوان سردمدار نظام مارکسیستی، به‌معنای ناکارآمدی این نظام نیست. فقدان توجه بسنده به پارادایم‌های متعهدانۀ این نظام ضرورت پژوهش را آشکار می‌نماید. خوانش حاصل از مقالۀ پیش‌رو بیانگر این است که: رمان مذکور رمانی انتقادی است که عوارض تغییر گفتمان ناشی از حضور مدرنیته را آشکار می‌کند. «دگردیسی انسان به حیوان درآمدزا» در این رمان، استعاره‌ای است که بر از خودبیگانگی سوژه‌ها و قطع ارتباط آنها از دنیای نوستالوژیک ازدست‌رفتۀ انسانی‌شان دلالت دارد، ازخودبیگانگی‌ای که به اضمحلال خانواده و سپس به فروپاشی روابط انسانی کل جامعه می‌انجامد. این پژوهش برای نخستین بار در ایران از نظریۀ مارکس برای خوانش متون ادبی استفاده می‌کند.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"18 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88076733","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-24DOI: 10.22059/JLCR.2020.298669.1429
جعفر فسائی
انقلاب علمی و نیهیلیسم هدایتچکیده:گذار از دوگانه مرسوم زیربنا / روبنا و عبور از بزنگاه های شناخته شده سیاسی - اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی در شکل گیری موضوعات و مفاهیم، امکانی در نقد ادبی فراهم می سازد تا بتوان از زوایای دیگری به متون نگریست و از این طریق، لایه های معنایی متن را آشکار ساخت. با توجه به این مسئله، در جستجوی مبنای نظری اندیشه‌ه ای نیست گرایانه صادق هدایت می‌ت وان در کنار توجه بر نقش مؤلفه های اقتصادی / اجتماعی، به مؤلفه بسیار مهم دیگری اشاره کرد و در پرتو نور آن توضیحی برای اندیشه های صادق هدایت ارائه داد. در نوشتار حاضر، محورهای فکری هدایت که ناظر بر دنیایی پوچ، فاقد معنا و غایت و سرشار از تناقض های چند بعدی است، در پرتو یک"انقلاب علمی"مورد بازخوانی قرار گرفته است؛ نتایج تحقیق نشان می دهد که ذهنیت غالب صادق هدایت در مواجهه با هستی، و مبنای نظری تفکرات وی در برخورد با اندیشه های ماتریالیستی و تکامل گرایانه چارلز داروین صورتبندی شده است و صادق هدایت اساسا برآیند و سمبل تناقض و تعارضی است که از این انقلاب علمی منبعث شده است.کلمه های کلیدی:"صادق هدایت"، "تکامل زیستی"، "داروین"، "ادبیات ابزورد"، "نیهیلیسم"
{"title":"بازخوانی نقش انقلاب علمی داروین در شکلگیری نیهلیسم در اندیشههای صادق هدایت","authors":"جعفر فسائی","doi":"10.22059/JLCR.2020.298669.1429","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.298669.1429","url":null,"abstract":"انقلاب علمی و نیهیلیسم هدایتچکیده:گذار از دوگانه مرسوم زیربنا / روبنا و عبور از بزنگاه های شناخته شده سیاسی - اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی در شکل گیری موضوعات و مفاهیم، امکانی در نقد ادبی فراهم می سازد تا بتوان از زوایای دیگری به متون نگریست و از این طریق، لایه های معنایی متن را آشکار ساخت. با توجه به این مسئله، در جستجوی مبنای نظری اندیشه‌ه ای نیست گرایانه صادق هدایت می‌ت وان در کنار توجه بر نقش مؤلفه های اقتصادی / اجتماعی، به مؤلفه بسیار مهم دیگری اشاره کرد و در پرتو نور آن توضیحی برای اندیشه های صادق هدایت ارائه داد. در نوشتار حاضر، محورهای فکری هدایت که ناظر بر دنیایی پوچ، فاقد معنا و غایت و سرشار از تناقض های چند بعدی است، در پرتو یک\"انقلاب علمی\"مورد بازخوانی قرار گرفته است؛ نتایج تحقیق نشان می دهد که ذهنیت غالب صادق هدایت در مواجهه با هستی، و مبنای نظری تفکرات وی در برخورد با اندیشه های ماتریالیستی و تکامل گرایانه چارلز داروین صورتبندی شده است و صادق هدایت اساسا برآیند و سمبل تناقض و تعارضی است که از این انقلاب علمی منبعث شده است.کلمه های کلیدی:\"صادق هدایت\"، \"تکامل زیستی\"، \"داروین\"، \"ادبیات ابزورد\"، \"نیهیلیسم\"","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"236 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73257988","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.296415.1405
صادق خدادوست, علی اکبر دهقان, حمیدرضا فرضی
فنون روایی به شگردهای روایت داستان گفته می‌شود که در ادبیات پسامدرن، دگرگونی پیدا کرده است. در رمان‌های این سبک ادبی، اصولی که در ادبیات داستانی به طرح، آغاز و پایان مشخص، روایت خطی منسجم، زبان صریح و نظام‌مندی روایت تعلق دارد، به هم می ریزد. با توجه به اینکه رمان «دل فولاد» روانیپور از گونة رمان‌های پسانوگرایی شمرده شده است، در این مقاله رمان یادشده از منظر عناصر روایی مطالعه گردید تا اعتبار دیدگاه موجود ارزیابی شود. بدین منظور، «دل فولاد» بر مبنای نظریه‌های پسامدرنیستی بازخوانی و فنون روایی و همچنین نقش روایت در برجسته کردن سبک آن، بررسی شد. نتیجة این جستار تحلیلی - توصیفی گویای آن است که مؤلفه‌‌هایی همچون بى‌نظمى زمانى در روایت رویدادها، دور باطل، شخصیت‌های خاص، بازی زبانی و افراط در کاربرد صور خیال، تناقض و بینامتنیت و چندصدایی، در این رمان روانیپور برجستگی خاصی دارد. از این رو اعتبار دیدگاه‌های مربوط به تاثیرپذیری این رمان از مکتب ادبى پست‌مدرن، از پشتوانة تحقیقی برخوردار است.
{"title":"فنون روایی پسانوگرایی در رمان «دل فولاد» منیرو روانیپور","authors":"صادق خدادوست, علی اکبر دهقان, حمیدرضا فرضی","doi":"10.22059/JLCR.2020.296415.1405","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.296415.1405","url":null,"abstract":"فنون روایی به شگردهای روایت داستان گفته می‌شود که در ادبیات پسامدرن، دگرگونی پیدا کرده است. در رمان‌های این سبک ادبی، اصولی که در ادبیات داستانی به طرح، آغاز و پایان مشخص، روایت خطی منسجم، زبان صریح و نظام‌مندی روایت تعلق دارد، به هم می ریزد. با توجه به اینکه رمان «دل فولاد» روانیپور از گونة رمان‌های پسانوگرایی شمرده شده است، در این مقاله رمان یادشده از منظر عناصر روایی مطالعه گردید تا اعتبار دیدگاه موجود ارزیابی شود. بدین منظور، «دل فولاد» بر مبنای نظریه‌های پسامدرنیستی بازخوانی و فنون روایی و همچنین نقش روایت در برجسته کردن سبک آن، بررسی شد. نتیجة این جستار تحلیلی - توصیفی گویای آن است که مؤلفه‌‌هایی همچون بى‌نظمى زمانى در روایت رویدادها، دور باطل، شخصیت‌های خاص، بازی زبانی و افراط در کاربرد صور خیال، تناقض و بینامتنیت و چندصدایی، در این رمان روانیپور برجستگی خاصی دارد. از این رو اعتبار دیدگاه‌های مربوط به تاثیرپذیری این رمان از مکتب ادبى پست‌مدرن، از پشتوانة تحقیقی برخوردار است.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"34 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85529248","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2019.288198.1330
مهدی عبادی, تیمور مالمیر, علی محمد مؤذنی
مضامین نوگرایی عصر مشروطه، در آثار اکثر شاعران و نویسندگان این دوره فراوان است، طوری که بعضی از آنها همچون وطن، قانون و آزادی در ادبیات، در مرتبۀ نخست، فریاد دفاع از حقوق ملت را سر می‌دهد، اما گرفتاری در ایسم‌های (ism) روشنفکرانه همچون ناسیونالیسم، نیهیلیسم و شووینیسم یادآور تجدد به معنی خاص‌تری است. تعمق در برخی آثار نشان می‌دهد که افراط در افکار نوگرایانه، سبب نوعی تناقض در دیدگاه‌های متجددانه شدهاست. هرچند مسائل سیاسی- اجتماعی و انتقاد از آنها محور اصلی درونمایههای آثار این دوره است؛ لزوما همۀ منتقدین از یک زاویۀ مشخص به مسائل نگاه نمی‌کنند. در این عصرگرایش به نمایش و نمایش‌نامه‌نویسی رواج یافت و به لحاظ مردمی بودن، جایگاه عرضۀ تمایلات و نقدهای سیاسی - اجتماعی شد. شعرای برجسته‌ای نظیر میرزادۀ عشقی، ایرج میرزا و عارف قزوینی به خلق آثار نمایشی با رویکرد متجددانه و نگاه انتقادی به اوضاع سنتی ایران پرداختند. هریک از این ادبا با اندیشه و ایدئولوژی خود و با هدف اصلاح اوضاع سیاسی و اجتماعی به مبارزۀ قلمی روی آوردند.
{"title":"بررسی تطبیقی درونمایههای آثار نمایشی عشقی، ایرج و عارف","authors":"مهدی عبادی, تیمور مالمیر, علی محمد مؤذنی","doi":"10.22059/JLCR.2019.288198.1330","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2019.288198.1330","url":null,"abstract":"مضامین نوگرایی عصر مشروطه، در آثار اکثر شاعران و نویسندگان این دوره فراوان است، طوری که بعضی از آنها همچون وطن، قانون و آزادی در ادبیات، در مرتبۀ نخست، فریاد دفاع از حقوق ملت را سر می‌دهد، اما گرفتاری در ایسم‌های (ism) روشنفکرانه همچون ناسیونالیسم، نیهیلیسم و شووینیسم یادآور تجدد به معنی خاص‌تری است. تعمق در برخی آثار نشان می‌دهد که افراط در افکار نوگرایانه، سبب نوعی تناقض در دیدگاه‌های متجددانه شدهاست. هرچند مسائل سیاسی- اجتماعی و انتقاد از آنها محور اصلی درونمایههای آثار این دوره است؛ لزوما همۀ منتقدین از یک زاویۀ مشخص به مسائل نگاه نمی‌کنند. در این عصرگرایش به نمایش و نمایش‌نامه‌نویسی رواج یافت و به لحاظ مردمی بودن، جایگاه عرضۀ تمایلات و نقدهای سیاسی - اجتماعی شد. شعرای برجسته‌ای نظیر میرزادۀ عشقی، ایرج میرزا و عارف قزوینی به خلق آثار نمایشی با رویکرد متجددانه و نگاه انتقادی به اوضاع سنتی ایران پرداختند. هریک از این ادبا با اندیشه و ایدئولوژی خود و با هدف اصلاح اوضاع سیاسی و اجتماعی به مبارزۀ قلمی روی آوردند.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77918959","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.303631.1480
لو علیرضانبی
بنفشه، در شعر اغلب شاعران به کار رفته و با توجه به اوصاف و ویژگیهایش، امکان تصویر سازی بسیاری ایجاد کرده ، هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل تصویرسازی شاعران از بنفشه است، هدف دیگر، ترسیم نوع نگرش شاعران به این موضوع در ادب فارسی است، همچنین میزان ابتکارها و تقلیدها در این تصویر سازی و نیز تنوع تصاویر شعری بنفشه مشخص می گردد. به همین منظور54 شاعر انتخاب شده و طبق معیار تقدم و تأخر تاریخی، تصاویر تقلیدی و ابتکاری مشخص گردیده و با استفاده از جدول و نمودار، یافته ها عینی و ملموستر نشان داده شد. برخی از یافته های این پژوهش بدین قرار است: در شعر این شاعران، بیش از552 تصویر متنوع و 248 تصویر منحصر بفرد از بنفشه دیده می شود، رابطه بنفشه و مو، زلف، گیسو و طره، بنفشه و سمن و یاسمن، بنفشه و خط، بنفشه و کبودی، بنفشه و دوتایی و خمیدگی، بنفشه و لاله، بنفشه و بو، بنفشه و نیلی بودن در شعر آنان به ترتیب، بیشترین بسامد را دارد. قطران، خاقانی، منوچهری، فرخی، امیر معزی، نظامی و عطار بیشترین تصاویر ابتکاری را از بنفشه پدید آورده اند. همچنین رابطه بنفشه با اوصاف و اعمال انسانی پر بسامدتر از سایر موضوعات است.
{"title":"بنفشه تابدار بررسیِ تصاویر شعری بنفشه در ادبیات فارسی","authors":"لو علیرضانبی","doi":"10.22059/JLCR.2020.303631.1480","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.303631.1480","url":null,"abstract":"بنفشه، در شعر اغلب شاعران به کار رفته و با توجه به اوصاف و ویژگیهایش، امکان تصویر سازی بسیاری ایجاد کرده ، هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل تصویرسازی شاعران از بنفشه است، هدف دیگر، ترسیم نوع نگرش شاعران به این موضوع در ادب فارسی است، همچنین میزان ابتکارها و تقلیدها در این تصویر سازی و نیز تنوع تصاویر شعری بنفشه مشخص می گردد. به همین منظور54 شاعر انتخاب شده و طبق معیار تقدم و تأخر تاریخی، تصاویر تقلیدی و ابتکاری مشخص گردیده و با استفاده از جدول و نمودار، یافته ها عینی و ملموستر نشان داده شد. برخی از یافته های این پژوهش بدین قرار است: در شعر این شاعران، بیش از552 تصویر متنوع و 248 تصویر منحصر بفرد از بنفشه دیده می شود، رابطه بنفشه و مو، زلف، گیسو و طره، بنفشه و سمن و یاسمن، بنفشه و خط، بنفشه و کبودی، بنفشه و دوتایی و خمیدگی، بنفشه و لاله، بنفشه و بو، بنفشه و نیلی بودن در شعر آنان به ترتیب، بیشترین بسامد را دارد. قطران، خاقانی، منوچهری، فرخی، امیر معزی، نظامی و عطار بیشترین تصاویر ابتکاری را از بنفشه پدید آورده اند. همچنین رابطه بنفشه با اوصاف و اعمال انسانی پر بسامدتر از سایر موضوعات است.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75089901","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.289462.1340
محمدسامان جواهریان, تقی پورنامداریان
ساختار به معنی وجود ارتباط میان اجزای یک متن است به شکلی که وجود هیچ جزئی اتفاقی یا بی‌دلیل به نظر نرسد. یکی از وجوه تفاوت شعر نیمایی با شعر سنتی در ساختار آن است. شعر سنتی به طور عمومی بیشتر در سطح بیت دارای ساختار و انسجام بود تا در کلیت خود. این ادعا بیشتر درباره‌ی اشعار غنایی همچون غرل صادق است نه درباره‌ی اشعار بلند آشکارا روایی همچون شاهنامه یا خسرو و شیرین. برای تحلیل ساختار شعر نیما می‌توان از مفهوم واقعهمندی کمک گرفت که از روایت‌شناسی وام گرفته شده است. واقعه رخداد یا چرخش تعیین‌کننده در متن روایی است و ساختار شعر نیما در بسیاری از موارد ناشی از وجود پیرنگی واحد در سراسر شعر است که در خدمت ایجاد یک واقعه است. میزان واقعهمندی یک رخداد بسته به میزان تخطی آن از طرح‌واره است. طرح‌واره‌ها الگوهای قالبی و آشنا برای ذهن هستند. طرح‌واره‌ها خود دو نوع‌اند: چارچوب و پی‌آیند. تفاوت این دو در توالی‌مند بودن «پی‌آیند» در مقابل ایستایی «چارچوب» است. سه نوع اصلی واقعه را می‌توان به این صورت برشمرد: واقعه در در سطح رخدادها، واقعه در سطح ارائه و واقعه در سطح دریافت. نمونه‌های هر سه نوع را می‌توان در اشعار آزاد نیما یافت.
{"title":"واقعهمندی و انواع واقعه در اشعار آزاد نیما","authors":"محمدسامان جواهریان, تقی پورنامداریان","doi":"10.22059/JLCR.2020.289462.1340","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.289462.1340","url":null,"abstract":"ساختار به معنی وجود ارتباط میان اجزای یک متن است به شکلی که وجود هیچ جزئی اتفاقی یا بی‌دلیل به نظر نرسد. یکی از وجوه تفاوت شعر نیمایی با شعر سنتی در ساختار آن است. شعر سنتی به طور عمومی بیشتر در سطح بیت دارای ساختار و انسجام بود تا در کلیت خود. این ادعا بیشتر درباره‌ی اشعار غنایی همچون غرل صادق است نه درباره‌ی اشعار بلند آشکارا روایی همچون شاهنامه یا خسرو و شیرین. برای تحلیل ساختار شعر نیما می‌توان از مفهوم واقعهمندی کمک گرفت که از روایت‌شناسی وام گرفته شده است. واقعه رخداد یا چرخش تعیین‌کننده در متن روایی است و ساختار شعر نیما در بسیاری از موارد ناشی از وجود پیرنگی واحد در سراسر شعر است که در خدمت ایجاد یک واقعه است. میزان واقعهمندی یک رخداد بسته به میزان تخطی آن از طرح‌واره است. طرح‌واره‌ها الگوهای قالبی و آشنا برای ذهن هستند. طرح‌واره‌ها خود دو نوع‌اند: چارچوب و پی‌آیند. تفاوت این دو در توالی‌مند بودن «پی‌آیند» در مقابل ایستایی «چارچوب» است. سه نوع اصلی واقعه را می‌توان به این صورت برشمرد: واقعه در در سطح رخدادها، واقعه در سطح ارائه و واقعه در سطح دریافت. نمونه‌های هر سه نوع را می‌توان در اشعار آزاد نیما یافت.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"15 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72893182","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.299428.1443
مجاهد غلامی
با اندک‌مایه‌ای از احتیاط، آن هم به این دلیل که در المعجم فی معاییر اشعار العجم(حدود 630 ق.) دربارۀ تأثیرپذیری شمس قیس رازی از نقد الشعر قدامة بن جعفر(337- 260ق.) تصریحی وجود ندارد، می‌توان در آشنایی شمس قیس با ایده‌ها و آرای قدامة پیرامون نقد شعر، که بنا بر تلقی قدمایی به معنای معرفت محاسن و معایب شعر بوده است، و بازآوری آنها در المعجم، تردیدی به خود راه نداد. آنچه این ادعا را توش و توان می‌بخشد، به‌ویژه این همانی‌هایی است که دربارۀ عیوب شعر و بحث‌هایی بر سر عیوب معاظله، تناقض، تخلیع، خطاهای لفظی، خطاهای معنوی، کیفیت مدح و ... در این دو کتاب وجود دارد. هرچند که شمس قیس، گاه نظراتی هم دارد دربردارندۀ چیزهایی افزون بر نظر قدامة و گاه متفاوت با آن. همچنین با توجه به آنکه نقد الشعر، نخستین کتاب بلاغی‌ای است که در آن، بلاغت یونانی به بلاغت اسلامی آمیخته است، شمس قیس را به جهت تأثیرپذیری از آن باید کسی دانست که به توسط وی، گزاره‌هایی از فکر فلسفی و بلاغی یونانی به کتاب‌های بلاغی فارسی راه یافته است و آثار بلاغی و ادبی متأثر از خود را نیز به قدر وسع از آن برخوردار نموده.
{"title":"بازخوانی المعجم فی معاییر اشعار العجم به مثابۀ تحریری از نقد الشّعر","authors":"مجاهد غلامی","doi":"10.22059/JLCR.2020.299428.1443","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.299428.1443","url":null,"abstract":"با اندک‌مایه‌ای از احتیاط، آن هم به این دلیل که در المعجم فی معاییر اشعار العجم(حدود 630 ق.) دربارۀ تأثیرپذیری شمس قیس رازی از نقد الشعر قدامة بن جعفر(337- 260ق.) تصریحی وجود ندارد، می‌توان در آشنایی شمس قیس با ایده‌ها و آرای قدامة پیرامون نقد شعر، که بنا بر تلقی قدمایی به معنای معرفت محاسن و معایب شعر بوده است، و بازآوری آنها در المعجم، تردیدی به خود راه نداد. آنچه این ادعا را توش و توان می‌بخشد، به‌ویژه این همانی‌هایی است که دربارۀ عیوب شعر و بحث‌هایی بر سر عیوب معاظله، تناقض، تخلیع، خطاهای لفظی، خطاهای معنوی، کیفیت مدح و ... در این دو کتاب وجود دارد. هرچند که شمس قیس، گاه نظراتی هم دارد دربردارندۀ چیزهایی افزون بر نظر قدامة و گاه متفاوت با آن. همچنین با توجه به آنکه نقد الشعر، نخستین کتاب بلاغی‌ای است که در آن، بلاغت یونانی به بلاغت اسلامی آمیخته است، شمس قیس را به جهت تأثیرپذیری از آن باید کسی دانست که به توسط وی، گزاره‌هایی از فکر فلسفی و بلاغی یونانی به کتاب‌های بلاغی فارسی راه یافته است و آثار بلاغی و ادبی متأثر از خود را نیز به قدر وسع از آن برخوردار نموده.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"63 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73905086","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.303887.1485
احمد علی رضایی
بلاغت و فصاحت از جمله اصطلاحاتی است که از آغازین آثار بلاغی توجه محققان را جلب کرده‌است؛ آنچه از خلال کتاب‌های بلاغی به دست می‌آید نشان می‌دهد در بلاغت اسلامی، بیشتر با معیارهای ذوق مبنا و مکرر رو به رو هستیم و اصطلاحات مذکور نیز از این معیارها به دور نبوده‌اند؛ معیارهایی که امروز پذیرش و کاربردشان خالی از خلل نیست. پژوهش حاضر ضمن بررسی، تحلیل و نقد بلاغت و فصاحت و دستهبندی آراء پیشینیان، کوشیده با مؤلفه‌های دیگر به تبیین بلاغت و فصاحت بپردازد. به‌نظر می‌رسد برای دریافتی روشن‌تر از چنین مفاهیمی و پرهیز از دیدگاه‌های استحسانی می‌توان از آراء زبانشناسان در حیطة بافت متن و انواع بافت‌های متن و نیز نظریة ارتباطی یاکوبسن و نقش‌های ششگانة زبان که مبتنی بر نظریة مذکور است یاری گرفت؛ بر این اساس، بافت‌های گوناگون کلام به همراه نقش‌های زبان را می‌توان عناصر کانونی بلاغت و فصاحت به‌شمار آورد، ضمن اینکه براساس دیدگاه ون پی یر متون ادبی و مقدس همواره درحال «بافت‌سازی» هستند، یعنی بافت آنها بسته و تغییرناپذیر نیست بلکه بر اساس موقعیتی بافت‌سازی می کنند.
{"title":"تحلیل و نقد بلاغت و فصاحت در آثار بلاغی","authors":"احمد علی رضایی","doi":"10.22059/JLCR.2020.303887.1485","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.303887.1485","url":null,"abstract":"بلاغت و فصاحت از جمله اصطلاحاتی است که از آغازین آثار بلاغی توجه محققان را جلب کرده‌است؛ آنچه از خلال کتاب‌های بلاغی به دست می‌آید نشان می‌دهد در بلاغت اسلامی، بیشتر با معیارهای ذوق مبنا و مکرر رو به رو هستیم و اصطلاحات مذکور نیز از این معیارها به دور نبوده‌اند؛ معیارهایی که امروز پذیرش و کاربردشان خالی از خلل نیست. پژوهش حاضر ضمن بررسی، تحلیل و نقد بلاغت و فصاحت و دستهبندی آراء پیشینیان، کوشیده با مؤلفه‌های دیگر به تبیین بلاغت و فصاحت بپردازد. به‌نظر می‌رسد برای دریافتی روشن‌تر از چنین مفاهیمی و پرهیز از دیدگاه‌های استحسانی می‌توان از آراء زبانشناسان در حیطة بافت متن و انواع بافت‌های متن و نیز نظریة ارتباطی یاکوبسن و نقش‌های ششگانة زبان که مبتنی بر نظریة مذکور است یاری گرفت؛ بر این اساس، بافت‌های گوناگون کلام به همراه نقش‌های زبان را می‌توان عناصر کانونی بلاغت و فصاحت به‌شمار آورد، ضمن اینکه براساس دیدگاه ون پی یر متون ادبی و مقدس همواره درحال «بافت‌سازی» هستند، یعنی بافت آنها بسته و تغییرناپذیر نیست بلکه بر اساس موقعیتی بافت‌سازی می کنند.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"25 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86752806","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-10-13DOI: 10.22059/JLCR.2020.299170.1439
محمدعلی بیدلی, محمدرضا صالحی مازندرانی, نصرالله امامی, قدرت قاسمی پور
گونه شناسی مکان و مناسبات سوژه با آن برای کشف نظام‌های معنایی پنهان در هرگفتمان و در هر ژانری قابل بررسی است. نگارندگان برای باز نمایی این امر در گفتمان تصوف، ضمن مطالعۀ مقامات‌‌های ابوسعید، و بررسی نیشابور به عنوان مکان گسترده و خانقاه، به مثابۀ مکان کانونی گفتمان، برآنند تا نشان بدهند، نیشابور پیشا ابوسعید، مکانی «پیوستاری» بوده، اماحضور تمایزآفرین ابوسعید، باعث «نا‌پیوستاری مکانی» شده است. فاعلیت سوژه، چنان مرجعیت مکانی را «بازپردازی» کرده که حاکمیت گفتمان شریعت-مدار کم‌رنگ گردیده است. خانقاه در مسیر تغلب گفتمانی، مکانی «شبکه‌ای-القایی» دانسته شده که در آن، میان مقام نفسی صوفی با مکانش در خانقاه قید تساوی بر قرار است. و چیدمان معماری خانقاه با چیدمان هندسۀ قدرت در گفتمان صوفیه، توازی ایجاد کرده است. می‌توان از سه نوع نسبت میان سوژه و مکان سخن گفت: وقتی، برجسته‌ترین کارکرد مکان، بسترسازی جریان روایی است،غلبگی با سوژه است؛ آن گاه که مکان به سوژه تشخصی می‌دهد که پیشتر فاقد آن بوده، غلبگی با مکان است؛ و در نوع سوم، قصد سوژه، تعامل با مکان و معنادهی و معنایابی است. تغییرات نوع مکان و نسبت غلبگی یا تعامل، تمهیدی است برای گسترش، استمرار و ورود گفتمان نوپدید ابوسعید به مناسبات قدرت.
{"title":"گونه شناسی مکان و مناسبات سوژه با آن در گفتمان تصوف؛ مطالعۀ موردی میراث صوفیانۀ ابوسعید ابوالخیر","authors":"محمدعلی بیدلی, محمدرضا صالحی مازندرانی, نصرالله امامی, قدرت قاسمی پور","doi":"10.22059/JLCR.2020.299170.1439","DOIUrl":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.299170.1439","url":null,"abstract":"گونه شناسی مکان و مناسبات سوژه با آن برای کشف نظام‌های معنایی پنهان در هرگفتمان و در هر ژانری قابل بررسی است. نگارندگان برای باز نمایی این امر در گفتمان تصوف، ضمن مطالعۀ مقامات‌‌های ابوسعید، و بررسی نیشابور به عنوان مکان گسترده و خانقاه، به مثابۀ مکان کانونی گفتمان، برآنند تا نشان بدهند، نیشابور پیشا ابوسعید، مکانی «پیوستاری» بوده، اماحضور تمایزآفرین ابوسعید، باعث «نا‌پیوستاری مکانی» شده است. فاعلیت سوژه، چنان مرجعیت مکانی را «بازپردازی» کرده که حاکمیت گفتمان شریعت-مدار کم‌رنگ گردیده است. خانقاه در مسیر تغلب گفتمانی، مکانی «شبکه‌ای-القایی» دانسته شده که در آن، میان مقام نفسی صوفی با مکانش در خانقاه قید تساوی بر قرار است. و چیدمان معماری خانقاه با چیدمان هندسۀ قدرت در گفتمان صوفیه، توازی ایجاد کرده است. می‌توان از سه نوع نسبت میان سوژه و مکان سخن گفت: وقتی، برجسته‌ترین کارکرد مکان، بسترسازی جریان روایی است،غلبگی با سوژه است؛ آن گاه که مکان به سوژه تشخصی می‌دهد که پیشتر فاقد آن بوده، غلبگی با مکان است؛ و در نوع سوم، قصد سوژه، تعامل با مکان و معنادهی و معنایابی است. تغییرات نوع مکان و نسبت غلبگی یا تعامل، تمهیدی است برای گسترش، استمرار و ورود گفتمان نوپدید ابوسعید به مناسبات قدرت.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"490 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-10-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85627644","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：