Przesłanki dokonania legalnego zabiegu terminacji ciąży oraz przestępstwa z takowym związane stanowią kontrowersyjny temat – zarówno pod względem prawnym, jak też społecznym. Począwszy od pierwszej polskiej kodyfikacji karnej przepisy dotyczące aborcji ulegały wielu zmianom, które wynikały m.in. z aktualnej sytuacji politycznej. Przedmiot artykułu stanowią przepisy dotyczące aborcji w polskim porządku prawnym, to jest przepisy karne oraz przepisy określające przesłanki jej legalnego przeprowadzenia, w ujęciu historycznym. Cel pracy stanowiło wykazanie, że prawo aborcyjne w Polsce było w zależności od aktualnie obowiązującej ustawy mniej lub bardziej restrykcyjne. Hipoteza badawcza obrana w niniejszej pracy została sformułowana w następujący sposób: przepisy dotyczące terminacji ciąży w polskim porządku prawnym ulegały na przestrzeni lat zmianom. W celu weryfikacji przedmiotowej hipotezy badawczej posłużono się historyczną metodą badań. Najważniejszy wniosek wypływający z pracy jest taki, że zawartość normatywna przepisów polskiej ustawy karnej penalizującej przestępstwa związane z aborcją oraz ustaw regulujących przesłanki jej dopuszczalności ulegały wielu zmianom na przestrzeni lat i stanowią zagadnienie dyskusyjne.
{"title":"Prawo aborcyjne w Polsce – rys historyczny","authors":"K. Borkowska","doi":"10.31648/sp.9145","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9145","url":null,"abstract":"Przesłanki dokonania legalnego zabiegu terminacji ciąży oraz przestępstwa z takowym związane stanowią kontrowersyjny temat – zarówno pod względem prawnym, jak też społecznym. Począwszy od pierwszej polskiej kodyfikacji karnej przepisy dotyczące aborcji ulegały wielu zmianom, które wynikały m.in. z aktualnej sytuacji politycznej. Przedmiot artykułu stanowią przepisy dotyczące aborcji w polskim porządku prawnym, to jest przepisy karne oraz przepisy określające przesłanki jej legalnego przeprowadzenia, w ujęciu historycznym. Cel pracy stanowiło wykazanie, że prawo aborcyjne w Polsce było w zależności od aktualnie obowiązującej ustawy mniej lub bardziej restrykcyjne. Hipoteza badawcza obrana w niniejszej pracy została sformułowana w następujący sposób: przepisy dotyczące terminacji ciąży w polskim porządku prawnym ulegały na przestrzeni lat zmianom. W celu weryfikacji przedmiotowej hipotezy badawczej posłużono się historyczną metodą badań. Najważniejszy wniosek wypływający z pracy jest taki, że zawartość normatywna przepisów polskiej ustawy karnej penalizującej przestępstwa związane z aborcją oraz ustaw regulujących przesłanki jej dopuszczalności ulegały wielu zmianom na przestrzeni lat i stanowią zagadnienie dyskusyjne.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"85 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139170287","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest zbadanie pozycji ustrojowej Prezydenta Rzeczypospolitej na gruncie konstytucji kwietniowej z 1935 r. oraz Prezydenta Republiki Portugalii na gruncie konstytucji z 1933 r. w oparciu o analizę prawnoporównawczą oraz historyczną, przede wszystkim z uwzględnieniem zakresu i charakteru ich kompetencji w powiązaniu z prerogatywami, a także sposobem elekcji obu głów państw. Autor skupia się przede wszystkim na uprawnieniach o charakterze wewnętrznym, pozostawiając na boku te związane z dziedziną stosunków międzynarodowych oraz obronnością i bezpieczeństwem państwa. Celem artykułu jest także poprawna klasyfikacja systemów politycznych funkcjonujących ówcześnie w Polsce i Portugalii. Wydawać by się bowiem mogło, że pozycje ustrojowe konstytucyjnych organów państwa powinny być skorelowane z istniejącymi w tych państwach systemami politycznymi. Konstatacja ta okazuje się jednak pozorna, zwłaszcza uwzględniając kontekst polityczny ewolucji oraz rzeczywistej pozycji obu głów państw, gdzie element ustrojowy silnie przeplata się z elementami faktycznego decyzjonizmu.
{"title":"Pozycja ustrojowa Prezydenta Rzeczypospolitej oraz Prezydenta Republiki Portugalii na gruncie konstytucji z 1935 i 1933 r. – studium historyczno-komparatystyczne","authors":"J. Sobiech","doi":"10.31648/sp.9335","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9335","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zbadanie pozycji ustrojowej Prezydenta Rzeczypospolitej na gruncie konstytucji kwietniowej z 1935 r. oraz Prezydenta Republiki Portugalii na gruncie konstytucji z 1933 r. w oparciu o analizę prawnoporównawczą oraz historyczną, przede wszystkim z uwzględnieniem zakresu i charakteru ich kompetencji w powiązaniu z prerogatywami, a także sposobem elekcji obu głów państw. Autor skupia się przede wszystkim na uprawnieniach o charakterze wewnętrznym, pozostawiając na boku te związane z dziedziną stosunków międzynarodowych oraz obronnością i bezpieczeństwem państwa. Celem artykułu jest także poprawna klasyfikacja systemów politycznych funkcjonujących ówcześnie w Polsce i Portugalii. Wydawać by się bowiem mogło, że pozycje ustrojowe konstytucyjnych organów państwa powinny być skorelowane z istniejącymi w tych państwach systemami politycznymi. Konstatacja ta okazuje się jednak pozorna, zwłaszcza uwzględniając kontekst polityczny ewolucji oraz rzeczywistej pozycji obu głów państw, gdzie element ustrojowy silnie przeplata się z elementami faktycznego decyzjonizmu.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"101 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139170445","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem rozważań prezentowanych w artykule jest prywatny sektor ochrony osób i mienia, zaś ich celem – ocena bieżącego nadzoru państwa nad tym sektorem. W artykule zdefiniowano pojęcie bieżącego nadzoru państwa nad prywatną działalnością ochroniarską oraz wskazano podmioty, którym powierzono jego sprawowanie. Jednocześnie przedmiotem szczegółowych rozważań uczyniono zakres przedmiotowej i podmiotowej właściwości wspomnianych podmiotów, dostępne im środki kontroli i nadzoru oraz realizację ich kompetencji nadzorczych w praktyce. Ustalenia w powyższym względzie pozwoliły na dokonanie krytycznej oceny państwowego nadzoru w aspekcie systemowym, regulacyjnym i wykonawczym. Sformułowano również wnioski dotyczące zakresu ewentualnych zmian legislacyjnych oraz organizacji aparatu nadzoru. Do podstawowych metod badawczych, które zostały wykorzystane do osiągnięcia zakładanego celu należały metody teoretyczne, wśród których wypada wymienić analizę dogmatyczno-prawną, krytyczną analizę literatury oraz analizę dokumentów. Przedstawione w artykule wnioski mogą być przyczynkiem w dyskusji nad poprawą państwowego nadzoru nad prywatnym sektorem ochrony.
{"title":"Bieżący nadzór państwa nad prywatnym sektorem ochrony osób i mienia","authors":"P. Bogdalski","doi":"10.31648/sp.9391","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9391","url":null,"abstract":"Przedmiotem rozważań prezentowanych w artykule jest prywatny sektor ochrony osób i mienia, zaś ich celem – ocena bieżącego nadzoru państwa nad tym sektorem. W artykule zdefiniowano pojęcie bieżącego nadzoru państwa nad prywatną działalnością ochroniarską oraz wskazano podmioty, którym powierzono jego sprawowanie. Jednocześnie przedmiotem szczegółowych rozważań uczyniono zakres przedmiotowej i podmiotowej właściwości wspomnianych podmiotów, dostępne im środki kontroli i nadzoru oraz realizację ich kompetencji nadzorczych w praktyce. Ustalenia w powyższym względzie pozwoliły na dokonanie krytycznej oceny państwowego nadzoru w aspekcie systemowym, regulacyjnym i wykonawczym. Sformułowano również wnioski dotyczące zakresu ewentualnych zmian legislacyjnych oraz organizacji aparatu nadzoru. Do podstawowych metod badawczych, które zostały wykorzystane do osiągnięcia zakładanego celu należały metody teoretyczne, wśród których wypada wymienić analizę dogmatyczno-prawną, krytyczną analizę literatury oraz analizę dokumentów. Przedstawione w artykule wnioski mogą być przyczynkiem w dyskusji nad poprawą państwowego nadzoru nad prywatnym sektorem ochrony.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"85 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139169389","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W przedmiotowym opracowaniu prezentuję instytucję rodziny oraz instytucję nową jaką jest fundacja rodzinna, a następnie wykazuję, że owa nowa instytucja prawna powstała w celu zabezpieczenia interesów majątkowych rodziny jako podstawowej komórki społecznej, również w warunkach kryzysu, aczkolwiek przy zachowaniu w tym zakresie zasad etycznych. Celem opracowania jest udowodnienie tezy o tym, że fundacja rodzinna jest odpowiednią propozycją zabezpieczenia interesów majątkowych rodziny w warunkach kryzysowych. Podsumowując zatem wszelkie okoliczności i aspekty prawne funkcjonowania fundacji rodzinnej wydaje się uzasadniona teza, że przyjęte rozwiązania legislacyjne mogą w dużym stopniu zabezpieczyć majątek rodzinny w tak skonstruowanej formule prawnej.
{"title":"Fundacja rodzinna jako propozycja zabezpieczenia interesów majątkowych podstawowej komórki społecznej w warunkach kryzysu","authors":"L. Bielecki","doi":"10.31648/sp.9576","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9576","url":null,"abstract":"W przedmiotowym opracowaniu prezentuję instytucję rodziny oraz instytucję nową jaką jest fundacja rodzinna, a następnie wykazuję, że owa nowa instytucja prawna powstała w celu zabezpieczenia interesów majątkowych rodziny jako podstawowej komórki społecznej, również w warunkach kryzysu, aczkolwiek przy zachowaniu w tym zakresie zasad etycznych. Celem opracowania jest udowodnienie tezy o tym, że fundacja rodzinna jest odpowiednią propozycją zabezpieczenia interesów majątkowych rodziny w warunkach kryzysowych. Podsumowując zatem wszelkie okoliczności i aspekty prawne funkcjonowania fundacji rodzinnej wydaje się uzasadniona teza, że przyjęte rozwiązania legislacyjne mogą w dużym stopniu zabezpieczyć majątek rodzinny w tak skonstruowanej formule prawnej.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"228 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139169783","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem niniejszego opracowania jest próba rekonstrukcji pojęcia szkody antymonopolowej, którego genezy poszukiwać należy w Dyrektywie 2014/104/UE z 26 listopada 2014 r. w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej oraz implementującej ustawie z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Ze względu na specyfikę przedmiotu regulacji ustawy w opracowaniu odwołano się do orzecznictwa unijnego oraz krajowego, uwzględniając dorobek doktryny z obszaru prawa cywilnego materialnego. W pracy podjęto próbę oceny przyjętych regulacji, w szczególności ich celowości pod kątem poprawy sytuacji poszkodowanych deliktem antykonukrencyjnym. W prowadzeniu analiz wykorzystano metodę dogmatycznoprawną oraz w ograniczonym zakresie prawnoporównawch. Na tle przeprowadzonych analiz kształtuje się wniosek, że szkoda antymonopolowa w ogólnej konstrukcji nie odbiega od szkody w ujęciu cywilistycznym. Jednak należy zwrócić uwagę na domniemania wprowadzone w przepisach ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, które miały uatrakcyjnić prywatnoprawny tryb dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia prawa konkurencji; w szczególności na domniemanie szkody antymonopolowej na skutek naruszenia prawa konkurencji oraz przerzucenia nadmiernego obciążenia.
{"title":"Szkoda antymonopolowa. Zakres pojęciowy oraz przesłanki odpowiedzialności","authors":"Anna Majer","doi":"10.31648/sp.7964","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.7964","url":null,"abstract":"Celem niniejszego opracowania jest próba rekonstrukcji pojęcia szkody antymonopolowej, którego genezy poszukiwać należy w Dyrektywie 2014/104/UE z 26 listopada 2014 r. w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej oraz implementującej ustawie z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Ze względu na specyfikę przedmiotu regulacji ustawy w opracowaniu odwołano się do orzecznictwa unijnego oraz krajowego, uwzględniając dorobek doktryny z obszaru prawa cywilnego materialnego. W pracy podjęto próbę oceny przyjętych regulacji, w szczególności ich celowości pod kątem poprawy sytuacji poszkodowanych deliktem antykonukrencyjnym. W prowadzeniu analiz wykorzystano metodę dogmatycznoprawną oraz w ograniczonym zakresie prawnoporównawch. Na tle przeprowadzonych analiz kształtuje się wniosek, że szkoda antymonopolowa w ogólnej konstrukcji nie odbiega od szkody w ujęciu cywilistycznym. Jednak należy zwrócić uwagę na domniemania wprowadzone w przepisach ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, które miały uatrakcyjnić prywatnoprawny tryb dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia prawa konkurencji; w szczególności na domniemanie szkody antymonopolowej na skutek naruszenia prawa konkurencji oraz przerzucenia nadmiernego obciążenia.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135966126","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ekobójstwo powoduje niszczenie ekosystemów, dewastację siedlisk flory i fauny. Według holistycznego punktu widzenia wszystkie elementy ekosystemu są niezbędne i łącznie przyczyniają się do funkcjonowania przyrody jako całości w sposób harmonijny i zorganizowany. Bezwiedne przyjmowanie koncepcji, według której człowiek miał podporządkować sobie przyrodę doprowadziło do sytuacji, w której racjonalność i zasady moralne zaczęły być wypierane przez rywalizację o władzę, terytorium i surowce naturalne. Ekspansja rolnictwa, gospodarki i przemysłu przesłoniły wartości ekologiczne, uwydatniając ekonomię i militaryzm. Celem artykułu jest omówienie ewoluowania norm prawnych i dotychczasowego sposobu rozumienia ekobójstwa na forum międzynarodowym. Podczas rozważań zostaną wykazane przeobrażenia w paradygmacie analizowanego zjawiska, z których wynika, iż ekobójstwo podlega dynamicznym zmianom, stanowiąc zagrożenie dla funkcjonowania człowieka i przyrody w sposób skumulowany. W trakcie wywodów będzie uzasadniane twierdzenie, iż ekobójstwo stanowi zbrodnię przeciwko przyrodzie i środowisku życia człowieka. Ze względu na kruchość ekosystemów wiele szkód wyrządzonych w środowisku może być nieodwracalna. W prawie międzynarodowym dotychczas nie przeprowadzono normatywizacji ekobójstwa. Brak skorelowanych regulacji i strategii utrudnia działania zapobiegawcze i ochronne. Podczas rozważań omówiono normy, które mogą okazać się wsparciem w budowaniu nowego paradygmatu ochrony przyrody w kierunku ekologicznego porządku publicznego. W celu wdrażania działań ochronnych w sposób perspektywiczny, warstwa materialnoprawna i proceduralna potrzebuje spoiwa w postaci aksjologii wynikającej z naturalnego porządku. Przeformułowanie dotychczasowego punktu odniesienia w prawie i mechanizmach ochrony środowiska stanowi konieczność o charakterze cywilizacyjnym.
{"title":"Ekobójstwo – wielowymiarowe zagrożenie dla środowiska","authors":"Samanta Kowalska","doi":"10.31648/sp.8772","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.8772","url":null,"abstract":"Ekobójstwo powoduje niszczenie ekosystemów, dewastację siedlisk flory i fauny. Według holistycznego punktu widzenia wszystkie elementy ekosystemu są niezbędne i łącznie przyczyniają się do funkcjonowania przyrody jako całości w sposób harmonijny i zorganizowany. Bezwiedne przyjmowanie koncepcji, według której człowiek miał podporządkować sobie przyrodę doprowadziło do sytuacji, w której racjonalność i zasady moralne zaczęły być wypierane przez rywalizację o władzę, terytorium i surowce naturalne. Ekspansja rolnictwa, gospodarki i przemysłu przesłoniły wartości ekologiczne, uwydatniając ekonomię i militaryzm. Celem artykułu jest omówienie ewoluowania norm prawnych i dotychczasowego sposobu rozumienia ekobójstwa na forum międzynarodowym. Podczas rozważań zostaną wykazane przeobrażenia w paradygmacie analizowanego zjawiska, z których wynika, iż ekobójstwo podlega dynamicznym zmianom, stanowiąc zagrożenie dla funkcjonowania człowieka i przyrody w sposób skumulowany. W trakcie wywodów będzie uzasadniane twierdzenie, iż ekobójstwo stanowi zbrodnię przeciwko przyrodzie i środowisku życia człowieka. Ze względu na kruchość ekosystemów wiele szkód wyrządzonych w środowisku może być nieodwracalna. W prawie międzynarodowym dotychczas nie przeprowadzono normatywizacji ekobójstwa. Brak skorelowanych regulacji i strategii utrudnia działania zapobiegawcze i ochronne. Podczas rozważań omówiono normy, które mogą okazać się wsparciem w budowaniu nowego paradygmatu ochrony przyrody w kierunku ekologicznego porządku publicznego. W celu wdrażania działań ochronnych w sposób perspektywiczny, warstwa materialnoprawna i proceduralna potrzebuje spoiwa w postaci aksjologii wynikającej z naturalnego porządku. Przeformułowanie dotychczasowego punktu odniesienia w prawie i mechanizmach ochrony środowiska stanowi konieczność o charakterze cywilizacyjnym.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135966128","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Uregulowanie pracy zdalnej w Kodeksie pracy to bez wątpienia jedno z istotniejszych rozwiązań w prawie pracy. Stanowi wszakże odpowiedź na wyzwania współczesnego rynku pracy. Należy także podkreślić, że regulacja ta była bardzo oczekiwana zarówno przez pracodawców jak i pracowników. Stąd też zasługuje na uwagę ale przede wszystkim ze względu, iż dotychczas w literaturze prawa pracy nie była ona przedmiotem bliższej analizy. Szczególne teoretyczne i praktyczne znaczenie ma zagadnienie trybu stosowania pracy zdalnej. De lege lata fundamentalne znaczenie w tej materii posiadają postanowienia art. 6719 § 1 pkt 1 i 2, § 3, § 6, i § 7; art. 6722 § 1 i 2; art. 6733 § 1 i 2 k.p. Z przepisów tych wynika, że praca zdalna może być stosowana wskutek: uzgodnienia między stronami umowy o pracę, polecenia pracodawcy, wniosku pracownika znajdującego się w szczególnie trudnej sytuacji osobistej lub rodzinnej, wniosek pracownika o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy, wniosku pracownika o pracą zdalną okazjonalną. Zatem celem artykułu jest analiza wyszczególnionych wyżej trybów stosowania pracy zdalnej, zwłaszcza że przepisy Kodeksu pracy regulujące tę materię budzą wątpliwości interpretacyjne. Przy czym jako najbardziej użyteczną z punktu widzenia systematyczności wywodów, uznałem zasadę dobrowolności pracy zdalnej oraz, że jej istota polega na usankcjonowaniu przez ustawodawcę możliwości przeniesienia pracy do przestrzeni prywatnej pracownika. Warto także podkreślić, że prawna możliwość wykonywania pracy w przestrzeni prywatnej pracownika w istotnym stopniu uwzględnia zdrowotny aspekt pracy zdalnej – ochronę podstawowych dóbr pracownika, tj. zdrowia i życia (art. 6719 § 3 k.p.).
{"title":"Kilka refleksji odnośnie do trybów stosowania pracy zdalnej w świetle przepisów Kodeksu pracy","authors":"Janusz Wisniewski","doi":"10.31648/sp.8949","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.8949","url":null,"abstract":"Uregulowanie pracy zdalnej w Kodeksie pracy to bez wątpienia jedno z istotniejszych rozwiązań w prawie pracy. Stanowi wszakże odpowiedź na wyzwania współczesnego rynku pracy. Należy także podkreślić, że regulacja ta była bardzo oczekiwana zarówno przez pracodawców jak i pracowników. Stąd też zasługuje na uwagę ale przede wszystkim ze względu, iż dotychczas w literaturze prawa pracy nie była ona przedmiotem bliższej analizy. Szczególne teoretyczne i praktyczne znaczenie ma zagadnienie trybu stosowania pracy zdalnej. De lege lata fundamentalne znaczenie w tej materii posiadają postanowienia art. 6719 § 1 pkt 1 i 2, § 3, § 6, i § 7; art. 6722 § 1 i 2; art. 6733 § 1 i 2 k.p. Z przepisów tych wynika, że praca zdalna może być stosowana wskutek: uzgodnienia między stronami umowy o pracę, polecenia pracodawcy, wniosku pracownika znajdującego się w szczególnie trudnej sytuacji osobistej lub rodzinnej, wniosek pracownika o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy, wniosku pracownika o pracą zdalną okazjonalną. Zatem celem artykułu jest analiza wyszczególnionych wyżej trybów stosowania pracy zdalnej, zwłaszcza że przepisy Kodeksu pracy regulujące tę materię budzą wątpliwości interpretacyjne. Przy czym jako najbardziej użyteczną z punktu widzenia systematyczności wywodów, uznałem zasadę dobrowolności pracy zdalnej oraz, że jej istota polega na usankcjonowaniu przez ustawodawcę możliwości przeniesienia pracy do przestrzeni prywatnej pracownika. Warto także podkreślić, że prawna możliwość wykonywania pracy w przestrzeni prywatnej pracownika w istotnym stopniu uwzględnia zdrowotny aspekt pracy zdalnej – ochronę podstawowych dóbr pracownika, tj. zdrowia i życia (art. 6719 § 3 k.p.).","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135967391","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Opracowanie przedstawia rozwój i ewolucję autorytetów przestępczych zwanych vorami v zakonie w Związku Radzieckim i w Rosji. Ukazuje specyfikę ich działalności zarówno w placówkach penitencjarnych, jak i na wolności. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie warunków kształtowania się i przemian vorów v zakonie w dawnej i współczesnej Rosji oraz ich aktualnej sytuacji. Analizy doprowadziły do przekonania, że vory v zakonie na przestrzeni 100 lat od powstania, pomimo przeobrażeń systemu społeczno-ekonomiczno-politycznego w Rosji, nadal zajmują dominującą pozycję w zorganizowanym świecie przestępczym. Wprawdzie nie przestrzegają wielu dawno ustalonych krępujących ich zasad moralnych, ale skutecznie osiągają swoje cele.
本研究介绍了苏联和俄罗斯名为 "vora v zakon "的刑事机构的发展和演变。它展示了这些机构在监狱机构和一般情况下的活动特点。本研究的目的是展示过去和当代俄罗斯 "vor v zakonie "形成和转变的条件及其现状。通过分析可以确信,尽管俄罗斯的社会经济政治体制发生了变化,但 "黑社会 "成立 100 年来,仍然在有组织犯罪领域占据着主导地位。尽管他们并不遵守制约他们的许多长期确立的道德原则,但他们成功地实现了自己的目标。
{"title":"Wory w zakonie w Rosji jako zjawisko kryminologiczne","authors":"Katarzyna Laskowska","doi":"10.31648/sp.9270","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9270","url":null,"abstract":"Opracowanie przedstawia rozwój i ewolucję autorytetów przestępczych zwanych vorami v zakonie w Związku Radzieckim i w Rosji. Ukazuje specyfikę ich działalności zarówno w placówkach penitencjarnych, jak i na wolności. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie warunków kształtowania się i przemian vorów v zakonie w dawnej i współczesnej Rosji oraz ich aktualnej sytuacji. Analizy doprowadziły do przekonania, że vory v zakonie na przestrzeni 100 lat od powstania, pomimo przeobrażeń systemu społeczno-ekonomiczno-politycznego w Rosji, nadal zajmują dominującą pozycję w zorganizowanym świecie przestępczym. Wprawdzie nie przestrzegają wielu dawno ustalonych krępujących ich zasad moralnych, ale skutecznie osiągają swoje cele.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"2014 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135967395","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ważnym czynnikiem wpływającym na gospodarkę finansową samorządu w latach 2020-2021 była pandemia Covid-19 i jej skutki w postaci lockdownu oraz istotnych zmian uwarunkowań prawnych funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Skala i rodzaj efektów były zróżnicowane w zależności od poziomu samorządu i rodzaju gmin. W przypadku dużych miast skutki nagłych kryzysów gospodarczych i społecznych są tym bardziej dotkliwe, że miasta dysponują relatywnie wyższymi dochodami własnymi i charakteryzują się szeregiem powiązań gospodarczych z sektorem publicznym i prywatnym. Stąd celem badawczym była identyfikacja zmian prawnych w zakresie finansowania jednostek samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem okresu pandemii Covid-19 oraz ocena wpływu pandemii Covid-19 na sytuację finansową największych miast w Polsce należących do Unii Metropolii Polskich. Dla realizacji tak określonych celów w pierwszej kolejności dokonano analizy zmian przepisów prawnych oraz analizy wybranych wskaźników finansowych dla 12 miast metropolitalnych w Polsce w latach 2019-2021, a następnie oceny zróżnicowania skutków pandemii w badanej grupie. Wyniki badań stanowią uzupełnienie luki badawczej dotyczącej skutków pandemii Covid-19 dla finansów samorządowych. Dotyczą one nie tylko wpływu pandemii na gospodarkę finansową metropolii w Polsce, ale również obejmują ocenę wpływu najważniejszych zmian przepisów prawnych na sytuację finansową JST. Przeprowadzona analiza zmian przepisów prawnych pozwala stwierdzić, że ich skutki mają wpływ nie tylko na zasady prowadzenia gospodarki finansowej, ale przede wszystkim na poziom i strukturę dochodów JST (w szczególności miast metropolitalnych). Regulacje te ograniczyły samodzielność finansową poprzez zmniejszenie znaczenia dochodów własnych, przy jednoczesnym zwiększeniu roli transferów zewnętrznych. W efekcie pandemii nastąpiło istotne pogorszenie się sytuacji finansowej miast metropolitalnych w Polsce. Należy jednak zauważyć, że skutki pandemii i zmian prawnych nawet w przypadku stosunkowo jednorodnej grupy miast metropolitalnych były bardzo zróżnicowane. Najsilniej odczuły je Lublin, Kraków, Warszawa.
{"title":"Prawno-finansowe uwarunkowania funkcjonowania miast metropolitalnych w Polsce w turbulentnym otoczeniu – doświadczenia po pandemii COVID-19","authors":"Katarzyna Maj-Serwatka, Anna Wichowska","doi":"10.31648/sp.8688","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.8688","url":null,"abstract":"Ważnym czynnikiem wpływającym na gospodarkę finansową samorządu w latach 2020-2021 była pandemia Covid-19 i jej skutki w postaci lockdownu oraz istotnych zmian uwarunkowań prawnych funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Skala i rodzaj efektów były zróżnicowane w zależności od poziomu samorządu i rodzaju gmin. W przypadku dużych miast skutki nagłych kryzysów gospodarczych i społecznych są tym bardziej dotkliwe, że miasta dysponują relatywnie wyższymi dochodami własnymi i charakteryzują się szeregiem powiązań gospodarczych z sektorem publicznym i prywatnym. Stąd celem badawczym była identyfikacja zmian prawnych w zakresie finansowania jednostek samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem okresu pandemii Covid-19 oraz ocena wpływu pandemii Covid-19 na sytuację finansową największych miast w Polsce należących do Unii Metropolii Polskich. Dla realizacji tak określonych celów w pierwszej kolejności dokonano analizy zmian przepisów prawnych oraz analizy wybranych wskaźników finansowych dla 12 miast metropolitalnych w Polsce w latach 2019-2021, a następnie oceny zróżnicowania skutków pandemii w badanej grupie. Wyniki badań stanowią uzupełnienie luki badawczej dotyczącej skutków pandemii Covid-19 dla finansów samorządowych. Dotyczą one nie tylko wpływu pandemii na gospodarkę finansową metropolii w Polsce, ale również obejmują ocenę wpływu najważniejszych zmian przepisów prawnych na sytuację finansową JST. Przeprowadzona analiza zmian przepisów prawnych pozwala stwierdzić, że ich skutki mają wpływ nie tylko na zasady prowadzenia gospodarki finansowej, ale przede wszystkim na poziom i strukturę dochodów JST (w szczególności miast metropolitalnych). Regulacje te ograniczyły samodzielność finansową poprzez zmniejszenie znaczenia dochodów własnych, przy jednoczesnym zwiększeniu roli transferów zewnętrznych. W efekcie pandemii nastąpiło istotne pogorszenie się sytuacji finansowej miast metropolitalnych w Polsce. Należy jednak zauważyć, że skutki pandemii i zmian prawnych nawet w przypadku stosunkowo jednorodnej grupy miast metropolitalnych były bardzo zróżnicowane. Najsilniej odczuły je Lublin, Kraków, Warszawa.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135967392","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem niniejszego opracowania jest rozwiązanie problemu prawnego, polegającego na znalezieniu odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność ustanawiania i finansowania przez gminy okresowych stypendiów sportowych dla zawodników sportów elektronicznych na podstawie art. 31 ustawy o sporcie. W opracowaniu tym podjęto się również analizy pionierskiej uchwały Rady Miejskiej Sosnowca, dotyczącej stypendiów sportowych dla osób fizycznych osiągających wyniki we współzawodnictwie w zakresie sportów elektronicznych, pod kątem wystąpienia w niej przesłanek podmiotowych oraz przedmiotowych określonych w ustawie o sporcie. Wyniki badań zawarte w tej pracy dowiodły, iż istnieje prawna możliwość na gruncie ustawy o sporcie (mając zarazem na uwadze przepisy ustawy o finansach publicznych w zakresie wydatkowania środków budżetowych) ustanawiania i finansowania przez gminy, czy szerzej przez wszystkie j.s.t., okresowych stypendiów sportowych dla zawodników sportów elektronicznych. Artykuł ma charakter oryginalny i został poświęcony w całości problematyce stypendiów okresowych dla zawodników e-sportowych. Mając na uwadze jednostkowe prace dotyczące finansowania e-sportu, opracowanie tego zagadnienia w ramach artykułu, zdaniem autora, niewątpliwie wzbogaci aktualną literaturę. Analizy problemu dokonano przede wszystkim w oparciu o polskie przepisy ustawy, w której zawarto regulacje dotyczące stypendium sportowego, a także orzecznictwo oraz doktrynę.
{"title":"Prawne aspekty ustanawiania i finansowania stypendium okresowego dla zawodników e-sportowych przez gminy. Kazus miasta Sosnowca","authors":"Przemysław Kuczkowski","doi":"10.31648/sp.9132","DOIUrl":"https://doi.org/10.31648/sp.9132","url":null,"abstract":"Celem niniejszego opracowania jest rozwiązanie problemu prawnego, polegającego na znalezieniu odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność ustanawiania i finansowania przez gminy okresowych stypendiów sportowych dla zawodników sportów elektronicznych na podstawie art. 31 ustawy o sporcie. W opracowaniu tym podjęto się również analizy pionierskiej uchwały Rady Miejskiej Sosnowca, dotyczącej stypendiów sportowych dla osób fizycznych osiągających wyniki we współzawodnictwie w zakresie sportów elektronicznych, pod kątem wystąpienia w niej przesłanek podmiotowych oraz przedmiotowych określonych w ustawie o sporcie. Wyniki badań zawarte w tej pracy dowiodły, iż istnieje prawna możliwość na gruncie ustawy o sporcie (mając zarazem na uwadze przepisy ustawy o finansach publicznych w zakresie wydatkowania środków budżetowych) ustanawiania i finansowania przez gminy, czy szerzej przez wszystkie j.s.t., okresowych stypendiów sportowych dla zawodników sportów elektronicznych. Artykuł ma charakter oryginalny i został poświęcony w całości problematyce stypendiów okresowych dla zawodników e-sportowych. Mając na uwadze jednostkowe prace dotyczące finansowania e-sportu, opracowanie tego zagadnienia w ramach artykułu, zdaniem autora, niewątpliwie wzbogaci aktualną literaturę. Analizy problemu dokonano przede wszystkim w oparciu o polskie przepisy ustawy, w której zawarto regulacje dotyczące stypendium sportowego, a także orzecznictwo oraz doktrynę.","PeriodicalId":22052,"journal":{"name":"Studia Prawnoustrojowe","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135967400","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}