The recent upsurge of European nationalism is partially an attempt to address the ongoing identity crisis that began with the Bourgeois revolution, which expressed itself through positivistic scientism and aggressive secularization, and culminated in the post-World War II “liberal consensus”: representative democracy and free-market capitalism as the “end of history.” Due to the needs of capitalism after World War II, coupled with the liberalization and Americanization of European societies, there has been a growing presence of “non-identical” elements within Europe, which itself is reexamining the very geography of what it means to be European. In this essay, I explore the historical context of the current identity struggles that are facing Europeans. From a Critical Theory perspective, I challenge the idea that Christianity or a Christian age can be resurrected by ultra-nationalists in their attempt to combat the cosmopolitanism of Western modernity. Moreover, I demonstrate how such attempts to return to an idealized Christian identity are rooted in a false possibility: Peripeteic Dialectics, or “dialectics in reverse.”
{"title":"Palingenetic Ultra-Nationalist Christianity: History, Identity, and the Falsity of Peripeteic Dialectics","authors":"Dustin J. Byrd","doi":"10.14746/prt2021.4.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt2021.4.2","url":null,"abstract":"The recent upsurge of European nationalism is partially an attempt to address the ongoing identity crisis that began with the Bourgeois revolution, which expressed itself through positivistic scientism and aggressive secularization, and culminated in the post-World War II “liberal consensus”: representative democracy and free-market capitalism as the “end of history.” Due to the needs of capitalism after World War II, coupled with the liberalization and Americanization of European societies, there has been a growing presence of “non-identical” elements within Europe, which itself is reexamining the very geography of what it means to be European. In this essay, I explore the historical context of the current identity struggles that are facing Europeans. From a Critical Theory perspective, I challenge the idea that Christianity or a Christian age can be resurrected by ultra-nationalists in their attempt to combat the cosmopolitanism of Western modernity. Moreover, I demonstrate how such attempts to return to an idealized Christian identity are rooted in a false possibility: Peripeteic Dialectics, or “dialectics in reverse.”","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43117932","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
USSR-2061 is a Russian futuristic online project that imagines a new USSR a century after Gagarin’s journey into space. This article connects the project to Soviet space utopianism and the nostalgia that followed it, while seeing USSR-2061 and its artefacts in the light of utopian studies. In particular, the project’s hesitation with regard to utopianism and its thirst for realism are situated within a classical utopian problem of how to achieve real, not only imaginary, transformations. Such realism generally coincides with Levitas’ (2013) framework of utopia as a method, and, as the analysis shows, it hinders the construction of “an image of a future” at which the project aims. Instead, the resulting narratives and visions commonly overlap with the official Russian political discourse that makes use of Soviet nostalgia, or fall into retrofuturistic replications of commonly satirized Soviet discourses. However, a different way of constructing utopia is also present in USSR-2061, even if it is never highlighted. To make utopia possible in anti-utopian times, one might need to rethink its place of possibility or topos. Theoretically, such an alternative is presented in connection to Latour’s (2017) Terrestrial, a place with agency that in utopian terms presupposes a transgression of the boundary between the real and imaginary, the political and cultural. In the same line, the paper argues that USSR-2061 might attempt the construction of a new utopia through rethinking space. This might be fostered through the inclusion of cosmist ideas such as those of Vladimir Vernadsky and Alexander Chizhevsky, whose intersections with Latourian framework have previously been observed.
{"title":"Is the Future Soviet? USSR-2061 and the Reality of Utopia","authors":"Roman Privalov","doi":"10.14746/prt.2021.3.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.10","url":null,"abstract":"USSR-2061 is a Russian futuristic online project that imagines a new USSR a century after Gagarin’s journey into space. This article connects the project to Soviet space utopianism and the nostalgia that followed it, while seeing USSR-2061 and its artefacts in the light of utopian studies. In particular, the project’s hesitation with regard to utopianism and its thirst for realism are situated within a classical utopian problem of how to achieve real, not only imaginary, transformations. Such realism generally coincides with Levitas’ (2013) framework of utopia as a method, and, as the analysis shows, it hinders the construction of “an image of a future” at which the project aims. Instead, the resulting narratives and visions commonly overlap with the official Russian political discourse that makes use of Soviet nostalgia, or fall into retrofuturistic replications of commonly satirized Soviet discourses. However, a different way of constructing utopia is also present in USSR-2061, even if it is never highlighted. To make utopia possible in anti-utopian times, one might need to rethink its place of possibility or topos. Theoretically, such an alternative is presented in connection to Latour’s (2017) Terrestrial, a place with agency that in utopian terms presupposes a transgression of the boundary between the real and imaginary, the political and cultural. In the same line, the paper argues that USSR-2061 might attempt the construction of a new utopia through rethinking space. This might be fostered through the inclusion of cosmist ideas such as those of Vladimir Vernadsky and Alexander Chizhevsky, whose intersections with Latourian framework have previously been observed.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45271566","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst poświęcony jest problematyzującemu charakter współczesnych utopii cyklowi Terra Ignota Ady Palmer. Opisywanemu przez Palmer dwudziestemu piątemu wiekowi, w którym zniesiono płeć kulturową, państwa narodowe czy tradycyjny model rodziny, nie znosząc zarazem nierówności, przeciwstawiona zostaje postawa Utopian – niewielkiego ułamka fikcyjnej populacji. Choć ukazywana w powieściach rzeczywistość przez większość bohaterów traktowana jest jako utopia, Utopianie odmawiają przystania na nią, podejmując się nieustającej pracy w imię zerwania ze współczesnością i zobowiązując się poświęcić całe życie przyszłości. Utopia, ponieważ państwa pozbawione są terytoriów, nie może utworzyć na Ziemi przestrzennej enklawy i decyduje się na terraformację Marsa, choć nie dysponuje jednolitą wizją przyszłości i wspólnym celem poza opuszczeniem Ziemi. Działania Utopian nie są podejmowane w imię koherentnej wizji, a wypływają ze sprzeciwu wobec porządku faktycznego, znaturalizowanego przez większość społeczeństwa. Strategia Utopian omówiona zostaje jako przykład marksizmu apofatycznego, który postulował China Miéville. Niedostarczający pozytywnych projektów marksizm apofatyczny pozostaje potężnym narzędziem krytyki współczesności i bodźcem pobudzającym do działania.
{"title":"Terra Ignota. Marksizm kosmiczny jako marksizm apofatyczny","authors":"A. Urbańczyk","doi":"10.14746/prt.2021.3.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.5","url":null,"abstract":"Tekst poświęcony jest problematyzującemu charakter współczesnych utopii cyklowi Terra Ignota Ady Palmer. Opisywanemu przez Palmer dwudziestemu piątemu wiekowi, w którym zniesiono płeć kulturową, państwa narodowe czy tradycyjny model rodziny, nie znosząc zarazem nierówności, przeciwstawiona zostaje postawa Utopian – niewielkiego ułamka fikcyjnej populacji. Choć ukazywana w powieściach rzeczywistość przez większość bohaterów traktowana jest jako utopia, Utopianie odmawiają przystania na nią, podejmując się nieustającej pracy w imię zerwania ze współczesnością i zobowiązując się poświęcić całe życie przyszłości. Utopia, ponieważ państwa pozbawione są terytoriów, nie może utworzyć na Ziemi przestrzennej enklawy i decyduje się na terraformację Marsa, choć nie dysponuje jednolitą wizją przyszłości i wspólnym celem poza opuszczeniem Ziemi. Działania Utopian nie są podejmowane w imię koherentnej wizji, a wypływają ze sprzeciwu wobec porządku faktycznego, znaturalizowanego przez większość społeczeństwa. Strategia Utopian omówiona zostaje jako przykład marksizmu apofatycznego, który postulował China Miéville. Niedostarczający pozytywnych projektów marksizm apofatyczny pozostaje potężnym narzędziem krytyki współczesności i bodźcem pobudzającym do działania.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46537765","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Punktem wyjścia artykułu jest przemiana, jakiej uległo – wraz z nadejściem zachodniej nowoczesności – pojęcie wpływu, który jeszcze w siedemnastym wieku był definiowany jako oddziaływanie ciał niebieskich na obszar ziemski i dopiero w dziewiętnastym nabrał dzisiejszego, bardziej ogólnego sensu. Przemianę tę zarysowuję na tle innych, charakterystycznych dla nowoczesności procesów. Jednym z nich jest wyrugowanie astrologii z pola nauki, powiązane z triumfem filozofii dualistycznej, narodzinami przemysłowego kapitalizmu, które razem wzięte uprzedmiotowiły i utowarowiły naturę. Drugi z tych procesów to kariera, jaką w dziewiętnastym wieku zaczyna robić pojęcie wpływu, stając się jedną z ważniejszych kategorii nie tylko nauk przyrodniczych, lecz również społecznych, w których – rozumiany bardziej jako władza duchowa – pozwala opisać działanie idei na społeczeństwo i intelektualistów na rząd. Trzecim w końcu – narodziny nowoczesnego podmiotu wraz z charakterystycznym dla niego „lękiem przed wpływem”. Tak zarysowane konteksty pozwalają w nowym świetle zobaczyć nowoczesność jako cywilizację, w której wpływ otoczenia na człowieka został zaklasyfikowany jako jednoznaczne zagrożenie. Pozwalają również zadać pytanie, na ile to właśnie nowoczesne przedefiniowanie relacji człowieka z kosmosem odpowiada za kryzys ekologiczny.
{"title":"O wpływach ciał niebieskich. Wstęp do astrologii politycznej","authors":"Katarzyna Czeczot","doi":"10.14746/prt.2021.3.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.4","url":null,"abstract":"Punktem wyjścia artykułu jest przemiana, jakiej uległo – wraz z nadejściem zachodniej nowoczesności – pojęcie wpływu, który jeszcze w siedemnastym wieku był definiowany jako oddziaływanie ciał niebieskich na obszar ziemski i dopiero w dziewiętnastym nabrał dzisiejszego, bardziej ogólnego sensu. Przemianę tę zarysowuję na tle innych, charakterystycznych dla nowoczesności procesów. Jednym z nich jest wyrugowanie astrologii z pola nauki, powiązane z triumfem filozofii dualistycznej, narodzinami przemysłowego kapitalizmu, które razem wzięte uprzedmiotowiły i utowarowiły naturę. Drugi z tych procesów to kariera, jaką w dziewiętnastym wieku zaczyna robić pojęcie wpływu, stając się jedną z ważniejszych kategorii nie tylko nauk przyrodniczych, lecz również społecznych, w których – rozumiany bardziej jako władza duchowa – pozwala opisać działanie idei na społeczeństwo i intelektualistów na rząd. Trzecim w końcu – narodziny nowoczesnego podmiotu wraz z charakterystycznym dla niego „lękiem przed wpływem”. Tak zarysowane konteksty pozwalają w nowym świetle zobaczyć nowoczesność jako cywilizację, w której wpływ otoczenia na człowieka został zaklasyfikowany jako jednoznaczne zagrożenie. Pozwalają również zadać pytanie, na ile to właśnie nowoczesne przedefiniowanie relacji człowieka z kosmosem odpowiada za kryzys ekologiczny.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42617027","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst stanowi komentarz do publikowanego przekładu tekstu O antropolizie autorstwa Benjamina Brattona, kalifornijskiego teoretyka dizajnu i twórcy nowego modelu geografii politycznej. W związku z tym, że Bratton nie był dotychczas tłumaczony na język polski, podejmuję się krótkiego przedstawienia jego postaci i dokonań, koncentrując się przede wszystkim na książce The Stack: On Software and Sovereignty (2016). Krytycznie omawiając koncepcję Stosu (ang. The Stack), która w zamierzeniu autora ma zrewolucjonizować myślenie o władzy i suwerenności, przedstawiam miejsce Brattona w najnowszej historii intelektualnej, założenia teoretyczne leżące u zrębów jego myśli, a także identyfikuję jego inspiracje. Następnie omawiam tekst O antropolizie, pokazując, w jaki sposób pojęcie antropolizy rozwiązuje niektóre trudności wynikające z lektury The Stack.
{"title":"Uziemienie. Filozoficzne marginalia do The Stack i O antropolizie Benjamina Brattona","authors":"Jakub Wolak","doi":"10.14746/prt.2021.3.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.9","url":null,"abstract":"Tekst stanowi komentarz do publikowanego przekładu tekstu O antropolizie autorstwa Benjamina Brattona, kalifornijskiego teoretyka dizajnu i twórcy nowego modelu geografii politycznej. W związku z tym, że Bratton nie był dotychczas tłumaczony na język polski, podejmuję się krótkiego przedstawienia jego postaci i dokonań, koncentrując się przede wszystkim na książce The Stack: On Software and Sovereignty (2016). Krytycznie omawiając koncepcję Stosu (ang. The Stack), która w zamierzeniu autora ma zrewolucjonizować myślenie o władzy i suwerenności, przedstawiam miejsce Brattona w najnowszej historii intelektualnej, założenia teoretyczne leżące u zrębów jego myśli, a także identyfikuję jego inspiracje. Następnie omawiam tekst O antropolizie, pokazując, w jaki sposób pojęcie antropolizy rozwiązuje niektóre trudności wynikające z lektury The Stack.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48951876","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem tego artykułu jest wprowadzenie do teorii i praktyki projektowej Benjamina Brattona. Jego słowa, że „patrzymy w przestrzeń kosmiczną i z niej z powrotem na Ziemię, żeby zrozumieć co powinna znaczyć planetarność”, wskazują na dwa kluczowe aspekty jego myśli, które omówię wraz z ich politycznymi konsekwencjami. Pierwszy polega na rozpoznaniu roli aparatów obliczeniowych jako warunku możliwości takich zjawisk jak kryzys klimatyczny. Drugi polega na opisie planetarnych środków produkcji oraz wytwarzanych przez nie przestrzeni suwerenności w ramach koncepcji Stosu. Rozważając politykę przyszłości, Bratton wyróżnia neokomunizm oraz neofeudalizm jako prawdopodobne scenariusze. Inspirując się jego myślą, formułuję dwa warunki konieczne racjonalnej polityki przyszłości: reorientację planetarnych aparatów obliczeniowych ku innym celom niż zysk i przeskalowanie planowania zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Omówienie pierwszych wyników programu badawczego The Terraforming pozwoli zobaczyć przez konkretne wizje działań w skali planetarnej możliwości egalitarnej i uniwersalnej polityczności.
{"title":"Planować w skali planetarnej","authors":"M. Owczarek","doi":"10.14746/prt.2021.3.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.7","url":null,"abstract":"Celem tego artykułu jest wprowadzenie do teorii i praktyki projektowej Benjamina Brattona. Jego słowa, że „patrzymy w przestrzeń kosmiczną i z niej z powrotem na Ziemię, żeby zrozumieć co powinna znaczyć planetarność”, wskazują na dwa kluczowe aspekty jego myśli, które omówię wraz z ich politycznymi konsekwencjami. Pierwszy polega na rozpoznaniu roli aparatów obliczeniowych jako warunku możliwości takich zjawisk jak kryzys klimatyczny. Drugi polega na opisie planetarnych środków produkcji oraz wytwarzanych przez nie przestrzeni suwerenności w ramach koncepcji Stosu. Rozważając politykę przyszłości, Bratton wyróżnia neokomunizm oraz neofeudalizm jako prawdopodobne scenariusze. Inspirując się jego myślą, formułuję dwa warunki konieczne racjonalnej polityki przyszłości: reorientację planetarnych aparatów obliczeniowych ku innym celom niż zysk i przeskalowanie planowania zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Omówienie pierwszych wyników programu badawczego The Terraforming pozwoli zobaczyć przez konkretne wizje działań w skali planetarnej możliwości egalitarnej i uniwersalnej polityczności.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44346137","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kosmologia ducha została napisana przez Ewalda Iljenkowa w latach pięćdziesiątych, ale opublikowana zostało dopiero po śmierci autora pod koniec lat osiemdziesiątych, ponieważ była tekstem zbyt heretyckim, aby mógł się ukazać za życia filozofa. Heretyckim nie z powodu jego „dysydenckiego” charakteru czy krytycyzmu wobec Związku Radzickiego, lecz z powodu jego niezwykle spekulatywnej i hipotetycznej natury. Iljenkow odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do nieszablonowego zestawienia Heglowskiej dialektyki z pojęciem atrybutu u Spinozy stwierdza, że myśl stanowi konieczny atrybut materii, ponieważ zdolna jest powstrzymać entropię zmierzającą do ostatecznego upadku.
{"title":"Kosmologia ducha. Próba stworzenia ogólnego zarysu obiektywnej roli myślącej materii w systemie światowych interakcji (filozoficzno-poetycka fantasmagoria, wsparta na zasadach materializmu dialektycznego). Tłum. Krystian Szadkowski","authors":"Evald Ilyenkov","doi":"10.14746/prt.2021.3.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.2","url":null,"abstract":"Kosmologia ducha została napisana przez Ewalda Iljenkowa w latach pięćdziesiątych, ale opublikowana zostało dopiero po śmierci autora pod koniec lat osiemdziesiątych, ponieważ była tekstem zbyt heretyckim, aby mógł się ukazać za życia filozofa. Heretyckim nie z powodu jego „dysydenckiego” charakteru czy krytycyzmu wobec Związku Radzickiego, lecz z powodu jego niezwykle spekulatywnej i hipotetycznej natury. Iljenkow odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do nieszablonowego zestawienia Heglowskiej dialektyki z pojęciem atrybutu u Spinozy stwierdza, że myśl stanowi konieczny atrybut materii, ponieważ zdolna jest powstrzymać entropię zmierzającą do ostatecznego upadku.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43280193","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Aleksandr Bogdanow był jednym z głównych przedstawicieli marksizmu i pozytywizmu w filozofii rosyjskiej na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku; jego zróżnicowany dorobek naukowy nie był jak dotąd systematycznie ani szczegółowo badany, czego konsekwencją jest z jednej strony powielanie w literaturze przedmiotu nie do końca adekwatnych interpretacji jego stanowiska, którego nie należy utożsamiać bogotwórstwem, zaś z drugiej umniejszanie jego wkładu zarówno w rozwój myśli rosyjskiej, jak i współczesnej nauki. Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja koncepcji metodologicznej Bogdanowa – tektologii, uniwersalnej nauki organizacji, z uwzględnieniem źródeł filozoficznych poszczególnych jej tez. Na tej podstawie postaram się wykazać, dlaczego uniwersalna nauka organizacji może być rozpatrywana jako wczesna forma ogólnej teorii sprawnego działania Tadeusza Kotarbińskiego.
{"title":"Tektologia Aleksandra Bogdanowa – nauka przyszłości","authors":"Marta Hofman","doi":"10.14746/prt.2021.3.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.6","url":null,"abstract":"Aleksandr Bogdanow był jednym z głównych przedstawicieli marksizmu i pozytywizmu w filozofii rosyjskiej na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku; jego zróżnicowany dorobek naukowy nie był jak dotąd systematycznie ani szczegółowo badany, czego konsekwencją jest z jednej strony powielanie w literaturze przedmiotu nie do końca adekwatnych interpretacji jego stanowiska, którego nie należy utożsamiać bogotwórstwem, zaś z drugiej umniejszanie jego wkładu zarówno w rozwój myśli rosyjskiej, jak i współczesnej nauki. Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja koncepcji metodologicznej Bogdanowa – tektologii, uniwersalnej nauki organizacji, z uwzględnieniem źródeł filozoficznych poszczególnych jej tez. Na tej podstawie postaram się wykazać, dlaczego uniwersalna nauka organizacji może być rozpatrywana jako wczesna forma ogólnej teorii sprawnego działania Tadeusza Kotarbińskiego.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49560239","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł ukazuje aktualność Kosmologii ducha, autorstwa niezwykłego radzieckiego filozofa Ewalda Iljenkowa, a także bada jej historyczny i intelektualny kontekst. Ten niewielki traktat został napisany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ale opublikowany dopiero po śmierci autora w latach osiemdziesiątych, ponieważ był zbyt heretycki aby wydać go za jego życia. Heretycki z powodu swojego zadziwiającego spekulatywnego popędu. Odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do dialektyki materialistycznej i spinozjańskiego pojęcia atrybutu Iljenkow twierdzi, że myśl jest koniecznym atrybutem materii, ponieważ może powstrzymać entropię cieplną wszechświata. Tekst wykorzystuje idee kosmologii Iljenkowa w celu krytyki współczesnych nurtów filozofii „spekulatywnej”.
{"title":"Przygodność i konieczność w komunistycznej kosmologii Ewalda Iljenkowa. Tłum. Karolina Grzegorczyk","authors":"Alexei Penzin","doi":"10.14746/prt.2021.3.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.3","url":null,"abstract":"Artykuł ukazuje aktualność Kosmologii ducha, autorstwa niezwykłego radzieckiego filozofa Ewalda Iljenkowa, a także bada jej historyczny i intelektualny kontekst. Ten niewielki traktat został napisany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ale opublikowany dopiero po śmierci autora w latach osiemdziesiątych, ponieważ był zbyt heretycki aby wydać go za jego życia. Heretycki z powodu swojego zadziwiającego spekulatywnego popędu. Odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do dialektyki materialistycznej i spinozjańskiego pojęcia atrybutu Iljenkow twierdzi, że myśl jest koniecznym atrybutem materii, ponieważ może powstrzymać entropię cieplną wszechświata. Tekst wykorzystuje idee kosmologii Iljenkowa w celu krytyki współczesnych nurtów filozofii „spekulatywnej”.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42132083","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł stanowi komentarz oraz próbę rozwinięcia koncepcji kwasowego komunizmu zaproponowanego przez Marka Fishera. Autor skupia się przede wszystkim na zjawisku „podnoszenia świadomości” jako istotnego celu zarówno praktyk kontrkulturowych, jak i lewicowych działań politycznych, śledząc ich związki z m. in. praktykami medytacyjnymi, mindfulness, terapią i antyterapią.
{"title":"Socjalizm psychodeliczny","authors":"Jeremy Gilbert, Paweł Kaczmarski","doi":"10.14746/prt.2021.2.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/prt.2021.2.8","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi komentarz oraz próbę rozwinięcia koncepcji kwasowego komunizmu zaproponowanego przez Marka Fishera. Autor skupia się przede wszystkim na zjawisku „podnoszenia świadomości” jako istotnego celu zarówno praktyk kontrkulturowych, jak i lewicowych działań politycznych, śledząc ich związki z m. in. praktykami medytacyjnymi, mindfulness, terapią i antyterapią.","PeriodicalId":36093,"journal":{"name":"Praktyka Teoretyczna","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44405198","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}