Głównym przedmiotem niniejszego tekstu jest prezentacja Oliviera Sacksa, neurologa i psychiatry, wykładni monadologicznej teorii świadomości i osobowego podmiotu, która ma swoje źródło w filozofii Leibniza. Celem zaś jest wykazanie, że w neurologii i psychiatrii znajdujemy zjawiska, które ilustrują i potwierdzają główne twierdzenia Monadologii. W szczególności chodzi o wykazanie, iż O. Sacks w swoich neurologiczno-psychiatrycznych opisach stanów pacjentów przyjął monadyczną koncepcję świadomości. Z filozoficznego punktu widzenia przedsięwzięcie brytyjskiego neurologa sprawiło, że pozornie abstrakcyjna i nienaoczna monadologiczna teoria niemieckiego myśliciela: po pierwsze, zyskała swój empiryczny model, który wyraża główne jej tezy i po drugie, ukazany został jej, tj. monadologii, nowy sens i wartość jako głębokiej metafizycznej podstawy rozumienia człowieka.
{"title":"Monadologia neurologica. Wykładnia monadologicznej teorii świadomości według Olivera Sacksa","authors":"Bogusław Paź","doi":"10.12775/rf.2021.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2021.014","url":null,"abstract":"Głównym przedmiotem niniejszego tekstu jest prezentacja Oliviera Sacksa, neurologa i psychiatry, wykładni monadologicznej teorii świadomości i osobowego podmiotu, która ma swoje źródło w filozofii Leibniza. Celem zaś jest wykazanie, że w neurologii i psychiatrii znajdujemy zjawiska, które ilustrują i potwierdzają główne twierdzenia Monadologii. W szczególności chodzi o wykazanie, iż O. Sacks w swoich neurologiczno-psychiatrycznych opisach stanów pacjentów przyjął monadyczną koncepcję świadomości. Z filozoficznego punktu widzenia przedsięwzięcie brytyjskiego neurologa sprawiło, że pozornie abstrakcyjna i nienaoczna monadologiczna teoria niemieckiego myśliciela: po pierwsze, zyskała swój empiryczny model, który wyraża główne jej tezy i po drugie, ukazany został jej, tj. monadologii, nowy sens i wartość jako głębokiej metafizycznej podstawy rozumienia człowieka.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44526928","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W analogii do Kanta, Husserl twierdzi, że istnienie nie jest realnym orzecznikiem, co oznacza, że istnienie przedmiotu nie polega na jego odniesieniu do obiektywnej rzeczywistości, lecz raczej na specyficznym sposobie dania w świadomości. W konsekwencji pojęcie istnienia jest rozumiane odnośnie do różnych sposobów prezentacji (Gegenwärtigung) rzeczywistości i może być rozjaśnione tylko w czysto fenomenologicznym opisie naocznych sposobów jej dania. Celem badania fenomenologicznego jest rozjaśnienie sensu realnego istnienia transcendentnych rzeczy, w szczególności uprawnienia generalnej tezy nastawienia naturalnego jako uniwersalnego przeświadczenia, w którym uświadamiamy sobie istnienie świata. To rozjaśnienie zakłada konstytuującą świadomość jako pierwotnie miejsce wykazywania sensu istnienia, tak że istnienie transcendentnych rzeczy zawsze odsyła do aktualnie doświadczającej świadomości, w której takie rzeczy są dane. Istnienie realnego świata jest zatem relatywne w odniesieniu do istnienia świadomości konstytuującej świat, która jest rozumiana jako sfera absolutnego samodania, ponieważ nie odsyła w swym istnieniu do jakiejś wyższej świadomości, w której byłaby dana. To implikuje, że istnienie realnego świata ma presumpcyjny charakter, jako że jest korelatem generalnej tezy nastawienia naturalnego, która wymaga potwierdzenia w dalszym przebiegu doświadczenia, podczas gdy aktualnie doświadczająca świadomość stanowi absolutną sferę bytową, która jest dana w oczywistości apodyktycznej i ustanawia się sama przez się w istnieniu.
{"title":"Rozjaśnienie sensu istnienia jako cel fenomenologii Husserla","authors":"Piotr Łaciak","doi":"10.12775/rf.2021.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2021.013","url":null,"abstract":"W analogii do Kanta, Husserl twierdzi, że istnienie nie jest realnym orzecznikiem, co oznacza, że istnienie przedmiotu nie polega na jego odniesieniu do obiektywnej rzeczywistości, lecz raczej na specyficznym sposobie dania w świadomości. W konsekwencji pojęcie istnienia jest rozumiane odnośnie do różnych sposobów prezentacji (Gegenwärtigung) rzeczywistości i może być rozjaśnione tylko w czysto fenomenologicznym opisie naocznych sposobów jej dania. Celem badania fenomenologicznego jest rozjaśnienie sensu realnego istnienia transcendentnych rzeczy, w szczególności uprawnienia generalnej tezy nastawienia naturalnego jako uniwersalnego przeświadczenia, w którym uświadamiamy sobie istnienie świata. To rozjaśnienie zakłada konstytuującą świadomość jako pierwotnie miejsce wykazywania sensu istnienia, tak że istnienie transcendentnych rzeczy zawsze odsyła do aktualnie doświadczającej świadomości, w której takie rzeczy są dane. Istnienie realnego świata jest zatem relatywne w odniesieniu do istnienia świadomości konstytuującej świat, która jest rozumiana jako sfera absolutnego samodania, ponieważ nie odsyła w swym istnieniu do jakiejś wyższej świadomości, w której byłaby dana. To implikuje, że istnienie realnego świata ma presumpcyjny charakter, jako że jest korelatem generalnej tezy nastawienia naturalnego, która wymaga potwierdzenia w dalszym przebiegu doświadczenia, podczas gdy aktualnie doświadczająca świadomość stanowi absolutną sferę bytową, która jest dana w oczywistości apodyktycznej i ustanawia się sama przez się w istnieniu.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45700749","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Leszek Kołakowski: Bibliografia 1945-2014, t. 1 przygotował Stanisław Gromadzki, uzupełnili Ewa Dombek i Wiesław Chudoba, opracowała Ewa Dombek przy współpracy Doroty Fortuny (Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, 2017), ss. 403","authors":"S. Konstańczak","doi":"10.12775/rf.2021.022","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2021.022","url":null,"abstract":"<jats:p>-</jats:p>","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42835037","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Praca przedstawia analizę zdania „woda to H2O” jako znaczącego przykładu zarówno dla teorii znaczenia Putnama, naukowego realizmu jak i filozofii chemii. Omówiona została sama koncepcja znaczenia i oznaczania, rozumienie terminu „woda” przez laików i chemików, różne sposoby interpretacji zdania „woda to H2O” oraz krytyka przykładu Putnama. Autorka rozważa czy przykład ten jest zasadny, oraz pokazuje, jak mimo mocnej i trafnej krytyki można interpretować zdanie „woda to H2O” w zgodzie z filozofią chemii.
{"title":"Czy woda to H2O? O słynnym przykładzie Hilarego Putnama w świetle filozofii chemii","authors":"P. Seidler","doi":"10.12775/rf.2021.018","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2021.018","url":null,"abstract":"Praca przedstawia analizę zdania „woda to H2O” jako znaczącego przykładu zarówno dla teorii znaczenia Putnama, naukowego realizmu jak i filozofii chemii. Omówiona została sama koncepcja znaczenia i oznaczania, rozumienie terminu „woda” przez laików i chemików, różne sposoby interpretacji zdania „woda to H2O” oraz krytyka przykładu Putnama. Autorka rozważa czy przykład ten jest zasadny, oraz pokazuje, jak mimo mocnej i trafnej krytyki można interpretować zdanie „woda to H2O” w zgodzie z filozofią chemii.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-10-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48258291","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zagadnienie statusu ontologicznego znaków językowych wiąże się z ogólniejszym problemem filozoficznym: Czym jest język jako system znaków służący do reprezentowania wiedzy o poznawanej rzeczywistości, do zgłębiania tej wiedzy oraz lepszego poznawania czy odkrywania rzeczywistości, adekwatnego jej opisu i interpersonalnego komunikowania się jego użytkowników? Wszystkie te pragmatyczne funkcje języka wymagają logiczno-filozoficznej jego analizy. Nie jest ona możliwa bez określenia, jak pojmowane są znaki językowe i jaka jest ich ontologiczna natura. W analizie semiotycznej, a także lingwistycznej, używane są zarówno typy, jak i egzemplarze znaków, często jednak bez zwracania należytej uwagi, kiedy mowa o typach, a kiedy o egzemplarzach. Ma to związek z dyskutowanymi wciąż w filozofii języka problemami: Czym jest typ znaku? Czym jest egzemplarz (okaz) znaku? Jakie są wzajemne relacje pomiędzy typem a egzemplarzem? (ang. type-token relation, token-type relation). Spory w odpowiedzi na te pytania mają związek z zagadnieniami egzystencjalnymi dotyczącymi statusu ontologicznego tych znaków Ruch FilozoFiczny
{"title":"Dwojaka natura ontologiczna znaków językowych i problem ich wzajemnych relacji","authors":"U. Wybraniec-Skardowska","doi":"10.12775/RF.2021.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RF.2021.001","url":null,"abstract":"Zagadnienie statusu ontologicznego znaków językowych wiąże się z ogólniejszym problemem filozoficznym: Czym jest język jako system znaków służący do reprezentowania wiedzy o poznawanej rzeczywistości, do zgłębiania tej wiedzy oraz lepszego poznawania czy odkrywania rzeczywistości, adekwatnego jej opisu i interpersonalnego komunikowania się jego użytkowników? Wszystkie te pragmatyczne funkcje języka wymagają logiczno-filozoficznej jego analizy. Nie jest ona możliwa bez określenia, jak pojmowane są znaki językowe i jaka jest ich ontologiczna natura. W analizie semiotycznej, a także lingwistycznej, używane są zarówno typy, jak i egzemplarze znaków, często jednak bez zwracania należytej uwagi, kiedy mowa o typach, a kiedy o egzemplarzach. Ma to związek z dyskutowanymi wciąż w filozofii języka problemami: Czym jest typ znaku? Czym jest egzemplarz (okaz) znaku? Jakie są wzajemne relacje pomiędzy typem a egzemplarzem? (ang. type-token relation, token-type relation). Spory w odpowiedzi na te pytania mają związek z zagadnieniami egzystencjalnymi dotyczącymi statusu ontologicznego tych znaków Ruch FilozoFiczny","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"77 1","pages":"7"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-04-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44199068","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
For a long time, scholars have presented Edmund Burke as an enemy of the Enlightenment, stressing, inter alia , his skepticism towards human reason. This article analyzes Burke’s views concerning the relationship between human nature and human reason as described in his best-known work, Reflections on the Revolution in France . This will not only allow us to consider his opinions in this field but also to better understand his stance towards the Enlightenment.
{"title":"Edmund Burke: natura człowieka i rozum człowieka","authors":"P. Hanczewski","doi":"10.12775/RF.2020.033","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/RF.2020.033","url":null,"abstract":"For a long time, scholars have presented Edmund Burke as an enemy of the Enlightenment, stressing, inter alia , his skepticism towards human reason. This article analyzes Burke’s views concerning the relationship between human nature and human reason as described in his best-known work, Reflections on the Revolution in France . This will not only allow us to consider his opinions in this field but also to better understand his stance towards the Enlightenment.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-02-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47098700","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ingarden Roman, O pytaniach esencjalnych, Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie 4, 3 (1924)","authors":"K. Twardowski","doi":"10.12775/rf.2020.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2020.011","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48569515","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Filozofia w Polsce po reformie – szanse i wyzwania","authors":"Joanna Golińska-Pilarek","doi":"10.12775/rf.2020.018","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2020.018","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41643352","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The article is an introduction to the Roman Witold Ingarden collection forming the main part of the Ingarden Family Archive. The history of the collection has been presented. The fate of the papers and books by Ingarden was interwoven with the philosopher’s life and career, the circumstances of his employment in Lviv, the war years and the last years of his life in Krakow. Currently, a part of the collection is stored as a separate fond in the Archive of Science of Polish Academy of Sciences and Polish Academy of Arts and Sciences. Most of the books had been handed over to the Library of Polish Academy of Sciences and Polish Academy of Arts and Sciences.
{"title":"Zbiory Romana Witolda Ingardena w Archiwum Rodzinnym Ingardenów (zarys problemu)","authors":"Radosław Kuliniak, Mariusz Pandura","doi":"10.12775/rf.2020.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/rf.2020.004","url":null,"abstract":"The article is an introduction to the Roman Witold Ingarden collection forming the main part of the Ingarden Family Archive. The history of the collection has been presented. The fate of the papers and books by Ingarden was interwoven with the philosopher’s life and career, the circumstances of his employment in Lviv, the war years and the last years of his life in Krakow. Currently, a part of the collection is stored as a separate fond in the Archive of Science of Polish Academy of Sciences and Polish Academy of Arts and Sciences. Most of the books had been handed over to the Library of Polish Academy of Sciences and Polish Academy of Arts and Sciences.","PeriodicalId":36471,"journal":{"name":"Ruch Filozoficzny","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44137177","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}