Pub Date : 2022-09-12DOI: 10.31261/pls.2022.12.01.07
Dorota Żygadło-Czopnik
The primary purpose of this publication is to describe the last thirty years, comparing and organizing the phenomena in the reception of Czech literature for children and young adults in Poland after 1989. The mutual Polish-Czech relations and the reconstruction of the Polish publishing system had a significant impact on the nature and intensity of this reception. The relations from the end of World War II to 1989 were limited by specific political, economic, and cultural conditions and controlled by the state institutions established for that purpose.
{"title":"Recepcja czeskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej w Polsce po 1989 roku","authors":"Dorota Żygadło-Czopnik","doi":"10.31261/pls.2022.12.01.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2022.12.01.07","url":null,"abstract":"The primary purpose of this publication is to describe the last thirty years, comparing and organizing the phenomena in the reception of Czech literature for children and young adults in Poland after 1989. The mutual Polish-Czech relations and the reconstruction of the Polish publishing system had a significant impact on the nature and intensity of this reception. The relations from the end of World War II to 1989 were limited by specific political, economic, and cultural conditions and controlled by the state institutions established for that purpose.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332358","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-09-12DOI: 10.31261/pls.2022.12.01.05
Zuzana Obertová
Karol Chmel je najproduktívnejším prekladateľom poľskej literatúry na Slovensku po roku 1989. V 90. rokoch a začiatkom nového tisícročia stáli v centre jeho pozornosti poetické generácie Nová vlna a brulion, ktoré boli na Slovensku dovtedy celkom neznáme. Okrem poézie patrí do Chmelovho prekladateľského portfólia aj próza, esej a literárna reportáž. K. Chmel je výlučným prekladateľom diel Olgy Tokarczuk či Andrzeja Sapkowského. V článku je analyzovaný preklad mien slovanských démonov v knižnom cykle Zaklínač od A. Sapkowského.
{"title":"Tri dekády poľskej literatúry na Slovensku v prekladoch Karola Chmela","authors":"Zuzana Obertová","doi":"10.31261/pls.2022.12.01.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2022.12.01.05","url":null,"abstract":"Karol Chmel je najproduktívnejším prekladateľom poľskej literatúry na Slovensku po roku 1989. V 90. rokoch a začiatkom nového tisícročia stáli v centre jeho pozornosti poetické generácie Nová vlna a brulion, ktoré boli na Slovensku dovtedy celkom neznáme. Okrem poézie patrí do Chmelovho prekladateľského portfólia aj próza, esej a literárna reportáž. K. Chmel je výlučným prekladateľom diel Olgy Tokarczuk či Andrzeja Sapkowského. V článku je analyzovaný preklad mien slovanských démonov v knižnom cykle Zaklínač od A. Sapkowského. \u0000 ","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48815991","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-07-19DOI: 10.31261/pls.2022.12.01.10
Remy Attig, W. Tokarz
Większość przedstawicieli języków peryferyjnych tłumaczy swoje doświadczenia na język literacki dominujący w określonej społeczności, niemniej jednak nie wszyscy ich użytkownicy podporządkowują się tej zasadzie. Artykuł przedstawia trzy przypadki języków związanych ze światem iberyjskim: spanglish, judeo-hiszpańskiego oraz portuñol, w których twórcy literaccy pełnią funkcję swoistych douli towarzyszących przyjściu na świat lub wymieraniu języka. Idea douli wydaje się przeczyć możliwości przekładu tej literatury na języki należące do ich bazy. W artykule wysunięto również hipotezę, dlaczego odpowiedzialność za narodziny wersji literackich tych języków, wiążąca się z emocjonalnym obciążeniem w procesie ich legitymizacji, w sposób nieproporcjonalny spoczywa na barkach kobiet oraz przedstawicieli społeczności queer.
{"title":"Przeciw tłumaczeniu: rola douli literackich w narodzinach i śmierci trzech literatur świata iberyjskiego","authors":"Remy Attig, W. Tokarz","doi":"10.31261/pls.2022.12.01.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2022.12.01.10","url":null,"abstract":"Większość przedstawicieli języków peryferyjnych tłumaczy swoje doświadczenia na język literacki dominujący w określonej społeczności, niemniej jednak nie wszyscy ich użytkownicy podporządkowują się tej zasadzie. Artykuł przedstawia trzy przypadki języków związanych ze światem iberyjskim: spanglish, judeo-hiszpańskiego oraz portuñol, w których twórcy literaccy pełnią funkcję swoistych douli towarzyszących przyjściu na świat lub wymieraniu języka. Idea douli wydaje się przeczyć możliwości przekładu tej literatury na języki należące do ich bazy. W artykule wysunięto również hipotezę, dlaczego odpowiedzialność za narodziny wersji literackich tych języków, wiążąca się z emocjonalnym obciążeniem w procesie ich legitymizacji, w sposób nieproporcjonalny spoczywa na barkach kobiet oraz przedstawicieli społeczności queer.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332567","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-07-11DOI: 10.31261/pls.2022.12.01.06
Dorota Gołek-Sepetliewa
This article presents analyses and interpretations of the work of the Bulgarian poet Nikolay Kanchev (1936—2007), collected in the Polish-language volume Against the Absence (2020), translated by Wojciech Gałązka. It takes into account the critical context of the Polish and Bulgarian reception of Nikolay Kanchev’s poetry. The presence of Nikolay Kanchev’s work in Poland since the 1980s is possible thanks to the long-standing efforts of his translator, Wojciech Gałązka. In his homeland, the poet experienced the censorship’s rejection of his first two volumes Presence (1965) and As a Mustard Seed (1968), many years of silence (1968—1980), and a successful but belated reception since the 1990s. A review of historical-literary studies makes it possible to identify the ideological and aesthetic choices of Kanchev’s poetry — neoclassicism, metarealism, conceptualism, philosophical intellectualism, laconicism, and paradoxicality.
{"title":"Twórczość poetycka Nikołaja Kynczewa w Bułgarii i Polsce","authors":"Dorota Gołek-Sepetliewa","doi":"10.31261/pls.2022.12.01.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2022.12.01.06","url":null,"abstract":"This article presents analyses and interpretations of the work of the Bulgarian poet Nikolay Kanchev (1936—2007), collected in the Polish-language volume Against the Absence (2020), translated by Wojciech Gałązka. It takes into account the critical context of the Polish and Bulgarian reception of Nikolay Kanchev’s poetry. The presence of Nikolay Kanchev’s work in Poland since the 1980s is possible thanks to the long-standing efforts of his translator, Wojciech Gałązka. In his homeland, the poet experienced the censorship’s rejection of his first two volumes Presence (1965) and As a Mustard Seed (1968), many years of silence (1968—1980), and a successful but belated reception since the 1990s. A review of historical-literary studies makes it possible to identify the ideological and aesthetic choices of Kanchev’s poetry — neoclassicism, metarealism, conceptualism, philosophical intellectualism, laconicism, and paradoxicality.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332336","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-06-21DOI: 10.31261/pls.2022.12.01.02
M. Kolar
Since there are many differences between the standard Croatian language and the Croatian dialects (Čakavian, Kajkavian and Štokavian), Croatian literary works written in dialects usually include a glossary or otherwise try to bring their language closer to inodialect readers. This paper first reconstructs the models of translating modern Croatian dialect literature into the standard Croatian language and then analyses the advantages and disadvantages of each model.
{"title":"Foreigner in One’s Own Language: Models of Translating Modern Croatian Dialect Literature into the Standard Croatian Language","authors":"M. Kolar","doi":"10.31261/pls.2022.12.01.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2022.12.01.02","url":null,"abstract":"Since there are many differences between the standard Croatian language and the Croatian dialects (Čakavian, Kajkavian and Štokavian), Croatian literary works written in dialects usually include a glossary or otherwise try to bring their language closer to inodialect readers. This paper first reconstructs the models of translating modern Croatian dialect literature into the standard Croatian language and then analyses the advantages and disadvantages of each model.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-06-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332325","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-29DOI: 10.31261/pls.2021.11.01.17
Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz
Celem artykułu jest zwięzłe przedstawienie kondycji badań nad modernizmami literackimi Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście zwrotu transnarodowego, zwrotu translacyjnego i zwrotu archiwalnego w nowych badaniach modernistycznych. Rozważania na temat specyfiki słowiańskich kultur przekładu artystycznego orazmożliwości reorientacji i zrównoważenia zachodnioeuropejskich badań nad literackim modernizmem inspirowane są nowymi badaniami nad transnarodowymi powiązaniami między słowiańskimi modernizmami, które są prezentowane w niniejszym tomie.
{"title":"Przekład modernistyczny w kulturach słowiańskich. Kilka uwag wstępnych","authors":"Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz","doi":"10.31261/pls.2021.11.01.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2021.11.01.17","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zwięzłe przedstawienie kondycji badań nad modernizmami literackimi Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście zwrotu transnarodowego, zwrotu translacyjnego i zwrotu archiwalnego w nowych badaniach modernistycznych. Rozważania na temat specyfiki słowiańskich kultur przekładu artystycznego orazmożliwości reorientacji i zrównoważenia zachodnioeuropejskich badań nad literackim modernizmem inspirowane są nowymi badaniami nad transnarodowymi powiązaniami między słowiańskimi modernizmami, które są prezentowane w niniejszym tomie.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332275","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-29DOI: 10.31261/pls.2021.11.01.11
Beata Kalęba
W 2021 roku ukazał się litewski przekład Traktatu poetyckiego Czesława Miłosza pióra Tomasa Venclovy. Niniejszy artykuł powstał z inspiracji tym wydarzeniem literackim. Pierwsza część szkicu jest poświęcona rekonstrukcji obecności utworów Miłosza w litewskiej literaturze przekładowej od lat 30. XX wieku po dziś dzień oraz miejscu Miłosza w edukacji literackiej w litewskich i polskich szkołach na Litwie. O ile w szkołach Miłosz jest czytany przede wszystkim przez pryzmat obecnych w jego utworach tematów i motywów litewskich, o tyle historia tłumaczeń ukazuje, że zainteresowanie nim wśród Litwinów rozwijało się dwutorowo: po pierwsze — ze względu na osobiste kontakty pisarza nawiązane jeszcze przed II wojną światową w Wilnie (np. z poetą i tłumaczem Juozasem Kėkštasem); po wtóre — ze względu na to, że problematyka twórczości Miłosza, zwłaszcza tej z lat 40., 60., odpowiadała na potrzeby intelektualne i estetyczne części pisarzy i intelektualistów litewskich tamtego czasu. Chodzi tu o środowisko emigracyjne, reprezentowane przez literatów i artystów skupionych wokół czasopisma „Literatūros lankai” (1952—1959) oraz intelektualistów związanych z liberalnym ruchem Santara-Šviesa (1957); to jemu poświęcona jest druga część artykułu.
{"title":"Długa droga do litewskiego przekładu Traktatu poetyckiego Czesława Miłosza","authors":"Beata Kalęba","doi":"10.31261/pls.2021.11.01.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2021.11.01.11","url":null,"abstract":"W 2021 roku ukazał się litewski przekład Traktatu poetyckiego Czesława Miłosza pióra Tomasa Venclovy. Niniejszy artykuł powstał z inspiracji tym wydarzeniem literackim. Pierwsza część szkicu jest poświęcona rekonstrukcji obecności utworów Miłosza w litewskiej literaturze przekładowej od lat 30. XX wieku po dziś dzień oraz miejscu Miłosza w edukacji literackiej w litewskich i polskich szkołach na Litwie. O ile w szkołach Miłosz jest czytany przede wszystkim przez pryzmat obecnych w jego utworach tematów i motywów litewskich, o tyle historia tłumaczeń ukazuje, że zainteresowanie nim wśród Litwinów rozwijało się dwutorowo: po pierwsze — ze względu na osobiste kontakty pisarza nawiązane jeszcze przed II wojną światową w Wilnie (np. z poetą i tłumaczem Juozasem Kėkštasem); po wtóre — ze względu na to, że problematyka twórczości Miłosza, zwłaszcza tej z lat 40., 60., odpowiadała na potrzeby intelektualne i estetyczne części pisarzy i intelektualistów litewskich tamtego czasu. Chodzi tu o środowisko emigracyjne, reprezentowane przez literatów i artystów skupionych wokół czasopisma „Literatūros lankai” (1952—1959) oraz intelektualistów związanych z liberalnym ruchem Santara-Šviesa (1957); to jemu poświęcona jest druga część artykułu.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332253","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-21DOI: 10.31261/pls.2021.11.01.13
Dorota Żygadło-Czopnik
Catholic priests who were practicing artistic creativity, mostly poets, in the Czech lands, formed a group called the Catholic Modern in the nineteenth century. Jakub Deml, a Czech priest, poet, and writer from Moravia, was in close contact with the group. His works were not always positively received by concurrent readers, but today he is considered a precursor of contemporary literary trends, especially surrealism. Thisarticle presents a portrait of one of the most original Czech writers of the first half of the twentieth century. The text also takes into account the issue of the Polish translation of his work Zapomenuté svĕtlo (Forgotten Light) by Andrzej Czcibor-Piotrowski and published in Wołów in 2000 by the Czarne Publishing House.
{"title":"O Zapomnianym świetle Jakuba Demla i jego polskim przekładzie","authors":"Dorota Żygadło-Czopnik","doi":"10.31261/pls.2021.11.01.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2021.11.01.13","url":null,"abstract":"Catholic priests who were practicing artistic creativity, mostly poets, in the Czech lands, formed a group called the Catholic Modern in the nineteenth century. Jakub Deml, a Czech priest, poet, and writer from Moravia, was in close contact with the group. His works were not always positively received by concurrent readers, but today he is considered a precursor of contemporary literary trends, especially surrealism. Thisarticle presents a portrait of one of the most original Czech writers of the first half of the twentieth century. The text also takes into account the issue of the Polish translation of his work Zapomenuté svĕtlo (Forgotten Light) by Andrzej Czcibor-Piotrowski and published in Wołów in 2000 by the Czarne Publishing House.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49141317","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-06DOI: 10.31261/pls.2021.11.01.09
Lucyna Spyrka
Dramat Jarosława Iwaszkiewicza Lato w Nohant ma cechy dramatu modernistycznego. Utwór był tłumaczony na język słowacki dwukrotnie: po raz pierwszy przed wojną, jednak jego inscenizacja nie zyskała uznania słowackiej publiczności, a ze względu na biografię tłumacza — A. Žarnova — przekład w latach powojennych został skazany na zapomnienie. Nowe słowackie tłumaczenie powstało w latach 70., czyli w okresie „normalizacji”, jaka obowiązywała w ówczesnej Czechosłowacji po zdławieniu Praskiej Wiosny. Ów kontekst historyczny nasuwa przypuszczenie, że nowa translacja może mieć charakter przekładu socrealistycznego, lecz przy dokładniejszej analizie broni się ona przed taką jednoznaczną klasyfikacją. Powojenna słowacka wersja utworu była publikowana drukiem oraz w formie inscenizacji, jednak wersja teatralna nie spotkała się z większym zainteresowaniem publiczności, czego przyczyny tkwią nie w samym przekładzie, lecz w odmiennej pozycji Chopina i jego muzyki w kulturze polskiej i słowackiej.
{"title":"Wokół słowackich przekładów Lata w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza","authors":"Lucyna Spyrka","doi":"10.31261/pls.2021.11.01.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/pls.2021.11.01.09","url":null,"abstract":"Dramat Jarosława Iwaszkiewicza Lato w Nohant ma cechy dramatu modernistycznego. Utwór był tłumaczony na język słowacki dwukrotnie: po raz pierwszy przed wojną, jednak jego inscenizacja nie zyskała uznania słowackiej publiczności, a ze względu na biografię tłumacza — A. Žarnova — przekład w latach powojennych został skazany na zapomnienie. Nowe słowackie tłumaczenie powstało w latach 70., czyli w okresie „normalizacji”, jaka obowiązywała w ówczesnej Czechosłowacji po zdławieniu Praskiej Wiosny. Ów kontekst historyczny nasuwa przypuszczenie, że nowa translacja może mieć charakter przekładu socrealistycznego, lecz przy dokładniejszej analizie broni się ona przed taką jednoznaczną klasyfikacją. Powojenna słowacka wersja utworu była publikowana drukiem oraz w formie inscenizacji, jednak wersja teatralna nie spotkała się z większym zainteresowaniem publiczności, czego przyczyny tkwią nie w samym przekładzie, lecz w odmiennej pozycji Chopina i jego muzyki w kulturze polskiej i słowackiej.","PeriodicalId":37155,"journal":{"name":"Przeklady Literatur Slowianskich","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"69332246","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：