Studije ukazuju da odrasle osobe sa lakom intelektualnom ometenošću uglavnom imaju ograničen spektar mogućnosti za izbor o različitim životnim domenima o kojima osobe tipične populacije samostalno odlučuju. Niska dostupnost izbora kod ove populacije manje je izražena u svakodnevnim aktivnostima, a izraženija je u vezi sa složenijim životnim pitanjima. Cilj istraživanja bio je da se utvrdi nivo dostupnosti izbora osobama sa lakom intelektualnom ometenošću u različitim životnim oblastima, kao i da se ispita postojanje razlika u dostupnosti izbora u odnosu na pol, starosnu dob i tip stanovanja ispitanika. Uzorak je činilo 36 odraslih ispitanika sa lakom intelektualnom ometenošću, oba pola, starosti od 22 do 49 godina. Za prikupljanje podataka upotrebljen je Upitnik o izboru (The Choice Questionnaire; Stancliffe & Parmenter, 1999), koja je primenjen u vidu intervjua sa ispitanicima. Rezultati su pokazali da ispitanici imaju najviše prilika da vrše odabir u domenu socijalnih aktivnosti, dok najmanje izbora imaju u vezi sa upravljanjem novcem. Statistički značajne razlike u dostupnosti izbora utvrđene su u odnosu na tip stanovanja (t=-3,682; p=0,001), pri čemu više prilika za odabir željene opcije u različitim životnim domenima imaju ispitanici koji stanuju uz podršku, u odnosu na ispitanike koji stanuju u porodičnom domu. Utvrđena je i statistički značajna povezanost između dostupnosti izbora ispitanicima i njihove starosti (r=0,371; p=0,026), na način da sa starošću ispitanika raste broj aktivnosti u kojima dobijaju priliku da biraju ono što žele. Statistički značajne razlike u dostupnosti prilika za vršenje odabira u svakodnevnom životu između ispitanika muškog i ženskog pola nisu utvrđene (t=-0,417; p=0,679). Dobijeni rezultati daju praktične implikacije koje se odnose na potrebu za povećanjem dostupnosti izbora u vezi sa svakodnevnim aktivnostima i složenijim životnim pitanjima osobama sa lakom intelektualnom ometenošću, u skladu sa njihovim mogućnostima, a sa posebnim naglaskom na osobe stanuju u porodičnim domovima i mlađe odrasle osobe.
{"title":"DOSTUPNOST IZBORA ODRASLIM OSOBAMA SA LAKOM INTELEKTUALNOM OMETENOŠĆU","authors":"Marija Cvijetić Vukčević","doi":"10.59519/mper4005","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4005","url":null,"abstract":"Studije ukazuju da odrasle osobe sa lakom intelektualnom ometenošću uglavnom imaju ograničen spektar mogućnosti za izbor o različitim životnim domenima o kojima osobe tipične populacije samostalno odlučuju. Niska dostupnost izbora kod ove populacije manje je izražena u svakodnevnim aktivnostima, a izraženija je u vezi sa složenijim životnim pitanjima. Cilj istraživanja bio je da se utvrdi nivo dostupnosti izbora osobama sa lakom intelektualnom ometenošću u različitim životnim oblastima, kao i da se ispita postojanje razlika u dostupnosti izbora u odnosu na pol, starosnu dob i tip stanovanja ispitanika. Uzorak je činilo 36 odraslih ispitanika sa lakom intelektualnom ometenošću, oba pola, starosti od 22 do 49 godina. Za prikupljanje podataka upotrebljen je Upitnik o izboru (The Choice Questionnaire; Stancliffe & Parmenter, 1999), koja je primenjen u vidu intervjua sa ispitanicima. Rezultati su pokazali da ispitanici imaju najviše prilika da vrše odabir u domenu socijalnih aktivnosti, dok najmanje izbora imaju u vezi sa upravljanjem novcem. Statistički značajne razlike u dostupnosti izbora utvrđene su u odnosu na tip stanovanja (t=-3,682; p=0,001), pri čemu više prilika za odabir željene opcije u različitim životnim domenima imaju ispitanici koji stanuju uz podršku, u odnosu na ispitanike koji stanuju u porodičnom domu. Utvrđena je i statistički značajna povezanost između dostupnosti izbora ispitanicima i njihove starosti (r=0,371; p=0,026), na način da sa starošću ispitanika raste broj aktivnosti u kojima dobijaju priliku da biraju ono što žele. Statistički značajne razlike u dostupnosti prilika za vršenje odabira u svakodnevnom životu između ispitanika muškog i ženskog pola nisu utvrđene (t=-0,417; p=0,679). Dobijeni rezultati daju praktične implikacije koje se odnose na potrebu za povećanjem dostupnosti izbora u vezi sa svakodnevnim aktivnostima i složenijim životnim pitanjima osobama sa lakom intelektualnom ometenošću, u skladu sa njihovim mogućnostima, a sa posebnim naglaskom na osobe stanuju u porodičnim domovima i mlađe odrasle osobe.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123310412","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Institucionalno zbrinjavanje dece bez roditeljskog staranja predstavlja značajan faktor rizika za socioemocionalni i kognitivni razvoj. Imajući u vidu da su ranije studije uglavnom bile usmerene na izučavanje karakteristika ponašanja, afektivne vezanosti, pažnje, govorno-jezičkih sposobnosti i intelektualnog funkcionisanja, cilj ovog pilot istraživanja je da se utvrdi nivo razvoja egzekutivnih funkcija (EF) kod institucionalizovane dece tipičnih intelektualnih sposobnosti. Uzorkom je obuhvaćeno dvadeset četvoro dece, oba pola (58,3% dečaka; N=14), uzrasta 8-15 godina (AS=13,5; SD=1,64). Za procenu EF primenjena je BRIEF skala (Behavior Rating Inventory of Executive function), a rezultati su analizirani u odnosu na norme date u priručniku. Dobijeni rezultati ukazuju na to da deca koja žive u instituciji pokazuju značajna odstupanja u nivou razvoja gotovo svih procenjenih aspekata EF, i to između 25% i 83% dece u zavisnosti od subskale. Klinički značajne vrednosti manifestuju se kako u domenu regulacije ponašanja, tako i u oblasti metakognicije koja, sudeći po rezultatima (oko 70% dece odstupa minimum 1,5 SD od proseka), predstavlja oblast koja je posebno osetljiva na uticaj institucionalnog okruženja. U oblasti metakognitivnih sposobnosti najizraženije teškoće detektuju se na subskali kojom se procenjuju planiranje i organizacija (83,3%), a u oblasti bihejvioralne regulacije u domenu mogućnosti fleksibilne izmene ponašanja (70,8%). Uočena je tendencija postizanja lošijih rezultata kod dece koja su u domskom smeštaju do godinu dana u odnosu na decu koja duže borave u domu, a ta razlika je i statistički značajna u domenu fleksibilnosti ponašanja (p=0,033). Kod dece koja žive u instituciji nisu utvrđene polne razlike u nivou razvoja EF. Imajući u vidu značaj EF za socioemocionalno funkcionisanje, adaptivno ponašanje i akademski uspeh, neophodno je sistemski uvrstiti različite programe stimulacije koji bi bili usmereni na razvoj metakognitivnih i regulatornih sposobnosti dece koja žive u instituciji.
{"title":"EGZEKUTIVNE FUNKCIJE KOD INSTITUCIONALIZOVANE DECE BEZ RODITELJSKOG STARANJA","authors":"Milica Gligorović, Nataša Buha","doi":"10.59519/mper4001","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4001","url":null,"abstract":"Institucionalno zbrinjavanje dece bez roditeljskog staranja predstavlja značajan faktor rizika za socioemocionalni i kognitivni razvoj. Imajući u vidu da su ranije studije uglavnom bile usmerene na izučavanje karakteristika ponašanja, afektivne vezanosti, pažnje, govorno-jezičkih sposobnosti i intelektualnog funkcionisanja, cilj ovog pilot istraživanja je da se utvrdi nivo razvoja egzekutivnih funkcija (EF) kod institucionalizovane dece tipičnih intelektualnih sposobnosti. Uzorkom je obuhvaćeno dvadeset četvoro dece, oba pola (58,3% dečaka; N=14), uzrasta 8-15 godina (AS=13,5; SD=1,64). Za procenu EF primenjena je BRIEF skala (Behavior Rating Inventory of Executive function), a rezultati su analizirani u odnosu na norme date u priručniku. Dobijeni rezultati ukazuju na to da deca koja žive u instituciji pokazuju značajna odstupanja u nivou razvoja gotovo svih procenjenih aspekata EF, i to između 25% i 83% dece u zavisnosti od subskale. Klinički značajne vrednosti manifestuju se kako u domenu regulacije ponašanja, tako i u oblasti metakognicije koja, sudeći po rezultatima (oko 70% dece odstupa minimum 1,5 SD od proseka), predstavlja oblast koja je posebno osetljiva na uticaj institucionalnog okruženja. U oblasti metakognitivnih sposobnosti najizraženije teškoće detektuju se na subskali kojom se procenjuju planiranje i organizacija (83,3%), a u oblasti bihejvioralne regulacije u domenu mogućnosti fleksibilne izmene ponašanja (70,8%). Uočena je tendencija postizanja lošijih rezultata kod dece koja su u domskom smeštaju do godinu dana u odnosu na decu koja duže borave u domu, a ta razlika je i statistički značajna u domenu fleksibilnosti ponašanja (p=0,033). Kod dece koja žive u instituciji nisu utvrđene polne razlike u nivou razvoja EF. Imajući u vidu značaj EF za socioemocionalno funkcionisanje, adaptivno ponašanje i akademski uspeh, neophodno je sistemski uvrstiti različite programe stimulacije koji bi bili usmereni na razvoj metakognitivnih i regulatornih sposobnosti dece koja žive u instituciji.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116798683","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Problemi u ponašanju, među kojima je najekstremnija fizička agresija predmet su istraživanja mnogih autora. Ovakvo ponašanje ometa svakodnevno funkcionisanje osoba sa intelektualnom ometenošću (IO), otežava im pristup tretmanima, podršci i znatno povećava troškove pružanja podrške. Iako mnoge druge vrste agresije mogu biti veoma uznemirujuće, ova vrsta problematičnog ponašanja ne predstavlja samo značajan izazov za one koji pružaju svakodnevnu negu ovim osobama, već utiče na fizičku bezbednost ljudi koji rade sa osobama sa IO, ali i svih ljudi koji se mogu naći u okruženju agresivne osobe. Jedan od prvih koraka ka rešavanju ovog problema je jasno definisanje funkcije koju ovakvo ponašanje ima, kako bi osobe dobile adekvatan tretman. U ovom radu se sa teorijskog aspekta bavimo najčešćim funkcijama fizičke agresije kod osoba sa težim oblicima IO, kao specifičnim razlikama funkcija ovog ponašanja u odnosu na pol osobe koja pripada ovoj populaciji. Pri analizi ovog problema oslanjali smo se na rezultate dostupnih istraživanja publikovanih u periodu od 1973. do 2014. godine. Prilikom pregleda literature korišćeni su radovi putem internet izvora i to Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku (KoBSON) i Google scholar. Prilikom pretrage internet izvora kao ključne reči koristili smo: Physical Aggression, Intellectual Disability, Function of Physical Aggression. Na osnovu rezultata istraživanja obuhvaćenih ovim radom, možemo da zaključimo da fizička agresija kod osoba sa težim oblicima IO najčešće ima neku od socijalnih funkcija poput privlačenja pažnje i izbegavanje zahteva.
{"title":"FUNKCIJA FIZIČKE AGRESIJE KOD OSOBA SA TEŽIM OBLICIMA INTELEKTUALNE OMETENOSTI","authors":"Zoran Kovačić, Mediha Arnautalić, Christine Hilcenko","doi":"10.59519/mper4014","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4014","url":null,"abstract":"Problemi u ponašanju, među kojima je najekstremnija fizička agresija predmet su istraživanja mnogih autora. Ovakvo ponašanje ometa svakodnevno funkcionisanje osoba sa intelektualnom ometenošću (IO), otežava im pristup tretmanima, podršci i znatno povećava troškove pružanja podrške. Iako mnoge druge vrste agresije mogu biti veoma uznemirujuće, ova vrsta problematičnog ponašanja ne predstavlja samo značajan izazov za one koji pružaju svakodnevnu negu ovim osobama, već utiče na fizičku bezbednost ljudi koji rade sa osobama sa IO, ali i svih ljudi koji se mogu naći u okruženju agresivne osobe. Jedan od prvih koraka ka rešavanju ovog problema je jasno definisanje funkcije koju ovakvo ponašanje ima, kako bi osobe dobile adekvatan tretman. U ovom radu se sa teorijskog aspekta bavimo najčešćim funkcijama fizičke agresije kod osoba sa težim oblicima IO, kao specifičnim razlikama funkcija ovog ponašanja u odnosu na pol osobe koja pripada ovoj populaciji. Pri analizi ovog problema oslanjali smo se na rezultate dostupnih istraživanja publikovanih u periodu od 1973. do 2014. godine. Prilikom pregleda literature korišćeni su radovi putem internet izvora i to Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku (KoBSON) i Google scholar. Prilikom pretrage internet izvora kao ključne reči koristili smo: Physical Aggression, Intellectual Disability, Function of Physical Aggression. Na osnovu rezultata istraživanja obuhvaćenih ovim radom, možemo da zaključimo da fizička agresija kod osoba sa težim oblicima IO najčešće ima neku od socijalnih funkcija poput privlačenja pažnje i izbegavanje zahteva.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"102 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116105612","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Socijalni razvoj predstavlja sposobnost pojedinca da uspostavi i formira bliske, intimne i bezbedne odnose sa vršnjacima i drugim pojedincima. Razvijenost socijalnih veština kao što su empatija, odgovornost, sklapanje prijateljstava i rešavanje konflikata utiču na kvalitet života pojedinca i zadovoljavanje njegovih potreba. Socijalne veštine učimo i razvijamo na sličan način kao što dete uči da hoda i govori. Za to su naravno neophodni neposredni socijalni kontakti sa roditeljima, decom i odraslima kroz koje razmenjujemo mišljenja, doživljaje, misli i emocije. U toj razmeni na osnovu melodije glasa, mimike i pokreta prepoznajemo emocije našeg sagovornika koji može imati zaštitni karakter u predviđanju opasnosti. Razvojem socijalnih veština deca stiču samopouzdanje i kompetencije koje im omogućavaju da efikasnije rešavaju probleme i grade kvalitetne međuljudske odnose. Istraživanja potvrđuju da realni socijalni kontakti utiču na razvoj »socijalnog mozga« tj. moždanih struktura i njegovih neuronskih mreža koje učestvuju u socijalnim interakcijama i čine osnovu socijalne kognicije. Frontalni korteks na primer, omogućava zajedničku pažnju a osnovni zadatak amigdale jeste prepoznavanje i integracija emocija. Današnja deca odrastaju u svetu koji se suštinski razlikuje od onog u kome su odrastali njihovi roditelji. Ogleda se u prisustvu savremene tehnologije koja je u velikoj meri promenila komunikaciju, stavove, vrednosti. Tehnologija više nije sredstvo za dostizanje određenog cilja već je neizostavni deo postajanja i delovanja. Dokazano je da intenzivna upotreba socijalnih mreža ne smanjuje samo broj stvarnih socijalnih kontakata već negativno utiče na socijalnu kompetenciju. Danas gotovo svaka mlada osoba koristi društvene mreže i savremenu tehnologiju u tolikoj meri da sprečavaju uspostavljanje realnih socijalnih odnosa što posledično vodi u usamljenost. Medicinska i psihološka nauka ostvarile su značajan napredak u objašnjavanju uzroka, mehanizama i posledica usamljenosti. Rezultati su zapanjujući a široj javnosti malo poznati. Iz tog razloga je neophodno više pažnje posvetiti usamljenosti jer je za svakog pojedinca mnogo opasnija od bilo koje druge bolesti.
{"title":"UTICAJ SOCIJALIZACIJE I USAMLJENOSTI NA RAZVOJ I FUNKCIONISANJE DECE","authors":"Ivana Pavlović","doi":"10.59519/mper4012","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4012","url":null,"abstract":"Socijalni razvoj predstavlja sposobnost pojedinca da uspostavi i formira bliske, intimne i bezbedne odnose sa vršnjacima i drugim pojedincima. Razvijenost socijalnih veština kao što su empatija, odgovornost, sklapanje prijateljstava i rešavanje konflikata utiču na kvalitet života pojedinca i zadovoljavanje njegovih potreba. Socijalne veštine učimo i razvijamo na sličan način kao što dete uči da hoda i govori. Za to su naravno neophodni neposredni socijalni kontakti sa roditeljima, decom i odraslima kroz koje razmenjujemo mišljenja, doživljaje, misli i emocije. U toj razmeni na osnovu melodije glasa, mimike i pokreta prepoznajemo emocije našeg sagovornika koji može imati zaštitni karakter u predviđanju opasnosti. Razvojem socijalnih veština deca stiču samopouzdanje i kompetencije koje im omogućavaju da efikasnije rešavaju probleme i grade kvalitetne međuljudske odnose. Istraživanja potvrđuju da realni socijalni kontakti utiču na razvoj »socijalnog mozga« tj. moždanih struktura i njegovih neuronskih mreža koje učestvuju u socijalnim interakcijama i čine osnovu socijalne kognicije. Frontalni korteks na primer, omogućava zajedničku pažnju a osnovni zadatak amigdale jeste prepoznavanje i integracija emocija. Današnja deca odrastaju u svetu koji se suštinski razlikuje od onog u kome su odrastali njihovi roditelji. Ogleda se u prisustvu savremene tehnologije koja je u velikoj meri promenila komunikaciju, stavove, vrednosti. Tehnologija više nije sredstvo za dostizanje određenog cilja već je neizostavni deo postajanja i delovanja. Dokazano je da intenzivna upotreba socijalnih mreža ne smanjuje samo broj stvarnih socijalnih kontakata već negativno utiče na socijalnu kompetenciju. Danas gotovo svaka mlada osoba koristi društvene mreže i savremenu tehnologiju u tolikoj meri da sprečavaju uspostavljanje realnih socijalnih odnosa što posledično vodi u usamljenost. Medicinska i psihološka nauka ostvarile su značajan napredak u objašnjavanju uzroka, mehanizama i posledica usamljenosti. Rezultati su zapanjujući a široj javnosti malo poznati. Iz tog razloga je neophodno više pažnje posvetiti usamljenosti jer je za svakog pojedinca mnogo opasnija od bilo koje druge bolesti.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122220864","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kvalitet života je sposobnost samopercepcije položaja pojedinca u kontekstu kulture i sistema vrednosti u kojima živi u odnosu na njegove ciljeve, standarde i brige. U savremenim istraživanjima poremećaji govora su prepoznati kao indikatori narušavanja kvaliteta života kod dece. Cilj ovog istraživanja je da pruži primarne podatke o kvalitetu života kod dece sa poremećajima govora, sa posebnim osvrtom na emocionalni i društveni domen kvaliteta života. U ovoj preglednoj studiji pretražene su elektronske baze podataka Google Scholar Advanced Search i Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KoBSON. Nalazi su sažeti korišćenjem sistematskog i narativnog pristupa. Analizom pronađenih radova, izdvojeno je šest istraživačkih studija pogodnih za uključivanje u reviziju. U obzir su uzeti pregledni i originalni istraživački radovi. Istraživački radovi su se metodološki razlikovali u pogledu veličine uzorka, procedure istraživanja, procene aspekta kvaliteta života i rezultata. Iz pregledanih studija i istraživanja, pojavljuju se dokazi da je društveni domen najviše pogođen kod dece sa poremećajima govora i da su deca sa poremećajima govora izložena riziku od socijalno-emocionalnih problema u ponašanju. Takođe, nalazi ovih studija nam pokazuju da viši nivo stresa u porodici predstavlja dodatni indikator narušavanja kvaliteta života dece sa poremećajima govora. Ovi nalazi nam sugerišu da osim stepena poremećaja govora postoje i dodatni faktori koji mogu uticati na način na koji roditelji izveštavaju o kvalitetu života dece. Uzimajući ove rezultate u razmatranje, možemo zaključiti da bi logopedi trebali da svoj tok procene govora i primenjene intervencije tokom rehabilitacije govora prilagode opštem blagostanju deteta sa poremećajima govora.
{"title":"KVALITET ŽIVOTA DECE SA POREMEĆAJIMA GOVORA - PREGLED KROZ LITERATURU","authors":"Ivana Ilić-Savić, Mirjana Petrović-Lazić","doi":"10.59519/mper4013","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4013","url":null,"abstract":"Kvalitet života je sposobnost samopercepcije položaja pojedinca u kontekstu kulture i sistema vrednosti u kojima živi u odnosu na njegove ciljeve, standarde i brige. U savremenim istraživanjima poremećaji govora su prepoznati kao indikatori narušavanja kvaliteta života kod dece. Cilj ovog istraživanja je da pruži primarne podatke o kvalitetu života kod dece sa poremećajima govora, sa posebnim osvrtom na emocionalni i društveni domen kvaliteta života. U ovoj preglednoj studiji pretražene su elektronske baze podataka Google Scholar Advanced Search i Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KoBSON. Nalazi su sažeti korišćenjem sistematskog i narativnog pristupa. Analizom pronađenih radova, izdvojeno je šest istraživačkih studija pogodnih za uključivanje u reviziju. U obzir su uzeti pregledni i originalni istraživački radovi. Istraživački radovi su se metodološki razlikovali u pogledu veličine uzorka, procedure istraživanja, procene aspekta kvaliteta života i rezultata. Iz pregledanih studija i istraživanja, pojavljuju se dokazi da je društveni domen najviše pogođen kod dece sa poremećajima govora i da su deca sa poremećajima govora izložena riziku od socijalno-emocionalnih problema u ponašanju. Takođe, nalazi ovih studija nam pokazuju da viši nivo stresa u porodici predstavlja dodatni indikator narušavanja kvaliteta života dece sa poremećajima govora. Ovi nalazi nam sugerišu da osim stepena poremećaja govora postoje i dodatni faktori koji mogu uticati na način na koji roditelji izveštavaju o kvalitetu života dece. Uzimajući ove rezultate u razmatranje, možemo zaključiti da bi logopedi trebali da svoj tok procene govora i primenjene intervencije tokom rehabilitacije govora prilagode opštem blagostanju deteta sa poremećajima govora.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117323922","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Savremeni pristup u ranoj intervenciji podrazumeva koordinisan i interaktivan rad svih članova transdisciplinarnog tima kroz aktivno učešće stručnjaka i roditelja/staratelja. Samim tim ovaj model omogućava pružanje usluga koje su usmerene na dete i porodicu. Cilj ovog rada je da ukažemo na greške članova tima koje dovode do toga da usluge nisu koordinisane i integrisane, pa je otežano odgovoriti na potrebe dece sa razvojnim smetnjama i njihovih porodica što direktno utiče na kvalitet ranog razvoja deteta. Uzorkom je obuhvaćeno 100 ispitanika iz Srbije, 97% majki dece sa smetnjama u razvoju i 3% staratelja/usvojitelja. Podaci su prikupljeni tehnikom online anketiranja. Statističkom obradom podataka dobijeni rezultati su ukazali da od prve sumnje da nešto nije u redu sa detetom do javljanja stručnom licu najveći broj ispitanika 44% je čekao od mesec dana do 6 meseci, a čak 13% da je na javljanje čekalo i duže od 6 meseci. Za uspostavljanje dijagnoze bilo je neophodno čekati od mesec dana do 4,5 godine. Kao glavne razloge za zakasnelo javljanje defektologu, navode propuste stručnjaka, neznanje u kojim sve slučajevima defektolog može da pomogne kao i savete stručnjaka (dečiji psiholog, pedagog u vrtiću) „da sačekaju još neko vreme“. Kada je reč o greškama roditelja jedan od najznačajnijih podataka je da je čak 69% dece u prvih godinu dana imalo kontakt sa bilo kojim ekranom. Skoro 30% dece uzrasta od 1,5 godine do 3 godine konzumira isključivo mekanu pasiranu hranu. Rezultati istraživanja govore u prilog tome da je za najbolji tretman u programima specijalne edukacije i rehabilitacije, za decu uzrasta do 6 godina izuzetno važno umrežiti ustanove koje pružaju usluge iz oblasti zdravstva, vaspitanja, obrazovanja i socijalne zaštite. Obezbediti transdisciplanarni pristup, pružiti usluge u skaladu sa individualnim potrebama deteta, edukovati stručni kadar i vršiti evaluaciju usluga.
{"title":"RANI RAZVOJ DETETA BRIGA/ZADATAK POJEDINCA ILI TIMA","authors":"Branka Kovačević Vukas, Suzana Utješanović","doi":"10.59519/mper4007","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4007","url":null,"abstract":"Savremeni pristup u ranoj intervenciji podrazumeva koordinisan i interaktivan rad svih članova transdisciplinarnog tima kroz aktivno učešće stručnjaka i roditelja/staratelja. Samim tim ovaj model omogućava pružanje usluga koje su usmerene na dete i porodicu. Cilj ovog rada je da ukažemo na greške članova tima koje dovode do toga da usluge nisu koordinisane i integrisane, pa je otežano odgovoriti na potrebe dece sa razvojnim smetnjama i njihovih porodica što direktno utiče na kvalitet ranog razvoja deteta. Uzorkom je obuhvaćeno 100 ispitanika iz Srbije, 97% majki dece sa smetnjama u razvoju i 3% staratelja/usvojitelja. Podaci su prikupljeni tehnikom online anketiranja. Statističkom obradom podataka dobijeni rezultati su ukazali da od prve sumnje da nešto nije u redu sa detetom do javljanja stručnom licu najveći broj ispitanika 44% je čekao od mesec dana do 6 meseci, a čak 13% da je na javljanje čekalo i duže od 6 meseci. Za uspostavljanje dijagnoze bilo je neophodno čekati od mesec dana do 4,5 godine. Kao glavne razloge za zakasnelo javljanje defektologu, navode propuste stručnjaka, neznanje u kojim sve slučajevima defektolog može da pomogne kao i savete stručnjaka (dečiji psiholog, pedagog u vrtiću) „da sačekaju još neko vreme“. Kada je reč o greškama roditelja jedan od najznačajnijih podataka je da je čak 69% dece u prvih godinu dana imalo kontakt sa bilo kojim ekranom. Skoro 30% dece uzrasta od 1,5 godine do 3 godine konzumira isključivo mekanu pasiranu hranu. Rezultati istraživanja govore u prilog tome da je za najbolji tretman u programima specijalne edukacije i rehabilitacije, za decu uzrasta do 6 godina izuzetno važno umrežiti ustanove koje pružaju usluge iz oblasti zdravstva, vaspitanja, obrazovanja i socijalne zaštite. Obezbediti transdisciplanarni pristup, pružiti usluge u skaladu sa individualnim potrebama deteta, edukovati stručni kadar i vršiti evaluaciju usluga.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"70 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124078258","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Inkluzivna nastava, u Republici Srbiji, uvedena je naglo, bez dovoljno znanja, sredstava i bez uvažavanja pozitivnih dotadašnjih iskustava u radu sa učenicima sa smetnjama. Nastavnici u redovnom sistemu nisu mogli da zamene defektologe u radu, a podrška pedagoških asistenata je izostala. Inkluzija, umesto da popravi sutuaciju za učenike sa smetnjama, neretko je dovodila do njihove izolacije u redovnom sistemu, gubitak mogućnosti socijalizacije, individualnog tretmana, osposobljavanja za životne veštine i drugo. Kreirajući ogledni program u Srednjoj zanatskoj školi, pošli smo od hipoteze da je moguće uvesti inkluzivni i integrativni model nastave koji će pružiti nivo vaspitno-obrazovnih ishoda koji odgovara različitim sposobnostima učenika i obezbeđuje dalji razvoj (napredak) kroz nastavni proces. Organizovana je ogledna tematska nastava i kroz istraživačke metode eksperimenta, analizom postignutih rezultata i anketom hipoteza je potvrđena. Deo nastavnika i stručnih saradnika u Srednjoj zanatskoj školi za učenike sa smetnjama u razvoju i učenju, usaglasio je stav o tome koje kompetencije bi učenici trebalo da steknu tokom tematske nastave iz oblasti ekologije i napravio je dogovor o zajedničkim aktivnostima. Inkluzivna, integrativna i tematska nastava iz oblasti ekologije izvedena je tokom prve dve nedelje maja 2018/2019. godine sa 11 odeljenja. Širokom anketom koja je obuhvatila sve nastavnike i pratioce koji su učestvovali u ogledu, kvantitativnom i kvalitativnom analizom podataka, uspostavljanjem inicijalnog testa, završnog testa i testa kontrolne grupe dobili smo precizne podatke čijom smo analizom mogli da potvrdimo da su gorenavedeni vidovi nastave izuzetno podigli nivo postignuća kod svih učenika, harmonizovali su odnos između učenika nejednakih sposobnosti, a rad u školi sa smetnjama učinili efikasnijim i prilagođenijim svakom učeniku. Dokazali smo da je ovakav vid nastave ne samo od koristi u školama za učenike sa smetnjama, već i od velike pomoći u redovnom sistemu.
在塞尔维亚共和国，全纳教育是在没有足够知识和资源的情况下匆忙引入 的，而且没有考虑到过去在有儿童的学生方面取得的积极经验。正规系统的教师无法取代课堂上的缺陷学生，也缺乏助教的支持。融合教育非但没有改善有缺陷学生的状况，反而往往导致他们在教育系统中被孤立，失去了社交、个别治疗、生活技能培训和其他方面的可能性。在 Srednjoj zanatskoj školi 的项目中，我们采用了 "综合模式 "和 "非集中化模式"，以确保学生们在学习过程中能充分发挥自己的潜能。组织了专题设置，并通过使用实验方法，通过对结果和调查的分析确认了假设。Deo nastavnika i stručnih saradnika u Srednjoj zanatskoj škole za učenike sa smetnjama u razvoju i učenju, usaglasio je stav o tome koje kompetencije bi učenici trebalo da steknu tokom tematske nastave iz oblasti ekologije i napravio je dohoda o zajedničkim aktivnostima.2018/2019年5月的前两个周日，11个部门开展了包容性、综合性和主题性生态环境设置活动。Širokom anketom koja je obuhvatila sve nastavnike i pratioce koji su učestvovali u ogledu, quantitativenom i kvalitativnom analizom podataka, uspostavljanjem inicijalnog testa、我们还发现，这种分析方法可以帮助我们更准确地了解当前的数据，并对当前的数据进行协调分析，同时还可以帮助我们更有效、更可靠地分析当前的数据。我们已经证明，这种方法不仅对学校中的垃圾学生有益，而且对教育系统也有很大帮助。
{"title":"OGLEDNI MODEL INKLUZIVNE, MULTIDISCIPLINARNE, INTEGRATIVNE I TEMATSKE NASTAVE KAO PRIMER DOBRE PRAKSE","authors":"Dragana D Božinović","doi":"10.59519/mper4021","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4021","url":null,"abstract":"Inkluzivna nastava, u Republici Srbiji, uvedena je naglo, bez dovoljno znanja, sredstava i bez uvažavanja pozitivnih dotadašnjih iskustava u radu sa učenicima sa smetnjama. Nastavnici u redovnom sistemu nisu mogli da zamene defektologe u radu, a podrška pedagoških asistenata je izostala. Inkluzija, umesto da popravi sutuaciju za učenike sa smetnjama, neretko je dovodila do njihove izolacije u redovnom sistemu, gubitak mogućnosti socijalizacije, individualnog tretmana, osposobljavanja za životne veštine i drugo. Kreirajući ogledni program u Srednjoj zanatskoj školi, pošli smo od hipoteze da je moguće uvesti inkluzivni i integrativni model nastave koji će pružiti nivo vaspitno-obrazovnih ishoda koji odgovara različitim sposobnostima učenika i obezbeđuje dalji razvoj (napredak) kroz nastavni proces. Organizovana je ogledna tematska nastava i kroz istraživačke metode eksperimenta, analizom postignutih rezultata i anketom hipoteza je potvrđena. Deo nastavnika i stručnih saradnika u Srednjoj zanatskoj školi za učenike sa smetnjama u razvoju i učenju, usaglasio je stav o tome koje kompetencije bi učenici trebalo da steknu tokom tematske nastave iz oblasti ekologije i napravio je dogovor o zajedničkim aktivnostima. Inkluzivna, integrativna i tematska nastava iz oblasti ekologije izvedena je tokom prve dve nedelje maja 2018/2019. godine sa 11 odeljenja. Širokom anketom koja je obuhvatila sve nastavnike i pratioce koji su učestvovali u ogledu, kvantitativnom i kvalitativnom analizom podataka, uspostavljanjem inicijalnog testa, završnog testa i testa kontrolne grupe dobili smo precizne podatke čijom smo analizom mogli da potvrdimo da su gorenavedeni vidovi nastave izuzetno podigli nivo postignuća kod svih učenika, harmonizovali su odnos između učenika nejednakih sposobnosti, a rad u školi sa smetnjama učinili efikasnijim i prilagođenijim svakom učeniku. Dokazali smo da je ovakav vid nastave ne samo od koristi u školama za učenike sa smetnjama, već i od velike pomoći u redovnom sistemu.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128853802","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Spavanje je veoma važan čimbenik koji izravno utječe na psihički i fizički razvoj djeteta. Osnovnu školu „Vinko Bek“ u Zagrebu polaze slijepi i slabovidni učenici koji nerijetko imaju i pridružene utjecajne teškoće. Za njih je posebno važno da tijekom odrastanja dobivaju dovoljno kvalitetnog sna kako bi se mogli razvijati i maksimalno napredovati u skladu sa svojim sposobnostima. Prateći psihofizički razvoj i napredak učenika u našoj školi, uvidjeli smo, kako vrlo specifične obrasce spavanja, tako i prisutnost svojevrsnih teškoća odnosno poremećaja u spavanju. Profesori i stručni suradnici različitih profesija koji svakodnevno rade s učenicima primijetili su u svom radu negativan utjecaj nedostatka kvalitetnog sna na njihovo svakodnevno funkcioniranje u školskoj sredini. Da bismo mogli precizno detektirati učenike koji imaju teškoće vezane za spavanje i da bismo im mogli pružiti adekvatnu pomoć, konstruirali smo upitnik kojim smo prikupili sve relevantne informacije. Upitnik je namijenjen roditeljima i obuhvaća medicinske podatke o učeniku, podatke o navikama spavanja (higijena spavanja), prostornim uvjetima u kojima dijete spava i podatke o trenutnim životnim okolnostima u kojima se učenik nalazi, a koje mogu utjecati na kvalitetu i količinu spavanja. U svrhu osvještavanja i informiranja roditelja o važnosti spavanja za dijete i djetetov cjelokupni razvoj, napravili smo letak koji daje opće informacije o spavanju. S obzirom na to da se radi o djeci koja imaju oštećenje vida, a često i dodatne utjecajne teškoće, multidisciplinarni pristup ovom problemu je vrlo bitan. Važno je napraviti i dodatna istraživanja jer znanstvenih podataka na ovu temu trenutno nedostaje.
{"title":"TEŠKOĆE SPAVANJA UČENIKA S OŠTEĆENJEM VIDA","authors":"Valentina Devčić, Blaženka Paković","doi":"10.59519/mper4020","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4020","url":null,"abstract":"Spavanje je veoma važan čimbenik koji izravno utječe na psihički i fizički razvoj djeteta. Osnovnu školu „Vinko Bek“ u Zagrebu polaze slijepi i slabovidni učenici koji nerijetko imaju i pridružene utjecajne teškoće. Za njih je posebno važno da tijekom odrastanja dobivaju dovoljno kvalitetnog sna kako bi se mogli razvijati i maksimalno napredovati u skladu sa svojim sposobnostima. Prateći psihofizički razvoj i napredak učenika u našoj školi, uvidjeli smo, kako vrlo specifične obrasce spavanja, tako i prisutnost svojevrsnih teškoća odnosno poremećaja u spavanju. Profesori i stručni suradnici različitih profesija koji svakodnevno rade s učenicima primijetili su u svom radu negativan utjecaj nedostatka kvalitetnog sna na njihovo svakodnevno funkcioniranje u školskoj sredini. Da bismo mogli precizno detektirati učenike koji imaju teškoće vezane za spavanje i da bismo im mogli pružiti adekvatnu pomoć, konstruirali smo upitnik kojim smo prikupili sve relevantne informacije. Upitnik je namijenjen roditeljima i obuhvaća medicinske podatke o učeniku, podatke o navikama spavanja (higijena spavanja), prostornim uvjetima u kojima dijete spava i podatke o trenutnim životnim okolnostima u kojima se učenik nalazi, a koje mogu utjecati na kvalitetu i količinu spavanja. U svrhu osvještavanja i informiranja roditelja o važnosti spavanja za dijete i djetetov cjelokupni razvoj, napravili smo letak koji daje opće informacije o spavanju. S obzirom na to da se radi o djeci koja imaju oštećenje vida, a često i dodatne utjecajne teškoće, multidisciplinarni pristup ovom problemu je vrlo bitan. Važno je napraviti i dodatna istraživanja jer znanstvenih podataka na ovu temu trenutno nedostaje.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"319 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123498501","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Termin inkluzija je riječ latinskog porijekla inclusio, što znači uključenje, uključivanje, obuhvatanje i podrazumijevanje. Prema definiciji i prema većini autora predstavlja najkompletniji pojam ili proces uključivanja dijelova u cjelinu. U obrazovanju inkluzija svakom djetetu pruža jednake mogućnosti za razvoj potencijala i predstavlja human proces. Međutim, inkluzija je proces koji se ne odnosi samo na uključivanje djece s teškoćama u razvoju u redovne škole i predškolske ustanove. Inkluzija podrazumijeva rušenje barijera u svakodnevnom životu i aktivno i ravnopravno učešće djece i odraslih osoba s teškoćama u razvoju na svim poljima življenja i funkcionisanja bilo da se radi o djetetu ili o odrasloj osobi. Inkluzija i inkluzivni proces obrazovanja traje destljećima. Da li smo u ovom periodu naučili šta znači biti različit, na koji način prihvatiti različitosti kao pozitivne karakteristike druge osobe i da li smo naučili našu djecu kako da izgrade ravnopravan odnos sa osobama koje imaju neku teškoću u razvoju? Na ova pitanja smo pokušali odgovoriti ispitujući učenike osnovnih škola u Sarajevu. Osnovni cilj istraživanja je bio ispitati, analizirati i utvrditi da li djeca osnovnoškolskog uzrasta imaju razvijenu svijest o postojanju različitosti kao pozitivne karakteristike neke osobe, te utvrditi da li djeca razgovaraju sa roditeljima o različitostima i koliko ih roditelji informišu o tome, da li su informisani o kategorijama teškoća u razvoju kao i da li nakon toliko godina od uvođenja inkluzije ostaje pitanje da li je inkluzija iluzija. Na osnovu dobijenih rezultata istraživanja možemo zaključiti da je inkluzija djece s teškoćama u razvoju pozitivno prihvaćena od vršnjaka, ali da je neophodno nastaviti raditi na informisanju, zajedničkom druženju kao i na edukaciji roditelja o odgoju djeteta bez predrasuda kako bismo izgradili idealno inkluzivno društvo.
{"title":"INKLUZIJA (NI)JE ILUZIJA","authors":"Elvira Mujkanović, Lejla Podbićanin","doi":"10.59519/mper4006","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4006","url":null,"abstract":"Termin inkluzija je riječ latinskog porijekla inclusio, što znači uključenje, uključivanje, obuhvatanje i podrazumijevanje. Prema definiciji i prema većini autora predstavlja najkompletniji pojam ili proces uključivanja dijelova u cjelinu. U obrazovanju inkluzija svakom djetetu pruža jednake mogućnosti za razvoj potencijala i predstavlja human proces. Međutim, inkluzija je proces koji se ne odnosi samo na uključivanje djece s teškoćama u razvoju u redovne škole i predškolske ustanove. Inkluzija podrazumijeva rušenje barijera u svakodnevnom životu i aktivno i ravnopravno učešće djece i odraslih osoba s teškoćama u razvoju na svim poljima življenja i funkcionisanja bilo da se radi o djetetu ili o odrasloj osobi. Inkluzija i inkluzivni proces obrazovanja traje destljećima. Da li smo u ovom periodu naučili šta znači biti različit, na koji način prihvatiti različitosti kao pozitivne karakteristike druge osobe i da li smo naučili našu djecu kako da izgrade ravnopravan odnos sa osobama koje imaju neku teškoću u razvoju? Na ova pitanja smo pokušali odgovoriti ispitujući učenike osnovnih škola u Sarajevu. Osnovni cilj istraživanja je bio ispitati, analizirati i utvrditi da li djeca osnovnoškolskog uzrasta imaju razvijenu svijest o postojanju različitosti kao pozitivne karakteristike neke osobe, te utvrditi da li djeca razgovaraju sa roditeljima o različitostima i koliko ih roditelji informišu o tome, da li su informisani o kategorijama teškoća u razvoju kao i da li nakon toliko godina od uvođenja inkluzije ostaje pitanje da li je inkluzija iluzija. Na osnovu dobijenih rezultata istraživanja možemo zaključiti da je inkluzija djece s teškoćama u razvoju pozitivno prihvaćena od vršnjaka, ali da je neophodno nastaviti raditi na informisanju, zajedničkom druženju kao i na edukaciji roditelja o odgoju djeteta bez predrasuda kako bismo izgradili idealno inkluzivno društvo.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"269 1-2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123715967","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Djeca s poteškoćama u razvoju koriste iste usluge službi za zaštitu zdravlja djece kao i djeca tipičnog razvoja, ali u odnosu na njih nešto učestalije i intenzivnije. Također, radi održavanja ili poboljšanja funkcionalne sposobnosti ova djeca koriste medicinsku rehabilitaciju koja općenito nije potrebna djeci bez poteškoća u razvoju. Zadovoljstvo uslugama zdravstvene skrbi među roditeljima djece s poteškoćama u razvoju može utjecati na djetetovu adherenciju prema terapiji i posljedično na učinkovitost terapije. Ovim preglednim radom će se prikazati determinante zadovoljstva zdravstvenim uslugama roditelja djece s poteškoćama u razvoju. Pretražena je PubMed baza podataka. Korišteni su ključni pojmovi „Children with disabilities ”- djeca s poteškoćama u razvoju, „Parents satisfaction ”- zadovoljstvo roditelja te “ Health care services“ - zdravstvene usluge. U provedenim istraživanjima pokazano je da je većina roditelja djece s poteškoćama u razvoju zadovoljna dobivenim zdravstvenim uslugama u specijalističkoj ambulanti. Specifična iskustva sa specijalističkom ambulantom (posebno: liječenje prilagođeno stanju i potrebama djeteta i dobra saradnja zdravstvene ustanove sa drugim institucijama javnog sektora npr. institucijama socijalnog/obrazovnog sektora) bile su najsnažnije determinante ukupnog zadovoljstva roditelja. Zadovoljstvo roditelja bilo je u manjoj mjeri povezano s višom razinom psihosocijalnog funkcioniranja djeteta, višim socioekonomskim statusom i ženskim spolom roditelja. Glavne determinante zadovoljstva roditelja načinom saopćavanja dijagnoze bile su: izravna komunikacija, razumijevanje brige roditelja i dobre komunikacijske vještina osobe koja saopćava dijagnozu, te dobivanje dovoljno informacija. Glavna determinanta zadovoljstva roditelja uslugama rehabilitacije bila je saradnja sa ljekarom koja je omogućavala donošenje zajedničkih odluka i raspodjelu odgovornosti. Podaci o zadovoljstvu zdravstvenim uslugama roditelja djece s poteškoćama u razvoju važni su pokazatelji kvaliteta zdravstvene skrbi za djecu. Mjerenje zadovoljstva dobivenim zdravstvenim uslugama pružateljima usluga može poslužiti za poboljšanja skrbi, ispunjavanje očekivanja pacijenata i učinkovito praćenje uspješnosti zdravstvene skrbi.
有发育障碍的儿童可以从与发育正常的儿童相同的服务中受益，也可以从与他们相 关的更特殊、更深入的服务中受益。因此，为了保持或提高他们的功能能力，这些儿童受益于医疗康复服务，而对于没有发育障碍的儿童来说，这显然是不必要的。 发育障碍儿童的父母对医疗服务的满意度可能会影响到儿童对治疗的坚持程度，进而影响到治疗的效果。Ovim preglednim radom će se prikazati determinante zadovoljstva zdravstvenim uslugama parentitelja djece s poteškoćama u razvoju. Pretražena je PubMed baza podataka.关键词包括 "残疾儿童"、"家长满意度 "和 "医疗保健服务"。我们将家长满意度与专科门诊的具体经验结合起来。在专科门诊的具体经历（尤其是：根据儿童的状况和需求进行治疗，以及医疗机构与其他公共部门机构（如社会/教育部门机构）的良好合作）是家长满意度的最重要决定因素。家长的满意度与儿童较高的社会心理功能水平、较高的社会经济地位和家长的性别关系不大。父母满意度的主要决定因素包括：社会环境、父母的社会经济地位和父母的性别。我们非常高兴地宣布，我们的家长将为我们的康复提供支持。我们将在本报告中介绍对医疗保健的满意度。衡量家长对医疗服务的满意度可用于改善医疗服务，提高患者的期望值，并有效提高医疗服务的有效性。
{"title":"DETERMINANTE ZADOVOLJSTVA USLUGAMA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE RODITELJA DJECE S POTEŠKOĆAMA U RAZVOJU","authors":"Amira Kurspahić Mujčić, Amra Mujčić","doi":"10.59519/mper4008","DOIUrl":"https://doi.org/10.59519/mper4008","url":null,"abstract":"Djeca s poteškoćama u razvoju koriste iste usluge službi za zaštitu zdravlja djece kao i djeca tipičnog razvoja, ali u odnosu na njih nešto učestalije i intenzivnije. Također, radi održavanja ili poboljšanja funkcionalne sposobnosti ova djeca koriste medicinsku rehabilitaciju koja općenito nije potrebna djeci bez poteškoća u razvoju. Zadovoljstvo uslugama zdravstvene skrbi među roditeljima djece s poteškoćama u razvoju može utjecati na djetetovu adherenciju prema terapiji i posljedično na učinkovitost terapije. Ovim preglednim radom će se prikazati determinante zadovoljstva zdravstvenim uslugama roditelja djece s poteškoćama u razvoju. Pretražena je PubMed baza podataka. Korišteni su ključni pojmovi „Children with disabilities ”- djeca s poteškoćama u razvoju, „Parents satisfaction ”- zadovoljstvo roditelja te “ Health care services“ - zdravstvene usluge. U provedenim istraživanjima pokazano je da je većina roditelja djece s poteškoćama u razvoju zadovoljna dobivenim zdravstvenim uslugama u specijalističkoj ambulanti. Specifična iskustva sa specijalističkom ambulantom (posebno: liječenje prilagođeno stanju i potrebama djeteta i dobra saradnja zdravstvene ustanove sa drugim institucijama javnog sektora npr. institucijama socijalnog/obrazovnog sektora) bile su najsnažnije determinante ukupnog zadovoljstva roditelja. Zadovoljstvo roditelja bilo je u manjoj mjeri povezano s višom razinom psihosocijalnog funkcioniranja djeteta, višim socioekonomskim statusom i ženskim spolom roditelja. Glavne determinante zadovoljstva roditelja načinom saopćavanja dijagnoze bile su: izravna komunikacija, razumijevanje brige roditelja i dobre komunikacijske vještina osobe koja saopćava dijagnozu, te dobivanje dovoljno informacija. Glavna determinanta zadovoljstva roditelja uslugama rehabilitacije bila je saradnja sa ljekarom koja je omogućavala donošenje zajedničkih odluka i raspodjelu odgovornosti. Podaci o zadovoljstvu zdravstvenim uslugama roditelja djece s poteškoćama u razvoju važni su pokazatelji kvaliteta zdravstvene skrbi za djecu. Mjerenje zadovoljstva dobivenim zdravstvenim uslugama pružateljima usluga može poslužiti za poboljšanja skrbi, ispunjavanje očekivanja pacijenata i učinkovito praćenje uspješnosti zdravstvene skrbi.","PeriodicalId":170318,"journal":{"name":"Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129217327","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：