W artykule analizuję koncepcję postkolonializmu w konflikcie, zaproponowaną w pracy Polska literatura postkolonialna. Od sarmatyzmu do migracji poakcesyjnej (2020) Dirka Uffelmanna. Nawiązując do najważniejszych prac badaczy polskich (Hanny Gosk, Doroty Kołodziejczyk, Magorzaty Zduniak-Wiktorowicz, Ryszarda Nycza), staram się pokazać założenia myśli niemieckiego slawisty, a także zrozumieć pozycję, jaką chce zająć tą pracą wśród innych badaczy postzależności kultury polskiej. W tym celu śledzę historycznoliteracki porządek przyjęty przez Uffelmanna w książce, próbuję także opisać jego poszczególne części. Szczególną uwagę zwracam na pojęcia samoorientalizacji, autoindianizacji oraz autoproletaryzacji, za pośrednictwem których autor ujmuje literaturę XIX, XX i XXI wieku (m.in. Henryka Sienkiewicza czy migrantów poakcesyjnych) w dychotomię ofiara – kolonizator. Pułapki tej dychotomii i sposób jej omijania bądź zaostrzania w dyskursie akademickim polskich badaczy postzależności omawiam w ostatniej części artykułu.
{"title":"Postkolonializm w konflikcie","authors":"Marta Tomczok","doi":"10.14746/por.2022.1.24","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.1.24","url":null,"abstract":"W artykule analizuję koncepcję postkolonializmu w konflikcie, zaproponowaną w pracy Polska literatura postkolonialna. Od sarmatyzmu do migracji poakcesyjnej (2020) Dirka Uffelmanna. Nawiązując do najważniejszych prac badaczy polskich (Hanny Gosk, Doroty Kołodziejczyk, Magorzaty Zduniak-Wiktorowicz, Ryszarda Nycza), staram się pokazać założenia myśli niemieckiego slawisty, a także zrozumieć pozycję, jaką chce zająć tą pracą wśród innych badaczy postzależności kultury polskiej. W tym celu śledzę historycznoliteracki porządek przyjęty przez Uffelmanna w książce, próbuję także opisać jego poszczególne części. Szczególną uwagę zwracam na pojęcia samoorientalizacji, autoindianizacji oraz autoproletaryzacji, za pośrednictwem których autor ujmuje literaturę XIX, XX i XXI wieku (m.in. Henryka Sienkiewicza czy migrantów poakcesyjnych) w dychotomię ofiara – kolonizator. Pułapki tej dychotomii i sposób jej omijania bądź zaostrzania w dyskursie akademickim polskich badaczy postzależności omawiam w ostatniej części artykułu. \u0000 \u0000 ","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46508376","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł należy traktować jako wielogłosowy, dynamiczny i nieskończony (in progress) model relacji, które łączą̨ (mogłyby łączyć́) choreograficzny klip tajwańskiej grupy tanecznej Huang Yi Studio +, powstanie nowej fabryki Daimlera w Sindelfingen i nagłe przyspieszenie prac nad umową inwestycyjną między Chinami i Unią Europejską pod koniec 2020 roku. Zawieszonemu w sieci innych zdarzeń, ponad trzyminutowemu nagraniu autorstwa studio Huang Yi zadaję pytanie: Czym jest tożsamość kulturowa Tajwańczyków w epoce postmediów, cyber-fizycznej kultury przemysłowej oraz wojen technologicznych oraz jaką rolę odgrywa działalność artystyczna w jej wytwarzaniu.
{"title":"When I Fall in Love with Machine. O tożsamości kulturowej Tajwańczyków w epoce postmediów, cyberfizycznej kultury przemysłowej i wojen technologicznych oraz roli, jaką odgrywa działalność artystyczna w jej wytwarzaniu","authors":"A. Gryszkiewicz","doi":"10.14746/por.2022.1.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.1.17","url":null,"abstract":"Artykuł należy traktować jako wielogłosowy, dynamiczny i nieskończony (in progress) model relacji, które łączą̨ (mogłyby łączyć́) choreograficzny klip tajwańskiej grupy tanecznej Huang Yi Studio +, powstanie nowej fabryki Daimlera w Sindelfingen i nagłe przyspieszenie prac nad umową inwestycyjną między Chinami i Unią Europejską pod koniec 2020 roku. Zawieszonemu w sieci innych zdarzeń, ponad trzyminutowemu nagraniu autorstwa studio Huang Yi zadaję pytanie: Czym jest tożsamość kulturowa Tajwańczyków w epoce postmediów, cyber-fizycznej kultury przemysłowej oraz wojen technologicznych oraz jaką rolę odgrywa działalność artystyczna w jej wytwarzaniu.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42506888","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst stanowi próbę pokazania, jak wszechobecne w kulturze współczesnej opowieści o wampirach wpisują się w przystępną wersję zagadnień poruszanych w obrębie animal studies. Ponieważ postać wampira jest jednym z tych elementów gotyckiego kanonu, które przeszły oszałamiającą przemianę ( Draculę Brama Stokera i bohaterów cyklu Zmierzch Stephenie Meyer zdaje się więcej dzielić niż łączyć ), w artykule rozważane są przyczyny tak radykalnej zmiany naszych opowieści o istotach fantastycznych, które ulokowaliśmy w łańcuchu pokarmowym wyżej od nas.Obszerniejszej analizie w artykule poddany został film Jima Jarmuscha Tylko kochankowie przeżyją – przywołane zostają jednak i inne ( poza już wymienionymi ) „kanoniczne” teksty, np. Wywiad z wampirem Ann Rice, oraz te mniej znane, np. Gobelin z wampirem Suzy McKee-Charnas czy Prawda Terry’ego Pratchetta.
{"title":"McLudzie i ich drapieżniki, czyli o przejściu wampirów na dietę","authors":"A. Izdebska","doi":"10.14746/por.2022.1.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.1.19","url":null,"abstract":"Tekst stanowi próbę pokazania, jak wszechobecne w kulturze współczesnej opowieści o wampirach wpisują się w przystępną wersję zagadnień poruszanych w obrębie animal studies. Ponieważ postać wampira jest jednym z tych elementów gotyckiego kanonu, które przeszły oszałamiającą przemianę ( Draculę Brama Stokera i bohaterów cyklu Zmierzch Stephenie Meyer zdaje się więcej dzielić niż łączyć ), w artykule rozważane są przyczyny tak radykalnej zmiany naszych opowieści o istotach fantastycznych, które ulokowaliśmy w łańcuchu pokarmowym wyżej od nas.Obszerniejszej analizie w artykule poddany został film Jima Jarmuscha Tylko kochankowie przeżyją – przywołane zostają jednak i inne ( poza już wymienionymi ) „kanoniczne” teksty, np. Wywiad z wampirem Ann Rice, oraz te mniej znane, np. Gobelin z wampirem Suzy McKee-Charnas czy Prawda Terry’ego Pratchetta.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46430519","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
In dem 2014 herausgegebenen Roman Am Fluß beobachtet die Erzählerin bei ihren Spaziergängen am River Lea an der Peripherie Londons eine unscheinbare Gegend, die der traditionellen Auffassung des Naturschönen nicht entspricht. Die Betrachtung der Landschaft findet ihren künstlerischen Ausdruck in einer äußerst präzisen und zugleich lyrischen Sprache. Die Naturerforschung vollzieht sich auch durch den schöpferischen Akt des Benennens und des Darstellens der menschlichen und nichtmenschlichen Welt. Esther Kinsky schildert unterschiedliche Landschaften: das Gelände am Fluss mit seiner Mischung aus Urbanem und Ländlichem, andere Flusslandschaften aus der Erinnerungsperspektive sowie kriegs- und gewaltversehrte Gelände. Die Einstellung des Subjekts ist gekennzeichnet durch eine Abkehr von der anthropozentrischen Perspektive, die die Natur instrumentalisiert. Im Beitrag werden die Wechselbeziehungen zwischen Mensch und Umwelt im literarischen Text unter Einbeziehung der ökokritischen Perspektive sowie die ästhetischen Möglichkeiten einer Repräsentation der Landschaft und Natur im Roman untersucht.
{"title":"Die Kunst des Sehens und das Naturschreiben. Die Landschafts- und Naturdarstellung im Roman Am Fluss von Esther Kinsky","authors":"Anna Pastuszka","doi":"10.14746/por.2022.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.1.9","url":null,"abstract":"In dem 2014 herausgegebenen Roman Am Fluß beobachtet die Erzählerin bei ihren Spaziergängen am River Lea an der Peripherie Londons eine unscheinbare Gegend, die der traditionellen Auffassung des Naturschönen nicht entspricht. Die Betrachtung der Landschaft findet ihren künstlerischen Ausdruck in einer äußerst präzisen und zugleich lyrischen Sprache. Die Naturerforschung vollzieht sich auch durch den schöpferischen Akt des Benennens und des Darstellens der menschlichen und nichtmenschlichen Welt. Esther Kinsky schildert unterschiedliche Landschaften: das Gelände am Fluss mit seiner Mischung aus Urbanem und Ländlichem, andere Flusslandschaften aus der Erinnerungsperspektive sowie kriegs- und gewaltversehrte Gelände. Die Einstellung des Subjekts ist gekennzeichnet durch eine Abkehr von der anthropozentrischen Perspektive, die die Natur instrumentalisiert. Im Beitrag werden die Wechselbeziehungen zwischen Mensch und Umwelt im literarischen Text unter Einbeziehung der ökokritischen Perspektive sowie die ästhetischen Möglichkeiten einer Repräsentation der Landschaft und Natur im Roman untersucht.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41276941","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Mimowolnymi rezerwatami Bruce Sterling nazwał takie miejsca, które zostały „odzyskane” przez przyrodę na skutek katastrofy, skażenia czy wojny. Tego typu rezerwatem jest Czarnobylska Strefa Wykluczenia, od ponad 30 lat niemal zupełnie niezamieszkiwana przez ludzi. Po jej białoruskiej stronie utworzono nawet Państwowy Poleski Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny. Opuszczone miejscowości pochłania przyroda, a w strefie znajdują swój azyl zagrożone gatunki zwierząt. Jednocześnie zona nadal pozostaje napromieniowana, jej krajobraz wypełniają znaczki radioaktywności, cmentarzyska pojazdów i kopce-mogilniki, w których zakopywano skażone domy, przedmioty, drzewa. W artykule została przedstawiona reprezentacja czarnobylskiego ekosystemu obecna w literaturze niefikcjonalnej ( m.in. teksty Swietłany Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igora Kostina ) oraz problematyzacja statusu tego środowiska, nazwanego przez Adama Higginbothama „skażonym edenem”.
Bruce Sterling将非自愿保护区称为由于灾难、污染或战争而被大自然“开垦”的地方。这种类型的保护区是切尔诺贝利禁区，30多年来几乎完全无人居住。在白俄罗斯方面，甚至建立了波兰国家辐射和生态保护区。废弃的村庄被大自然吞噬，濒危动物物种在该地区寻找庇护。与此同时，妻子仍然受到辐射，其景观上布满了放射性邮票、车辆墓地和山丘坟墓，被污染的房屋、物体和树木都埋在其中。这篇文章介绍了非小说文学（如斯维特拉娜·阿列克谢维奇、玛丽·迈西奥、凯特·布朗、伊戈尔·科斯汀的作品）中切尔诺贝利生态系统的表现，以及亚当·希金波坦称之为“受污染的伊甸园”的这种环境状况的问题化。
{"title":"Mimowolne rezerwaty. Literatura niefikcjonalna wobec krajobrazów stref nuklearnych","authors":"Kamila Gieba","doi":"10.14746/por.2022.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2022.1.5","url":null,"abstract":"Mimowolnymi rezerwatami Bruce Sterling nazwał takie miejsca, które zostały „odzyskane” przez przyrodę na skutek katastrofy, skażenia czy wojny. Tego typu rezerwatem jest Czarnobylska Strefa Wykluczenia, od ponad 30 lat niemal zupełnie niezamieszkiwana przez ludzi. Po jej białoruskiej stronie utworzono nawet Państwowy Poleski Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny. Opuszczone miejscowości pochłania przyroda, a w strefie znajdują swój azyl zagrożone gatunki zwierząt. Jednocześnie zona nadal pozostaje napromieniowana, jej krajobraz wypełniają znaczki radioaktywności, cmentarzyska pojazdów i kopce-mogilniki, w których zakopywano skażone domy, przedmioty, drzewa. W artykule została przedstawiona reprezentacja czarnobylskiego ekosystemu obecna w literaturze niefikcjonalnej ( m.in. teksty Swietłany Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igora Kostina ) oraz problematyzacja statusu tego środowiska, nazwanego przez Adama Higginbothama „skażonym edenem”.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45049086","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
R. Bartnik, Leszek Drong, Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz
Celem niniejszego artykułu jest zarysowanie tła literackiego, a także filozoficznego i społeczno-politycznego związanego z gatunkiem, który w 2017 roku Jon Day określił jako „Brexlit”. Artykuł skupia się na kluczowych powieściach brytyjskich, irlandzkich, a także tych utworach anglojęzycznych spoza kręgu kulturowego Wysp Brytyjskich, które zawierają w swojej treści, a czasem również formie, przesłanie dotyczące decyzji podjętej w referendum z 2016 roku, tj. decyzji o opuszczeniu przez Zjednoczone Królestwo Unii Europejskiej. Świat powieściowy w szczególnie przenikliwy i wrażliwy sposób zareagował na przemiany społeczno-polityczne w Wielkiej Brytanii oraz, przynajmniej częściowo, w Irlandii Północnej. Podstawowe pytanie, jakie stawiamy sobie tutaj, dotyczy roli dyskursu literackiego w konfrontacji z rzeczywistością społeczno-polityczną oraz rozmaitymi ideologiami oddziałującymi na mieszkańców Zjednoczonego Królestwa. Czy powieści z ostatnich kilku lat pokazują alternatywne scenariusze polityczne? Czy, z nieuniknionym poślizgiem komentując rzeczywistość europejską, są jedynie przesuniętym w czasie i załamanym przez światło ideologii odbiciem zmian społecznych – krzywymi lustrami kryzysu? Czy może istnieje w dyskursie powieściowym wciąż niedostatecznie wykorzystany potencjał do kształtowania i urzeczywistniania narracji fikcyjnych z myślą o lepszejprzyszłości kultury i całej sfery publicznej na Wyspach? Odpowiedź, jaką tu proponujemy, skupia się na podtrzymaniu ścisłych związków między ewolucją brytyjskiego rozumienia świata społeczno-politycznego a kulturą europejską sensu largo. Także kulturą antycypowaną lub projektowaną na najbliższą przyszłość. Pisarze brytyjscy oraz irlandzcy, odnosząc się do brexitu, niemal bez wyjątku akcentują przesłanie o zachowaniu ponadpolitycznej i ponadnarodowej wspólnoty – nawet w obliczu niedawnych podziałów.
{"title":"Krzywe lustra kryzysu? Konflikty i podziały społeczno-polityczne związane z brexitem we współczesnych powieściach z Wysp Brytyjskich","authors":"R. Bartnik, Leszek Drong, Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz","doi":"10.14746/por.2021.3.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2021.3.2","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu jest zarysowanie tła literackiego, a także filozoficznego i społeczno-politycznego związanego z gatunkiem, który w 2017 roku Jon Day określił jako „Brexlit”. Artykuł skupia się na kluczowych powieściach brytyjskich, irlandzkich, a także tych utworach anglojęzycznych spoza kręgu kulturowego Wysp Brytyjskich, które zawierają w swojej treści, a czasem również formie, przesłanie dotyczące decyzji podjętej w referendum z 2016 roku, tj. decyzji o opuszczeniu przez Zjednoczone Królestwo Unii Europejskiej. Świat powieściowy w szczególnie przenikliwy i wrażliwy sposób zareagował na przemiany społeczno-polityczne w Wielkiej Brytanii oraz, przynajmniej częściowo, w Irlandii Północnej. Podstawowe pytanie, jakie stawiamy sobie tutaj, dotyczy roli dyskursu literackiego w konfrontacji z rzeczywistością społeczno-polityczną oraz rozmaitymi ideologiami oddziałującymi na mieszkańców Zjednoczonego Królestwa. Czy powieści z ostatnich kilku lat pokazują alternatywne scenariusze polityczne? Czy, z nieuniknionym poślizgiem komentując rzeczywistość europejską, są jedynie przesuniętym w czasie i załamanym przez światło ideologii odbiciem zmian społecznych – krzywymi lustrami kryzysu? Czy może istnieje w dyskursie powieściowym wciąż niedostatecznie wykorzystany potencjał do kształtowania i urzeczywistniania narracji fikcyjnych z myślą o lepszejprzyszłości kultury i całej sfery publicznej na Wyspach? Odpowiedź, jaką tu proponujemy, skupia się na podtrzymaniu ścisłych związków między ewolucją brytyjskiego rozumienia świata społeczno-politycznego a kulturą europejską sensu largo. Także kulturą antycypowaną lub projektowaną na najbliższą przyszłość. Pisarze brytyjscy oraz irlandzcy, odnosząc się do brexitu, niemal bez wyjątku akcentują przesłanie o zachowaniu ponadpolitycznej i ponadnarodowej wspólnoty – nawet w obliczu niedawnych podziałów.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46296437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł traktuje o motywacjach i sposobach pisarskiego zaangażowania w relacje polsko-niemieckie autorek, które pochodzą z Polski, tworzą w Berlinie, ale reprezentują różne generacje twórców związanych biograficznie z Niemcami i Polską (Brygida Helbig-Mischewski, Emilia Smechowski). Twórczości te i towarzyszące im aktywności w przestrzeni publicznej w obu krajach (zabieranie głosu w największych mediach) pozostają w ścisłym związku z okołobrexitowym kryzysem wartości w Europie.
{"title":"O systemach wartości, zaangażowaniu i objaśnianiu Niemcom kryzysowej Polski przez polsko-niemieckie pisarki z Berlina: Brygidę Helbig-Mischewski i Emilię Smechowski","authors":"Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz","doi":"10.14746/por.2021.3.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2021.3.16","url":null,"abstract":"Artykuł traktuje o motywacjach i sposobach pisarskiego zaangażowania w relacje polsko-niemieckie autorek, które pochodzą z Polski, tworzą w Berlinie, ale reprezentują różne generacje twórców związanych biograficznie z Niemcami i Polską (Brygida Helbig-Mischewski, Emilia Smechowski). Twórczości te i towarzyszące im aktywności w przestrzeni publicznej w obu krajach (zabieranie głosu w największych mediach) pozostają w ścisłym związku z okołobrexitowym kryzysem wartości w Europie.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44712024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst włącza się w dyskusję o ruchach migracyjnych, aktualizujących kwestię podziałów społeczno-kulturowych także między społeczeństwami europejskimi o silnie ukształtowanych (a dodatkowo wewnętrznie zróżnicowanych) tożsamościach zbiorowych. Stawia tezę, że analizując doświadczenia polskich migrantów ekonomicznych w Wielkiej Brytanii, można też dostrzec zasadnicze problemy polskiej transformacji ustrojowo-gospodarczej w jej aspekcie społeczno-kulturowym, które w zderzeniu migracyjnych podmiotów (podporządkowanych, zmarginalizowanych) z nowym środowiskiem szybciej niż w kraju utraciły przezroczystość i nabrały cech dyskursywnych. Wywód koncentruje uwagę na spotkaniu polskiego Swojaka (przeciętnej jednostki, uosabiającej polską peryferyjną wersję normy cywilizacyjno-kulturowej, która wyraźnie separuje Swoich od Obcych) z sytuacją, w której ów Swojak sam zajmuje, jako migrant, pozycję Obcego. Przykładowego materiału do rozważań dostarcza tom reportaży Ewy Winnickiej Angole (2014). W warunkach, w których kondycja polskiego migranta bywa przezeń (często) mimowiednie problematyzowana, podmiot taki dokonuje autoobserwacji oraz próbuje (z różnym skutkiem) odnaleźć się w relacji do miejscowych brytyjskich Swojaków, a więc źródła normy, wobec której, jako przybysz, sytuuje się na zewnątrz. Ma przy tym do dyspozycji głównie instrumenty, które – uwewnętrzniona przezeń, a powstała w innych warunkach – polska norma przewiduje do użycia w relacji z Obcym. Paradoksalność tych okoliczności, poza wszystkim innym, daje asumpt populistycznej instrumentalizacji generowanych przez nie zjawisk, co skutecznie wykorzystali zwolennicy brexitu.
{"title":"Zjadacze łabędzi. Obcość relatywna w doświadczeniu polskiej migracji ekonomicznej do Wielkiej Brytanii po roku 2004","authors":"Hanna Gosk","doi":"10.14746/por.2021.3.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2021.3.15","url":null,"abstract":"Tekst włącza się w dyskusję o ruchach migracyjnych, aktualizujących kwestię podziałów społeczno-kulturowych także między społeczeństwami europejskimi o silnie ukształtowanych (a dodatkowo wewnętrznie zróżnicowanych) tożsamościach zbiorowych. Stawia tezę, że analizując doświadczenia polskich migrantów ekonomicznych w Wielkiej Brytanii, można też dostrzec zasadnicze problemy polskiej transformacji ustrojowo-gospodarczej w jej aspekcie społeczno-kulturowym, które w zderzeniu migracyjnych podmiotów (podporządkowanych, zmarginalizowanych) z nowym środowiskiem szybciej niż w kraju utraciły przezroczystość i nabrały cech dyskursywnych. Wywód koncentruje uwagę na spotkaniu polskiego Swojaka (przeciętnej jednostki, uosabiającej polską peryferyjną wersję normy cywilizacyjno-kulturowej, która wyraźnie separuje Swoich od Obcych) z sytuacją, w której ów Swojak sam zajmuje, jako migrant, pozycję Obcego. Przykładowego materiału do rozważań dostarcza tom reportaży Ewy Winnickiej Angole (2014). W warunkach, w których kondycja polskiego migranta bywa przezeń (często) mimowiednie problematyzowana, podmiot taki dokonuje autoobserwacji oraz próbuje (z różnym skutkiem) odnaleźć się w relacji do miejscowych brytyjskich Swojaków, a więc źródła normy, wobec której, jako przybysz, sytuuje się na zewnątrz. Ma przy tym do dyspozycji głównie instrumenty, które – uwewnętrzniona przezeń, a powstała w innych warunkach – polska norma przewiduje do użycia w relacji z Obcym. Paradoksalność tych okoliczności, poza wszystkim innym, daje asumpt populistycznej instrumentalizacji generowanych przez nie zjawisk, co skutecznie wykorzystali zwolennicy brexitu.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44796529","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Two starkly different aspects of the Brexit phenomenon may be seen in the recent work of two British poets, Vidyan Ravinthiran and Nicholas Hagger. Ravinthiran’s most recent book consists of love sonnets composed for his wife. These are addressed to an intimate “you” which, upon publication, is expanded to vicariously include his readership. In the course of their everyday life as a mixed-race couple in northern England, the context of Brexit occasionally intrudes. When it leads him to communicate something to his wife, the poet organically transcribes these experiences. While ultimately a secondary (if often inescapable) theme in Ravinthiran’s sonnet sequence, the Brexit negotiations are the leitmotif of Hagger’s Fools’ Paradise. Taking his cue from the sixteenth and seventeenth century mock epic, the poet offers an erudite satire excoriating a short-sighted political class. Hagger appears to move easily in such circles, presumably due to the diplomatic and intelligence contacts in his past. Assuming the guise of an insider or pundit, “your poet” provides a meticulous, tactical critique of the inefficacy of foolish parliamentarians.
{"title":"Private Experience and Public-Spirited Critique: Brexit-Era Britain in the Recent Poetry of Vidyan Ravinthiran and Nicholas Hagger","authors":"Jeremy Pomeroy","doi":"10.14746/por.2021.3.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2021.3.7","url":null,"abstract":"Two starkly different aspects of the Brexit phenomenon may be seen in the recent work of two British poets, Vidyan Ravinthiran and Nicholas Hagger. Ravinthiran’s most recent book consists of love sonnets composed for his wife. These are addressed to an intimate “you” which, upon publication, is expanded to vicariously include his readership. In the course of their everyday life as a mixed-race couple in northern England, the context of Brexit occasionally intrudes. When it leads him to communicate something to his wife, the poet organically transcribes these experiences. While ultimately a secondary (if often inescapable) theme in Ravinthiran’s sonnet sequence, the Brexit negotiations are the leitmotif of Hagger’s Fools’ Paradise. Taking his cue from the sixteenth and seventeenth century mock epic, the poet offers an erudite satire excoriating a short-sighted political class. Hagger appears to move easily in such circles, presumably due to the diplomatic and intelligence contacts in his past. Assuming the guise of an insider or pundit, “your poet” provides a meticulous, tactical critique of the inefficacy of foolish parliamentarians.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47710997","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Im Beitrag Radikalisierung im Geiste des Nationalen, oder: wie aus einem Anti-Revolutionär ein Reaktionär wurde. Zu Ingo Schulzes Die rechtschaffenen Mörder (2020) wird der Versuch unternommen, das Brexit-Phänomen in den allgemeineuropäischen Kontext der Kristallisation von populistischen und nationalistischen Bewegungen im Europa des 21. Jahrhunderts sowie der krisenbedingten Radikalisierung der heutigen Gesellschaften einzuordnen. Im Vordergrund der Überlegungen steht zwar die schmerzhafte Erfahrung der deutschen Teilung und der ebenso problematische Prozess der Wiedervereinigung nach 1990. Doch die Platzierung der Analyse dieses Phänomens im Rahmen einer kulturwissenschaftlich orientierten Literaturwissenschaft lässt zu, die universellen Kategorien für seine Beschreibung wenigstens ansatzweise herauszuarbeiten. Gemeint sind u.a. das Gefühl der Deprivation und der Orientierungslosigkeit, die Herausbildung einer negativen Vorstellung des Fremden als Folge von Angst vor dem Identitätsverlust sowie die Anfälligkeit für den Populismus.
{"title":"Radikalisierung im Geiste des Nationalen, oder: wie aus einem Anti-Revolutionär ein Reaktionär wurde. Zu Ingo Schulzes Die rechtschaffenen Mörder (2020)","authors":"D. Gortych","doi":"10.14746/por.2021.3.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/por.2021.3.17","url":null,"abstract":"Im Beitrag Radikalisierung im Geiste des Nationalen, oder: wie aus einem Anti-Revolutionär ein Reaktionär wurde. Zu Ingo Schulzes Die rechtschaffenen Mörder (2020) wird der Versuch unternommen, das Brexit-Phänomen in den allgemeineuropäischen Kontext der Kristallisation von populistischen und nationalistischen Bewegungen im Europa des 21. Jahrhunderts sowie der krisenbedingten Radikalisierung der heutigen Gesellschaften einzuordnen. Im Vordergrund der Überlegungen steht zwar die schmerzhafte Erfahrung der deutschen Teilung und der ebenso problematische Prozess der Wiedervereinigung nach 1990. Doch die Platzierung der Analyse dieses Phänomens im Rahmen einer kulturwissenschaftlich orientierten Literaturwissenschaft lässt zu, die universellen Kategorien für seine Beschreibung wenigstens ansatzweise herauszuarbeiten. Gemeint sind u.a. das Gefühl der Deprivation und der Orientierungslosigkeit, die Herausbildung einer negativen Vorstellung des Fremden als Folge von Angst vor dem Identitätsverlust sowie die Anfälligkeit für den Populismus.","PeriodicalId":37922,"journal":{"name":"Porownania","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42152943","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：