首页 > 最新文献

KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi最新文献

英文 中文
GELİBOLULU ÂLÎ DİVANI’NDA “ÇÂH”A (KUYUYA) DAİR 关于吉尔杰布卢鲁-âlî 迪旺的 "çâh"(井)问题
Pub Date : 2024-02-11 DOI: 10.51592/kulliyat.1383178
H. Bati̇slam
XVI. yüzyıl Divan şairi olarak bilinen Gelibolulu Âlî’nin ayrıca bürokrat ve tarihçi yönleri vardır. Çeşitli devlet görevlerinde bulunan şair, yaptığı görevlerde karşılaştığı olumsuz durumları ve toplumun yaşadığı bazı sorunları eserlerinde dile getirmiştir. Bu nedenle onun şiirlerinde günlük hayat sahneleri ve sosyal eleştiri önemli bir yer tutar. Farklı içerik ve türde eserleri bulunan Gelibolulu Âlî’nin diğer divan şairlerinde fazla rastlanmayan kimi özellikleri şiirlerinde ve eserlerinde yansıtması dikkat çekici yönlerindendir. En çok gazel yazan divan şairlerinden biri olmasının yanı sıra şair, gazel nazım şeklinden övgü amacıyla yararlanır. Gazellerinde farklı aruz kalıpları kullanır. Günlük hayata dair hemen her konuyu ele alan Âlî şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın yer adlarına ve yerel söyleyişlerine de yer verir. Gelibolulu Âlî Divanı’nda kuyu ve kuyu çeşitleri sıklıkla kullanılan benzetme ögelerindendir. Divan şiiri geleneğinde kuyu denildiği zaman sevgilinin çene çukuru ve Yusuf kıssasında anlatılan Hz. Yusuf’un kuyuya atılması ilk akla gelen örneklerdir. Ancak Gelibolulu Âlî’de bu tür kullanımlardan başka tamlamalarla kuyu ile ilgili değişik unsurların çokça yer aldığı görülür. Bu çalışmada hem bir klasik dönem şairi hem de şiirlerinde diğer şairlerden ayrı özellikler bulunması, Divan şiirinde kuyu ve kuyuyla ilgili unsurların nasıl işlendiğini göstermesi bakımından Gelibolulu Âlî Divanı incelenmiştir. Divandaki örnek beyitlerden yararlanılıp kuyunun kullanım sıklığı ve kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.
Gelibolulu Âlî 是 16 世纪著名的迪凡诗人,同时也是官僚和历史学家。这位诗人曾在多个国家职位上任职,他在作品中表达了自己在工作中遇到的负面情况以及社会遇到的一些问题。因此,日常生活场景和社会批判在他的诗歌中占有重要地位。值得注意的是,作品内容和体裁各不相同的格利布卢-阿利(Gelibolulu Âlî)在他的诗歌和作品中反映出了其他迪旺诗人所没有的一些特点。除了是写格萨尔诗最多的迪瓦恩诗人之一,诗人还利用格萨尔诗的形式进行赞美。他在格扎尔诗中使用了不同的韵律模式。在他的诗歌中,Âlî 几乎涉及了与日常生活有关的所有主题,还包括他所生活的地域的地名和当地的表达方式。在 Gelibolulu Âlî Divan 中,"井 "和 "井型 "是经常使用的比喻。在迪凡诗歌的传统中,一提到井,人们首先想到的例子是爱人的下巴坑,以及《优素福》寓言中先知优素福被扔进井里。然而,在《盖利布鲁鲁-阿利》中,与井有关的各种元素经常与这些短语以外的短语一起使用。本研究从 Gelibolulu Âlî 作为古典时期的诗人以及与其他诗人不同的特点两方面分析了其 Divan,并展示了 Divan 诗歌中如何处理井以及与井相关的元素。通过咏物诗中的对联样本来确定井的使用频率和特点。
{"title":"GELİBOLULU ÂLÎ DİVANI’NDA “ÇÂH”A (KUYUYA) DAİR","authors":"H. Bati̇slam","doi":"10.51592/kulliyat.1383178","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1383178","url":null,"abstract":"XVI. yüzyıl Divan şairi olarak bilinen Gelibolulu Âlî’nin ayrıca bürokrat ve tarihçi yönleri vardır. Çeşitli devlet görevlerinde bulunan şair, yaptığı görevlerde karşılaştığı olumsuz durumları ve toplumun yaşadığı bazı sorunları eserlerinde dile getirmiştir. Bu nedenle onun şiirlerinde günlük hayat sahneleri ve sosyal eleştiri önemli bir yer tutar. Farklı içerik ve türde eserleri bulunan Gelibolulu Âlî’nin diğer divan şairlerinde fazla rastlanmayan kimi özellikleri şiirlerinde ve eserlerinde yansıtması dikkat çekici yönlerindendir. En çok gazel yazan divan şairlerinden biri olmasının yanı sıra şair, gazel nazım şeklinden övgü amacıyla yararlanır. Gazellerinde farklı aruz kalıpları kullanır. Günlük hayata dair hemen her konuyu ele alan Âlî şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın yer adlarına ve yerel söyleyişlerine de yer verir. Gelibolulu Âlî Divanı’nda kuyu ve kuyu çeşitleri sıklıkla kullanılan benzetme ögelerindendir. Divan şiiri geleneğinde kuyu denildiği zaman sevgilinin çene çukuru ve Yusuf kıssasında anlatılan Hz. Yusuf’un kuyuya atılması ilk akla gelen örneklerdir. Ancak Gelibolulu Âlî’de bu tür kullanımlardan başka tamlamalarla kuyu ile ilgili değişik unsurların çokça yer aldığı görülür. Bu çalışmada hem bir klasik dönem şairi hem de şiirlerinde diğer şairlerden ayrı özellikler bulunması, Divan şiirinde kuyu ve kuyuyla ilgili unsurların nasıl işlendiğini göstermesi bakımından Gelibolulu Âlî Divanı incelenmiştir. Divandaki örnek beyitlerden yararlanılıp kuyunun kullanım sıklığı ve kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"16 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140458733","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
BİR ÂŞIKLIK NİŞÂNESİ: KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE "YARA" 爱的荣誉"土耳其古典诗歌中的 "伤口
Pub Date : 2024-02-10 DOI: 10.51592/kulliyat.1392938
Nazmi Özerol
Şiirin malzemesi sözcüklerdir. Şairler; duygu ve düşüncelerini, hayallerini, hayata dair ne varsa sözle ortaya koyarlar. Ancak okuyucuyu etkilemeyi ve duygulandırmayı amaçlayan şairler, çoğu zaman gündelik dilde kullanılan sözcüklere edebî sanatlardan, çağrışımlardan, imge ve tasarımlardan yararlanarak yepyeni anlamlar kazandırırlar. Bu bakımdan şiirsel dil, dilin özel bir işlev ve amaçla kullanılması anlamına gelir. Şiir dilinde dilin daha özel ve üst düzeyde kullanıldığı görülür. Klasik dönem şairleri de şiir dilinin en geniş imkânlarından biri olan mazmunlarla/imgelerle duygu ve düşüncelerini estetik zevk verecek şekilde ortaya koymuşlardır. Klasik şiirin geleneksel yapısı içinde mazmunlar, imajlar her ne kadar ortak olsa da şairlerin çoğu, müşterek malzemeyi kullanırken ortaya koyduğu eserlere şahsi mührünü vurmuştur. Bu çalışmada Klasik Türk şiirinde “yara” göstergesinin temel (göndergesel) anlamının yanı sıra farklı tasarımlar ve duygu değerleri dikkate alınarak başka göstergelerle birlikte oluşturduğu yeni anlam boyutları ortaya konmuştur. Özellikle tamlamalar yoluyla yapılan bağdaştırmalarda “yara” göstergesinin insan zihninde oluşturduğu çeşitli tasarımların devreye sokulduğu görülmüştür. Bu tasarımlar, renk bakımından “kırmızılık, parlaklık” şekil bakımından “yuvarlaklık, düzlük” soyut bakımdan “acı, kıymet, bedel ödeme, belirginlik, işaret, kanıt, çokluk vb.” şeklinde sıralanabilir.
诗歌的材料是文字。诗人用文字表达自己的情感和思想、梦想以及生活中的一切。然而,诗人为了给读者留下深刻印象和感动,往往通过文学艺术、联想、形象和设计,赋予日常用语中的词语以新的含义。在这方面,诗意语言指的是为特殊功能和目的而使用语言。在诗性语言中,语言的使用达到了更特殊、更高的水平。古典时期的诗人通过使用隐喻/意象来揭示自己的情感和思想,给人以审美愉悦,这是诗歌语言最广泛的可能性之一。虽然在古典诗歌的传统结构中,马兹蒙和意象很常见,但大多数诗人在使用这些常见材料的同时,也在他们创作的作品中打上了自己的印记。在本研究中,除了土耳其古典诗歌中 "伤口 "这一符号的基本(指代)意义外,还通过考虑不同的设计和情感价值,揭示了其他符号所创造的新的意义维度。据观察,"伤口 "符号在人脑中产生的各种设计,尤其是在通过短语产生的联想中被激活。这些设计可以从颜色方面列举为 "红度、亮度",从形状方面列举为 "圆度、扁度",从抽象方面列举为 "疼痛、价值、支付、独特性、标志、证据、多重性等"。
{"title":"BİR ÂŞIKLIK NİŞÂNESİ: KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE \"YARA\"","authors":"Nazmi Özerol","doi":"10.51592/kulliyat.1392938","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1392938","url":null,"abstract":"Şiirin malzemesi sözcüklerdir. Şairler; duygu ve düşüncelerini, hayallerini, hayata dair ne varsa sözle ortaya koyarlar. Ancak okuyucuyu etkilemeyi ve duygulandırmayı amaçlayan şairler, çoğu zaman gündelik dilde kullanılan sözcüklere edebî sanatlardan, çağrışımlardan, imge ve tasarımlardan yararlanarak yepyeni anlamlar kazandırırlar. Bu bakımdan şiirsel dil, dilin özel bir işlev ve amaçla kullanılması anlamına gelir. Şiir dilinde dilin daha özel ve üst düzeyde kullanıldığı görülür. Klasik dönem şairleri de şiir dilinin en geniş imkânlarından biri olan mazmunlarla/imgelerle duygu ve düşüncelerini estetik zevk verecek şekilde ortaya koymuşlardır. Klasik şiirin geleneksel yapısı içinde mazmunlar, imajlar her ne kadar ortak olsa da şairlerin çoğu, müşterek malzemeyi kullanırken ortaya koyduğu eserlere şahsi mührünü vurmuştur. Bu çalışmada Klasik Türk şiirinde “yara” göstergesinin temel (göndergesel) anlamının yanı sıra farklı tasarımlar ve duygu değerleri dikkate alınarak başka göstergelerle birlikte oluşturduğu yeni anlam boyutları ortaya konmuştur. Özellikle tamlamalar yoluyla yapılan bağdaştırmalarda “yara” göstergesinin insan zihninde oluşturduğu çeşitli tasarımların devreye sokulduğu görülmüştür. Bu tasarımlar, renk bakımından “kırmızılık, parlaklık” şekil bakımından “yuvarlaklık, düzlük” soyut bakımdan “acı, kıymet, bedel ödeme, belirginlik, işaret, kanıt, çokluk vb.” şeklinde sıralanabilir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"99 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140459110","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
OĞUZNAMELERDE TÜRK HALK HUKUKU/TÜRK TÖRESİ 奥乌兹名称中的土耳其民法/土耳其习俗
Pub Date : 2024-01-01 DOI: 10.51592/kulliyat.1339720
Mehmet Emin Bars
Oğuzlar zengin sözlü kültür geleneğine sahiptir. Oğuznameler bunun en büyük kanıtıdır. Oğuzname, Oğuzların sözlü kültür ürünlerini toplayan eserlerine verilen addır. Oğuznameler Oğuz boyunun şanlı geçmişinin destansı anlatımıdır. Bu ürünler Oğuz ozanları tarafından köy köy, şehir şehir gezilerek çalınıp söylenmiştir. Destanın çok sayıda nüshası bulunmaktadır. Bu nüshalar meydana geldiği zaman, mekân ve sosyal yapıya göre farklılık gösterir. Uygurca Oğuzname en eski nüshadır. Uygurca Oğuzname Türklerin İslamiyete girmeden önceki inanç sistemini yansıtır. Diğer nüshalarda Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinin etkisi görülür. İslamiyetin etkisinin görüldüğü Oğuznameler de büyük ölçüde Reşidettin Oğuznamesi’ne dayanmaktadır. Oğuz Kağan, İslamiyet öncesi tek nüshada ilk Türk cihan devletinin kurucusu, Türk töresinin koyucusu, Türk askerî sisteminin tesisatçısı olarak yer alırken İslami nüshalarda Müslümanlığı yaymaya çalışan bir velidir. Oğuznamelerde Türk halk hukukuna/töresine ait çok sayıda gelenek yer almaktadır. Bu geleneklerin büyük bölümü yazılı kurallar hâline gelirken bir bölümü de milletin yaşamında sözlü gelenek biçiminde varlığını sürdürmektedir. Bu çalışmada Oğuznamelerde yer alan Türk halk hukuku/töresi incelenmiştir. Çalışmada beş Oğuzname nüshası kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Oğuznamelerin Türk hükümdarlık seçiminden aile hukukuna kadar eski Türk hukuk kurallarına/töresine dair çok sayıda önemli veriyi sakladığı görülmüştür. Bu yönüyle Oğuznameler eski Türk halk hukukunun/töresinin en önemli kaynaklarından biridir.
奥古兹人拥有丰富的口头文化传统。Oguznames 就是最大的证明。Oguzname 是对收集奥古斯口头文化产品的作品的称呼。Oguznames 是讲述奥古斯部落辉煌历史的史诗。这些产品由奥古斯吟游诗人在村与村、城市与城市之间演奏和演唱。史诗有许多副本。这些副本因时间、地点和社会结构的不同而不同。维吾尔语《奥古斯名》是最古老的版本。维吾尔语》反映了伊斯兰教之前土尔扈特人的信仰体系。在其他副本中,可以看到土耳其人接受伊斯兰教后的影响。受伊斯兰教影响的奥古兹名称主要以热西德丁奥古兹名称为基础。在唯一的伊斯兰教前版本中,奥古兹-卡冈作为第一个土耳其世界国家的创始人、土耳其传统的创始人和土耳其军事制度的创始人出现,而在伊斯兰教副本中,他是一个试图传播伊斯兰教的守护者。奥古兹名称》中有许多土耳其民间法律/传统。虽然这些传统大多已成为成文规定,但其中一些仍以口头传统的形式存在于民族生活中。本研究分析了《奥古兹名》中的土耳其民间法律/传统。研究中使用了五本《奥古兹名》。研究结果表明,从土耳其统治者的选举到家庭法,《奥古兹名》保存了许多有关土耳其古代法律规则/理论的重要资料。在这方面,奥古兹名称是古代土耳其民间法律/理论的最重要来源之一。
{"title":"OĞUZNAMELERDE TÜRK HALK HUKUKU/TÜRK TÖRESİ","authors":"Mehmet Emin Bars","doi":"10.51592/kulliyat.1339720","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1339720","url":null,"abstract":"Oğuzlar zengin sözlü kültür geleneğine sahiptir. Oğuznameler bunun en büyük kanıtıdır. Oğuzname, Oğuzların sözlü kültür ürünlerini toplayan eserlerine verilen addır. Oğuznameler Oğuz boyunun şanlı geçmişinin destansı anlatımıdır. Bu ürünler Oğuz ozanları tarafından köy köy, şehir şehir gezilerek çalınıp söylenmiştir. Destanın çok sayıda nüshası bulunmaktadır. Bu nüshalar meydana geldiği zaman, mekân ve sosyal yapıya göre farklılık gösterir. Uygurca Oğuzname en eski nüshadır. Uygurca Oğuzname Türklerin İslamiyete girmeden önceki inanç sistemini yansıtır. Diğer nüshalarda Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinin etkisi görülür. İslamiyetin etkisinin görüldüğü Oğuznameler de büyük ölçüde Reşidettin Oğuznamesi’ne dayanmaktadır. Oğuz Kağan, İslamiyet öncesi tek nüshada ilk Türk cihan devletinin kurucusu, Türk töresinin koyucusu, Türk askerî sisteminin tesisatçısı olarak yer alırken İslami nüshalarda Müslümanlığı yaymaya çalışan bir velidir. Oğuznamelerde Türk halk hukukuna/töresine ait çok sayıda gelenek yer almaktadır. Bu geleneklerin büyük bölümü yazılı kurallar hâline gelirken bir bölümü de milletin yaşamında sözlü gelenek biçiminde varlığını sürdürmektedir. Bu çalışmada Oğuznamelerde yer alan Türk halk hukuku/töresi incelenmiştir. Çalışmada beş Oğuzname nüshası kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Oğuznamelerin Türk hükümdarlık seçiminden aile hukukuna kadar eski Türk hukuk kurallarına/töresine dair çok sayıda önemli veriyi sakladığı görülmüştür. Bu yönüyle Oğuznameler eski Türk halk hukukunun/töresinin en önemli kaynaklarından biridir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"7 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139126024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
ÂŞIK VEYSEL’İN ŞİİRLERİNDE İSLAM ve TASAVVUF 阿希克-韦塞尔诗歌中的伊斯兰教和塔索武夫
Pub Date : 2024-01-01 DOI: 10.51592/kulliyat.1395021
Adem Ceyhan
20. asır Türk Halk Edebiyatının tanınmış temsilcilerinden biri olan Âşık Veysel’in şiirleri okunduğunda, bu manzumeler arasında Müslümanca duygulanış ve düşüncenin mahsulü denebilecek lirik yahut didaktik parçaların da bütün hâlinde ele alınıp incelemeyi gerektirecek bir miktara eriştiği görülür. Yedi yaşında görme duyusunu kaybettiği bilinen ünlü ozanın İslami bilgileri, işitme, his, sezgi, şahsen muhakeme, tecrübe gibi çeşitli yollarla edindiği anlaşılmaktadır. Âşık Veysel, bazı şiirlerini bütünüyle Allah inancı ve sevgisini dile getirmek, vatandaşlarına millî birliği telkin etmek, sosyal çevrenin olumsuz yöndeki değişimlerinden duyduğu rahatsızlığı belirtmek gibi maksatlarla söylemiş; birtakım manzum sözlerinde ise değişik münasebetlerle İslam dininin semavi kitaplar, peygamberler, ahiret ve kadere iman esaslarına, dua, şükür gibi mensupları için emrettiği ibadetlere temas etmiştir. Onun şiirlerinde bazı ayet ve hadisleri hatırlattığı; Lokman Hekim, Hz. Ali, Mevlana, Hacı Bektaş gibi din ve tasavvuf büyüklerini saygıyla andığı da görülmektedir. Bu bildiride Âşık Veysel’in şiirlerindeki İslam ve tasavvuf unsurları; iman esasları, ayet ve hadislere telmihler, namaz, gusül, dua, şükür vb. ibadetler, günahlar, iyi ve kötü huylar, tasavvufi isim, mefhum ve sufiler gibi başlıklar altında ele alınıp değerlendirilerek topluca inceleme neticesinde ulaşılan birtakım sonuçlar da sıralanmıştır.
当我们阅读 20 世纪土耳其民间文学的著名代表人物 Âşık Veysel 的诗歌时,会发现这些抒情或说教作品可被视为穆斯林情感和思想的产物,其数量达到了需要作为一个整体来处理和分析的程度。据了解,这位著名诗人在七岁时双目失明,他是通过听觉、感觉、直觉、个人判断和经验等各种途径获得伊斯兰知识的。在他的一些诗歌中,Āşık Veysel 表达了他对真主的信仰和热爱,向他的同胞灌输民族团结的思想,并表达了他对社会环境负面变化的不满。 在其他诗歌中,他触及了对天书、先知、来世和命运的信仰原则,以及伊斯兰教要求其信徒进行的祈祷、感恩和其他崇拜行为。在他的诗歌中,还可以看到他提醒人们注意一些经文和圣训,并怀着崇敬的心情纪念宗教和神秘的伟人,如洛克曼-赫基姆、赫兹-阿里、梅夫拉纳和哈奇-贝克塔什。本文按照信仰原则、诗句和圣训典故、祈祷、古苏尔、祷告、感恩等、罪孽、好习惯和坏习惯、苏菲的名字、概念和苏菲等标题,分析和评价了Âşık Veysel 诗歌中的伊斯兰教和苏菲主义元素,并列出了集体研究的一些结果。
{"title":"ÂŞIK VEYSEL’İN ŞİİRLERİNDE İSLAM ve TASAVVUF","authors":"Adem Ceyhan","doi":"10.51592/kulliyat.1395021","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1395021","url":null,"abstract":"20. asır Türk Halk Edebiyatının tanınmış temsilcilerinden biri olan Âşık Veysel’in şiirleri okunduğunda, bu manzumeler arasında Müslümanca duygulanış ve düşüncenin mahsulü denebilecek lirik yahut didaktik parçaların da bütün hâlinde ele alınıp incelemeyi gerektirecek bir miktara eriştiği görülür. Yedi yaşında görme duyusunu kaybettiği bilinen ünlü ozanın İslami bilgileri, işitme, his, sezgi, şahsen muhakeme, tecrübe gibi çeşitli yollarla edindiği anlaşılmaktadır. Âşık Veysel, bazı şiirlerini bütünüyle Allah inancı ve sevgisini dile getirmek, vatandaşlarına millî birliği telkin etmek, sosyal çevrenin olumsuz yöndeki değişimlerinden duyduğu rahatsızlığı belirtmek gibi maksatlarla söylemiş; birtakım manzum sözlerinde ise değişik münasebetlerle İslam dininin semavi kitaplar, peygamberler, ahiret ve kadere iman esaslarına, dua, şükür gibi mensupları için emrettiği ibadetlere temas etmiştir. Onun şiirlerinde bazı ayet ve hadisleri hatırlattığı; Lokman Hekim, Hz. Ali, Mevlana, Hacı Bektaş gibi din ve tasavvuf büyüklerini saygıyla andığı da görülmektedir. Bu bildiride Âşık Veysel’in şiirlerindeki İslam ve tasavvuf unsurları; iman esasları, ayet ve hadislere telmihler, namaz, gusül, dua, şükür vb. ibadetler, günahlar, iyi ve kötü huylar, tasavvufi isim, mefhum ve sufiler gibi başlıklar altında ele alınıp değerlendirilerek topluca inceleme neticesinde ulaşılan birtakım sonuçlar da sıralanmıştır.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"20 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139127823","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
GILMAN VE SÂKÎYE DAİR MÜTEŞABİH UNSURLAR: SÂKÎ BİR GILMÂN MIYDI BEZM SAKİSİNİN CENNET TASVİRLERİNDEKİ HİZMETKÂRA TEŞBİHİNE DAİR SAKİ BİR GILMAN MIYDI? 关于吉尔曼和清酒的可变因素:清酒是吉尔曼还是清酒是吉尔曼,就像贝兹姆的清酒被比作天堂描绘中的仆人一样?
Pub Date : 2023-12-29 DOI: 10.51592/kulliyat.1323020
Filiz Kalyon
Osmanlı eğlence kültürü birçok aşıdan araştırılmaya açık bir alandır. Bu alanın işleyişi ve eğlencede rol alan şahısların sonraki dönemler üzerindeki tesiri merak edilen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı eğlence anlayışının en önemlilerinden biri olan bezm eğlenceleri, gerek taşıdığı değer gerekse bu zevk âlemlerinde uygulanan ritüeller açısından kayda değer bir özellik taşımaktadır. Bu ritüellerin başında sâkî gelmektedir. Sâkî bezmin olmazsa olmazlarından bir unsurdur, çünkü bezmin daimiliği ve eğlencenin orada bulunan herkese aynı şekilde sirayet etmesi sâkînin göstereceği kabiliyete bağlıdır. Bu yüzden sâkî ve onun çeşitli özellikleri divan şiirinin en önemli mazmunları arasına girmiştir. Sâkînin birçok özelliği araştırıldığında cennet hizmetkârı olan ve gılman, vildan ya da huri olarak vasf edilen kişilere benzediği görülmektedir. Gerek fiziki özellikleri gerekse tavırları itibariyle değerlendirilen sâkînin cennet hizmetkârına teşbihi birçok divan şairi tarafından şiirlere konu edilmiştir. Bu çalışmada sâkî ile cennet hizmetkârları karşılaştırılmış olup her ikisi arasındaki benzerlikler ele alınmıştır. Bu benzerlikler karşılaştırılırken her iki unsurun Osmanlı kültürü ile İslam kültüründeki yeri ve önemi çeşitli örnekler verilerek değerlendirilmiştir.
奥斯曼娱乐文化是一个在许多方面都有待研究的领域。这一领域的运作以及参与娱乐活动的人们对后世的影响令人好奇。Bezm 娱乐是奥斯曼娱乐最重要的方面之一,其价值和在这些享乐狂欢中应用的仪式都值得注意。其中最重要的仪式之一是 "萨基"(sâkî)。sâkî是bezm不可或缺的元素,因为bezm的持久性以及娱乐能否以同样的方式传播给在场的每一个人都取决于 sâkî的能力。因此,"萨基 "及其各种特征已成为迪凡诗歌最重要的象征之一。如果对 "仆人 "的许多特征进行分析,就会发现他很像天堂的仆人,他们被描述为 "吉尔曼"(gilman)、"维尔丹"(vildan)或 "胡里"(huri)。许多 divan 诗人都写过关于 sâkî 的诗歌,从外貌特征和行为举止两方面将其评价为天堂的仆人。在本研究中,我们将把 sâkî 与上天的仆人进行比较,并讨论两者之间的相似之处。在比较这些相似之处的同时,还通过列举各种实例评价了这两种元素在奥斯曼文化和伊斯兰文化中的地位和重要性。
{"title":"GILMAN VE SÂKÎYE DAİR MÜTEŞABİH UNSURLAR: SÂKÎ BİR GILMÂN MIYDI BEZM SAKİSİNİN CENNET TASVİRLERİNDEKİ HİZMETKÂRA TEŞBİHİNE DAİR SAKİ BİR GILMAN MIYDI?","authors":"Filiz Kalyon","doi":"10.51592/kulliyat.1323020","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1323020","url":null,"abstract":"Osmanlı eğlence kültürü birçok aşıdan araştırılmaya açık bir alandır. Bu alanın işleyişi ve eğlencede rol alan şahısların sonraki dönemler üzerindeki tesiri merak edilen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı eğlence anlayışının en önemlilerinden biri olan bezm eğlenceleri, gerek taşıdığı değer gerekse bu zevk âlemlerinde uygulanan ritüeller açısından kayda değer bir özellik taşımaktadır. Bu ritüellerin başında sâkî gelmektedir. Sâkî bezmin olmazsa olmazlarından bir unsurdur, çünkü bezmin daimiliği ve eğlencenin orada bulunan herkese aynı şekilde sirayet etmesi sâkînin göstereceği kabiliyete bağlıdır. Bu yüzden sâkî ve onun çeşitli özellikleri divan şiirinin en önemli mazmunları arasına girmiştir. Sâkînin birçok özelliği araştırıldığında cennet hizmetkârı olan ve gılman, vildan ya da huri olarak vasf edilen kişilere benzediği görülmektedir. Gerek fiziki özellikleri gerekse tavırları itibariyle değerlendirilen sâkînin cennet hizmetkârına teşbihi birçok divan şairi tarafından şiirlere konu edilmiştir. Bu çalışmada sâkî ile cennet hizmetkârları karşılaştırılmış olup her ikisi arasındaki benzerlikler ele alınmıştır. Bu benzerlikler karşılaştırılırken her iki unsurun Osmanlı kültürü ile İslam kültüründeki yeri ve önemi çeşitli örnekler verilerek değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"111 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139146936","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
HÜMÂYÛN-NÂME’DE ARKETİPSEL YOLCULUĞUN AYRILMA/YOLA ÇIKIŞ AŞAMASI hümâyûn-nâme 中原型之旅的出发/离去阶段
Pub Date : 2023-12-28 DOI: 10.51592/kulliyat.1387801
Halis Aydin
Arketipsel Sembolizm Carl Gustav Jung’un ortaya koymuş olduğu bir kavramdır. Jung, tüm insanlarda bir bilincin var olduğunu söyler ve bu ortak bilince “arketip” adını verir. Sigmund Freud’un bilinç ve bilinç dışı kavramlarından etkilenen ve bu bağlamda hareket eden Jung, ortak bilinç dışı kavramını aynı zamanda, ortak bilinç dışını oluşturan içeriğin doğuştan getirildiğini ifade ederek arketip kavramını geliştirmiştir. Genel olarak arketip ilk insandan başlayıp tarihi devirler boyunca süren ve bu süre zarfında oluşturulan duygu, düşünce ve davranış benzerliklerinden meydana gelen kollektif imge, zihinsel kalıplardır. Bu kuramın esere yönelik eleştiri kuramları içerisinde yer almasının temel sebebi, eserdeki estetizmi meydana getiren yapıyı ortaya koymasından değil, daha çok eski zamanlardan beri insanoğlunu etkileyen ve onlara derinden seslenen arketipleri ortaya çıkarmasındandır. Yazılı eserlerde karşılaşılan arketipsel unsurlar bu eserlerin okuyucu tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlayan yardımcı öğeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ortak bir bilinç dışının ürünleri olan arketiplerin en çok kullanılan alanları mit, masal, halk hikâyesi, mesnevilerde, mensur hikâye ve romanlarda simgeler şeklinde görülmektedir. Bu düşünceden hareketle bu çalışmada klasik Türk edebiyatında gerek kendi döneminde gerekse sonraki dönemlere damga vurmuş olan ve mensur hikâye özelliği taşıyan Hümâyûn-nâme’de yolculuk arketipi üzerinde durulmuştur. Jung’un ortaya attığı ve Joseph Campbell’in “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” adlı eserinde sistemleştirdiği yolculuk arketipi Hümâyûn-nâme’de ana kahraman konumunda olan Dabşelim üzerinden incelenmiştir.
原型象征主义是卡尔-古斯塔夫-荣格提出的一个概念。荣格说,所有人都有一种意识,并将这种共同的意识称为 "原型"。荣格受到西格蒙德-弗洛伊德的意识和无意识概念的影响,并在此背景下行事,他提出了原型的概念,表示构成共同无意识的内容是与生俱来的。一般来说,原型是一种集体形象和心理模式,它始于人类诞生之初,贯穿于各个历史时期,由这一时期产生的相似的情感、思想和行为组成。这一理论之所以被纳入对作品的批评理论中,主要原因并不在于它揭示了作品中产生审美的结构,而在于它揭示了自古以来一直影响着人类并深深吸引着人类的原型。在文字作品中遇到的原型元素是作为辅助元素出现的,它们能让读者更好地理解这些作品。 原型是共同无意识的产物,在神话、童话、民间故事、玛斯纳维(masnavi)、散文故事和小说中以符号的形式出现,是最常用的原型领域。基于这一观点,本研究将重点放在《Hümâyûn-nâme》中的 "旅程 "原型上,它在土耳其古典文学的同时期和后期都留下了印记,并具有散文故事的特点。荣格提出的、约瑟夫-坎贝尔在其著作《英雄的无尽旅程》中系统阐述的旅程原型,将通过《胡马伊努纳姆》中的主人公达布谢林来进行研究。
{"title":"HÜMÂYÛN-NÂME’DE ARKETİPSEL YOLCULUĞUN AYRILMA/YOLA ÇIKIŞ AŞAMASI","authors":"Halis Aydin","doi":"10.51592/kulliyat.1387801","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1387801","url":null,"abstract":"Arketipsel Sembolizm Carl Gustav Jung’un ortaya koymuş olduğu bir kavramdır. Jung, tüm insanlarda bir bilincin var olduğunu söyler ve bu ortak bilince “arketip” adını verir. Sigmund Freud’un bilinç ve bilinç dışı kavramlarından etkilenen ve bu bağlamda hareket eden Jung, ortak bilinç dışı kavramını aynı zamanda, ortak bilinç dışını oluşturan içeriğin doğuştan getirildiğini ifade ederek arketip kavramını geliştirmiştir. Genel olarak arketip ilk insandan başlayıp tarihi devirler boyunca süren ve bu süre zarfında oluşturulan duygu, düşünce ve davranış benzerliklerinden meydana gelen kollektif imge, zihinsel kalıplardır. Bu kuramın esere yönelik eleştiri kuramları içerisinde yer almasının temel sebebi, eserdeki estetizmi meydana getiren yapıyı ortaya koymasından değil, daha çok eski zamanlardan beri insanoğlunu etkileyen ve onlara derinden seslenen arketipleri ortaya çıkarmasındandır. Yazılı eserlerde karşılaşılan arketipsel unsurlar bu eserlerin okuyucu tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlayan yardımcı öğeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ortak bir bilinç dışının ürünleri olan arketiplerin en çok kullanılan alanları mit, masal, halk hikâyesi, mesnevilerde, mensur hikâye ve romanlarda simgeler şeklinde görülmektedir. Bu düşünceden hareketle bu çalışmada klasik Türk edebiyatında gerek kendi döneminde gerekse sonraki dönemlere damga vurmuş olan ve mensur hikâye özelliği taşıyan Hümâyûn-nâme’de yolculuk arketipi üzerinde durulmuştur. Jung’un ortaya attığı ve Joseph Campbell’in “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” adlı eserinde sistemleştirdiği yolculuk arketipi Hümâyûn-nâme’de ana kahraman konumunda olan Dabşelim üzerinden incelenmiştir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"350 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139149149","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
HÂBNÂME-İ FASÎH hâbnâme-i fasîh
Pub Date : 2023-12-27 DOI: 10.51592/kulliyat.1392803
A. İçli̇
Rüya, ilk akla gelen anlamıyla uyku sürecinde yaşanan zihinsel bir deneyimdir. Ayrıca, uykudayken görülen, uyandıktan sonra hatırlanan bir tecrübe ve gezinti olarak da tanımlanabilir. Rüyanın, hayaller ve hedefler bağlamında başka anlamları da söz konusudur. Sanatçılar duyguları, düşünceleri, beklentileri, hayalleri ve hedefleri en temel noktada ise dünyayla ilgili algıları, yazılı ve sözlü olarak, manzum veya mensur eserler bağlamında ve farklı anlatım teknikleriyle dile getirirler. Rüya yollu anlatım da bu tekniklerden biridir. Bu çerçevede duyguların, düşüncelerin, hayallerin, hedeflerin beklenti olarak bir rüya ve hayal formatında aktarıldığı edebî metinler teşekkül etmiştir. Gerçek anlamıyla, görülen bir rüyanın aktarımı da aynı şekilde edebî metinlerde karşılaşılabilen bir teknik ve üslup özelliğidir. Şairler ve yazarlar, hem sembolik manada hem de realist bir bakış açısıyla toplumların ve halkların hatta kendi rüyalarını, hayallerini eserlerine yansıtır. Bir nevi duygu, düşünce, acı, ıstırap, hayaller, hedefler ve beklentiler sanatçıların diliyle hayat bulur. Rüyada görülen, tasarlanan ya da yaşanılan deneyimin/olayın bir metne yansıdığı ve/veya yeni bir metne ilham kaynağı olduğu durumlar söz konusudur. Bir şairin veya yazarın rüyada gördüğünü belirttiği bir durumu/olayı/tecrübeyi/hayali daha sonra hatırlayarak yazdığı edebî eserlere literatürde “Hâbnâme” adı verilir. Bu eserlerden birinin, 18. yüzyılın başında hayatta olan Fasîh veya Fasîhî mahlasını kullanan bir şair tarafından yazıldığı belirtilmektedir. Makalemiz, rüya eksenli manzum anlatının şekil ve muhteva açısından incelemesidir. Makalede Fasîh’in kimliğine dair tespitler sunulmuştur olup eserin Arap harfli tıpkıbasımına yer verilmiştir.
梦是睡眠中的一种心理体验,是脑海中浮现的第一感觉。它也可以被定义为睡着时看到的、醒来后想起的经历和徘徊。就梦想和目标而言,梦还有其他含义。艺术家以书面和口头形式,在诗歌或散文作品中,通过不同的叙事技巧,表达他们的情感、思想、期望、梦想和目标,最基本的是表达他们对世界的看法。梦境叙述就是其中的一种手法。在这一框架下,形成了以梦境和想象的形式传达情感、思想、梦想和目标的文学文本。在现实生活中,梦境的传递也是文学文本中可以遇到的一种技术和文体特征。诗人和作家在他们的作品中,既从象征的角度,也从现实主义的角度,反映了社会和民族的梦想和梦境,甚至是他们自己的梦想和梦境。在某种程度上,情感、思想、痛苦、苦难、梦想、目标和期望通过艺术家的语言跃然纸上。在某些情况下,梦中所见、所想或所经历的经历/事件会在文本中得到反映和/或激发出新的文本。诗人或作家通过回忆梦中所见的情景/事件/经历/梦境而创作的文学作品,在文学作品中被称为 "Hâbnâme"。据说,其中一部作品是由 18 世纪初在世的一位诗人用 Fasîh 或 Fasîhî 这个笔名写成的。我们的文章从形式和内容两方面分析了基于梦境的诗歌叙事。文章介绍了法西的身份,并附有该作品的阿拉伯字母摹本。
{"title":"HÂBNÂME-İ FASÎH","authors":"A. İçli̇","doi":"10.51592/kulliyat.1392803","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1392803","url":null,"abstract":"Rüya, ilk akla gelen anlamıyla uyku sürecinde yaşanan zihinsel bir deneyimdir. Ayrıca, uykudayken görülen, uyandıktan sonra hatırlanan bir tecrübe ve gezinti olarak da tanımlanabilir. Rüyanın, hayaller ve hedefler bağlamında başka anlamları da söz konusudur. Sanatçılar duyguları, düşünceleri, beklentileri, hayalleri ve hedefleri en temel noktada ise dünyayla ilgili algıları, yazılı ve sözlü olarak, manzum veya mensur eserler bağlamında ve farklı anlatım teknikleriyle dile getirirler. Rüya yollu anlatım da bu tekniklerden biridir. Bu çerçevede duyguların, düşüncelerin, hayallerin, hedeflerin beklenti olarak bir rüya ve hayal formatında aktarıldığı edebî metinler teşekkül etmiştir. Gerçek anlamıyla, görülen bir rüyanın aktarımı da aynı şekilde edebî metinlerde karşılaşılabilen bir teknik ve üslup özelliğidir. Şairler ve yazarlar, hem sembolik manada hem de realist bir bakış açısıyla toplumların ve halkların hatta kendi rüyalarını, hayallerini eserlerine yansıtır. Bir nevi duygu, düşünce, acı, ıstırap, hayaller, hedefler ve beklentiler sanatçıların diliyle hayat bulur. Rüyada görülen, tasarlanan ya da yaşanılan deneyimin/olayın bir metne yansıdığı ve/veya yeni bir metne ilham kaynağı olduğu durumlar söz konusudur. Bir şairin veya yazarın rüyada gördüğünü belirttiği bir durumu/olayı/tecrübeyi/hayali daha sonra hatırlayarak yazdığı edebî eserlere literatürde “Hâbnâme” adı verilir. Bu eserlerden birinin, 18. yüzyılın başında hayatta olan Fasîh veya Fasîhî mahlasını kullanan bir şair tarafından yazıldığı belirtilmektedir. Makalemiz, rüya eksenli manzum anlatının şekil ve muhteva açısından incelemesidir. Makalede Fasîh’in kimliğine dair tespitler sunulmuştur olup eserin Arap harfli tıpkıbasımına yer verilmiştir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"6 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139153722","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Orta Anadolu Zimmilerinin Şikâyet Hakkı Kullanımı 中安纳托利亚迪米伊人行使申诉权
Pub Date : 2023-12-26 DOI: 10.51592/kulliyat.1292116
Bahar Kaymaz
Osmanlı Devleti’nin bünyesinde çeşitli toplulukları ve dinleri barındırmasına rağmen çok geniş bir alana yayılarak, altı asırdan fazla ayakta kalmayı başarmasındaki en önemli sebeplerden biri şüphesiz “adalet” kavramına verdiği önemdir. Devletin adaleti esas alarak oluşturduğu yönetim anlayışı daire-i adliye prensibinde uygulama alanı bulmuştur. Bu prensipte mülk yani devlet, asker, hazine, reaya ve adalet gibi temel kavramlar birbirine sıkı sıkıya bağlıdır ve iktidar ile adalet arasında bir bağımlılık söz konusudur. İktidarın varlığı ve devamlılığı adaletli yönetim anlayışının uygulanması şartına bağlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin adaleti tesis etmesinin önemli araçlarından biri ise kurduğu şikâyet mekanizması ve egemenliği altında yaşayan tüm tebaaya Müslim-Gayrimüslim ayrımı gözetmeksizin tanıdığı şikâyet hakkıdır. Bu noktada Osmanlı Devleti’nin temel yönetim organlarından biri olan Divân-ı Hümâyûn müessesesi önemli bir rol üstlenmiştir. Çünkü bütün Osmanlı tebaası bu müesseseye başvurarak talep ya da şikâyetlerini iletmiş, görüşülen konular ve alınan kararlar bazı defterlere kaydedilmiştir. Çalışmanın ana kaynağı olan 1 Numaralı Karaman Ahkâm defteri de bunlardan bir tanesidir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, tutulduğu dönem Osmanlı taşrasının sosyo-ekonomik durumu hakkında fikir edinebilme imkânı sağlayan 1 Numaralı Karaman Ahkâm Defteri esas alınarak Osmanlı egemenliği altında yaşayan Gayrimüslim tebaanın devlete başvurarak ne gibi şikâyet ya da talepte bulunduklarını tespit etmektir.
尽管奥斯曼帝国的结构中容纳了不同的社群和宗教,但它仍能在广袤的土地上生存六个多世纪,其中一个最重要的原因无疑是它对 "正义 "概念的重视。国家对基于正义的治理的理解在 "正义圈 "原则中得到了应用。在这一原则中,财产(即国家、军队、国库、Reaya 和正义)等基本概念密切相关,权力与正义之间存在着依存关系。权力的存在和延续以实施公正的管理为条件。奥斯曼帝国伸张正义的重要工具之一,就是它建立的申诉机制和赋予生活在其主权之下的所有臣民不分穆斯林和非穆斯林的申诉权。在这一点上,奥斯曼帝国的主要行政机构之一 Divan-ı Hümâyûn 机构发挥了重要作用。因为所有奥斯曼帝国的臣民都向该机构提出申请,并提交他们的要求或投诉,而讨论的问题和做出的决定都记录在某些分类账中。本研究的主要资料来源《卡拉曼-阿赫卡姆簿》第 1 号就是其中之一。在这种情况下,本研究的目的是根据《卡拉曼-阿赫卡姆第 1 号账簿》确定生活在奥斯曼帝国主权下的非穆斯林臣民向国家提出了哪些申诉或要求,从而了解《卡拉曼-阿赫卡姆第 1 号账簿》保存期间奥斯曼帝国各省的社会经济状况。
{"title":"Orta Anadolu Zimmilerinin Şikâyet Hakkı Kullanımı","authors":"Bahar Kaymaz","doi":"10.51592/kulliyat.1292116","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1292116","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin bünyesinde çeşitli toplulukları ve dinleri barındırmasına rağmen çok geniş bir alana yayılarak, altı asırdan fazla ayakta kalmayı başarmasındaki en önemli sebeplerden biri şüphesiz “adalet” kavramına verdiği önemdir. Devletin adaleti esas alarak oluşturduğu yönetim anlayışı daire-i adliye prensibinde uygulama alanı bulmuştur. Bu prensipte mülk yani devlet, asker, hazine, reaya ve adalet gibi temel kavramlar birbirine sıkı sıkıya bağlıdır ve iktidar ile adalet arasında bir bağımlılık söz konusudur. İktidarın varlığı ve devamlılığı adaletli yönetim anlayışının uygulanması şartına bağlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin adaleti tesis etmesinin önemli araçlarından biri ise kurduğu şikâyet mekanizması ve egemenliği altında yaşayan tüm tebaaya Müslim-Gayrimüslim ayrımı gözetmeksizin tanıdığı şikâyet hakkıdır. Bu noktada Osmanlı Devleti’nin temel yönetim organlarından biri olan Divân-ı Hümâyûn müessesesi önemli bir rol üstlenmiştir. Çünkü bütün Osmanlı tebaası bu müesseseye başvurarak talep ya da şikâyetlerini iletmiş, görüşülen konular ve alınan kararlar bazı defterlere kaydedilmiştir. Çalışmanın ana kaynağı olan 1 Numaralı Karaman Ahkâm defteri de bunlardan bir tanesidir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, tutulduğu dönem Osmanlı taşrasının sosyo-ekonomik durumu hakkında fikir edinebilme imkânı sağlayan 1 Numaralı Karaman Ahkâm Defteri esas alınarak Osmanlı egemenliği altında yaşayan Gayrimüslim tebaanın devlete başvurarak ne gibi şikâyet ya da talepte bulunduklarını tespit etmektir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"9 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139156562","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Osmanlı İmparatorluğu’nun 17. Yüzyılda İran Sınırındaki İdarî ve İktisadî Pratiği: Şüregel Livâsı Örneği 17 世纪奥斯曼帝国在伊朗边境的行政和经济实践:舒雷格尔-利瓦瑟案例
Pub Date : 2023-12-18 DOI: 10.51592/kulliyat.1390750
Murat Alandağlı
Şüregel günümüzde Türkiye İran sınırında yer almaktadır. Arpaçay ve Kars Çayı’nın yol aldığı oldukça verimli ve geniş yaylalarının etrafı yüksek dağlarla çevrilidir. Oldukça köklü bir iskân geçmişine sahip bölge Urartu, Roma, Bizans, Pers ve Osmanlı idaresinde kalmıştır. Şüregel’in bir sınır kenti olma vasfı da Orta Çağ’a kadar uzanır. Bu dönemdeki etkin Roma ve Pers çekişmelerinin merkezinde yer alan önemli bir sınır kentidir. XVI. yüzyıl sonlarında Osmanlıların eline geçmiş olmasına rağmen sık sık el değiştirmiştir. XVI. yüzyıl sonlarından XVII. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı-İran sınırındaki hareketliliğin canlı şahitliğini yapmıştır. Bu nedenle üzerindeki nüfusun stabil olduğu siyasî ve askerî durumlara göre kâh Kars kâh Revan istikametinde yol aldığı anlaşılmaktadır. Bu yöneliş sefer organizasyonlarının yönüne göre şekillenmiştir. Kısa süreli sükûnet evrelerinde kale ve şen mezra ile köylerinde haşamın sürdüğü Şüregel’deki aydınlık hava ansızın kasvetli bir hale bürünmüştür. XVI. yüzyıl topraklarında at nallarının izi ile hâlî ve harâbe iskân mahallerinin şekillendirdiği Şüregel’de XVII. yüzyılda değişmeye yüz tutmuştur. Bu durumda XVII. yüzyılın ikinci yarısında sonra nispeten dinginleşen Osmanlı-İran ilişkilerinin etkisi vardır. Osmanlı İmparatorluğu bu havadan istifade etmek, sınır hattında denetimi sağlamak, bölgenin nüfusunun oluşmasında etkin olmak, siyasî ve malî yapıyı oturtmak maksadıyla Şüregel’de tahrir yapmıştır. Bu tahrir elbette XVI. yüzyılın klasik tahrirlerine benzememektedir. Öyle ki bölgede ne derli toplu bir nüfus ne de nüfusun iştikal olduğu bir ekonimik faaliyet vardır. Bu nedenle defterde sadece bazı iskan birimlerinin isimleri ile bunların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş tımar hisseleri ve bu hisselere sahip olanların isimleri yer almaktadır. Çalışma daha ziyade siyasî, askerî ve itikâdî boyutuyla ele alınmış Osmanlı-İran ilişkilerine sınır eksenli bir bakış açısıyla yaklaşmaya salat vermektedir. Bu bağlamda özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun sınır hattındaki bölgelerde idarî ve malî bakımdan atmış olduğu adımlar ile bunların bir bakıma yereldeki etkilerini öncülemektedir. Bu bakımdan özellikle Doğu sınırıyla ilgili Osmanlı belgelerinde sık zikredilen Şüregel’in merkezinde yer aldığı bir livânın tesisi ve buna bağlı nahiyeler, nahiyelere bağlı köy ve mezraları ile buralardaki askerî, malî yapıya dair serhat yapılanmasına dair öznel bir konuma sahiptir.
如今,胥里格尔位于土耳其和伊朗边境。阿尔帕恰伊和卡尔斯溪流经的高原土地肥沃宽阔,四周高山环绕。该地区的定居历史悠久,曾先后受到乌拉尔人、罗马人、拜占庭人、波斯人和奥斯曼人的统治。Şüregel作为边境城市的地位可以追溯到中世纪。在此期间,它是罗马和波斯争夺的中心,是一座重要的边境城市。虽然它在 16 世纪末被奥斯曼人占领,但却经常易手。从 16 世纪末到 17 世纪中叶,它一直是奥斯曼-伊朗边境活动的活见证。因此,可以理解的是,这里的居民根据其所处的政治和军事局势的稳定,向卡尔斯或里万方向迁移。这个方向是根据运动组织的方向形成的。在短暂的安宁时期,居民们居住在城堡及其宁静的小村庄和村落中,舒雷格尔的明朗气氛突然变得阴沉。由 XVI 世纪土地上的马蹄形痕迹和被毁坏的居民点所形成的舒瑞格尔,在 XVII 世纪面临着改变。在这种情况下,17 世纪下半叶相对缓和的奥斯曼-伊朗关系产生了影响。为了利用这种气氛,确保对边界线的控制,有效地形成该地区的人口,并建立政治和财政结构,奥斯曼帝国在舒雷格尔进行了一次调查。当然,这次勘测与 16 世纪的经典勘测不同。事实上,该地区既没有密集的人口,也没有人口从事的经济活动。因此,书中只包含了一些聚落单位的名称、由这些聚落单位合并而成的封地份额以及这些份额所有者的姓名。该研究提供了一种基于边界的方法来研究奥斯曼帝国与伊朗的关系,这些关系大多是从政治、军事和宗教角度进行分析的。在这种情况下,该研究预测了奥斯曼帝国在边界线地区采取的行政和财政措施及其对当地的某种影响。在这方面,该研究对以Şüregel 为中心建立一个 livān (在奥斯曼帝国有关东部边境的文件中经常提到)、边境的军事和财政结构及其分区、与分区相连的村庄和小村庄以及这些地区的军事和财政结构持主观立场。
{"title":"Osmanlı İmparatorluğu’nun 17. Yüzyılda İran Sınırındaki İdarî ve İktisadî Pratiği: Şüregel Livâsı Örneği","authors":"Murat Alandağlı","doi":"10.51592/kulliyat.1390750","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1390750","url":null,"abstract":"Şüregel günümüzde Türkiye İran sınırında yer almaktadır. Arpaçay ve Kars Çayı’nın yol aldığı oldukça verimli ve geniş yaylalarının etrafı yüksek dağlarla çevrilidir. Oldukça köklü bir iskân geçmişine sahip bölge Urartu, Roma, Bizans, Pers ve Osmanlı idaresinde kalmıştır. Şüregel’in bir sınır kenti olma vasfı da Orta Çağ’a kadar uzanır. Bu dönemdeki etkin Roma ve Pers çekişmelerinin merkezinde yer alan önemli bir sınır kentidir. XVI. yüzyıl sonlarında Osmanlıların eline geçmiş olmasına rağmen sık sık el değiştirmiştir. XVI. yüzyıl sonlarından XVII. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı-İran sınırındaki hareketliliğin canlı şahitliğini yapmıştır. Bu nedenle üzerindeki nüfusun stabil olduğu siyasî ve askerî durumlara göre kâh Kars kâh Revan istikametinde yol aldığı anlaşılmaktadır. Bu yöneliş sefer organizasyonlarının yönüne göre şekillenmiştir. Kısa süreli sükûnet evrelerinde kale ve şen mezra ile köylerinde haşamın sürdüğü Şüregel’deki aydınlık hava ansızın kasvetli bir hale bürünmüştür. XVI. yüzyıl topraklarında at nallarının izi ile hâlî ve harâbe iskân mahallerinin şekillendirdiği Şüregel’de XVII. yüzyılda değişmeye yüz tutmuştur. Bu durumda XVII. yüzyılın ikinci yarısında sonra nispeten dinginleşen Osmanlı-İran ilişkilerinin etkisi vardır. Osmanlı İmparatorluğu bu havadan istifade etmek, sınır hattında denetimi sağlamak, bölgenin nüfusunun oluşmasında etkin olmak, siyasî ve malî yapıyı oturtmak maksadıyla Şüregel’de tahrir yapmıştır. Bu tahrir elbette XVI. yüzyılın klasik tahrirlerine benzememektedir. Öyle ki bölgede ne derli toplu bir nüfus ne de nüfusun iştikal olduğu bir ekonimik faaliyet vardır. Bu nedenle defterde sadece bazı iskan birimlerinin isimleri ile bunların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş tımar hisseleri ve bu hisselere sahip olanların isimleri yer almaktadır. Çalışma daha ziyade siyasî, askerî ve itikâdî boyutuyla ele alınmış Osmanlı-İran ilişkilerine sınır eksenli bir bakış açısıyla yaklaşmaya salat vermektedir. Bu bağlamda özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun sınır hattındaki bölgelerde idarî ve malî bakımdan atmış olduğu adımlar ile bunların bir bakıma yereldeki etkilerini öncülemektedir. Bu bakımdan özellikle Doğu sınırıyla ilgili Osmanlı belgelerinde sık zikredilen Şüregel’in merkezinde yer aldığı bir livânın tesisi ve buna bağlı nahiyeler, nahiyelere bağlı köy ve mezraları ile buralardaki askerî, malî yapıya dair serhat yapılanmasına dair öznel bir konuma sahiptir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"35 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139173151","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
TUHFE-İ SELİMİYYE DER- AKÂİD (İNCELEME- METİN) tuhfe-i̇ seli̇miyye der- akâid(评论-文本)
Pub Date : 2023-12-07 DOI: 10.51592/kulliyat.1375776
Mehmet Demi̇rbağ
Muharrirler tarafından ele alınan konuların işlenmesi ve bu konular etrafında renklendirmelerle birlikte edebiyat alanında farklı türlerin vuku bulduğu söylenebilir. Mevlid, na’t, tevhid gibi konuların ele alındığı edebi türler; klasik Türk edebiyatında kendilerine özel bir yer edinmiştir. Her ne kadar bazı kaynaklarda edebi türlerin sınıflandırılmasında İslam inancının esaslarını konu edinen akâid-nâmelere yer verilmese de bu türle ilgili çalışmaların yadsınamayacak seviyede olduğu belirtilebilir. Kalem ehli, halkın ihtiyaç duyduğu bilginin edinilmesinde anlaşılırlığa dikkat etmeye çalışmıştır. XIX. yüzyılda sade bir dille kaleme alınan dini lirizmin ön planda olduğu, manzum unsurlarla süslenmiş eserlerden biri de Tuhfe-i Selimiyye Der- Akâid adlı eserdir. Çalışmamızda bu eser incelenecektir.
可以说,随着作者对题材的处理和围绕这些题材的着色,文学领域出现了不同的流派。mawlid、na't和tawhid等文学体裁在土耳其古典文学中占据了特殊的地位。尽管有些资料并未将涉及伊斯兰信仰原则的《阿卡伊德经》(aqāid-nāmas)纳入文学体裁的分类中,但可以说对这一体裁的研究是不可否认的。 笔者在获取公众所需的信息时尽量注意易懂性。Tuhfe-i Selimiyye Der- Akâid 是十九世纪用简洁语言写成的作品之一,其中宗教抒情占主导地位,并用诗歌元素加以装饰。我们的研究将对这部作品进行分析。
{"title":"TUHFE-İ SELİMİYYE DER- AKÂİD (İNCELEME- METİN)","authors":"Mehmet Demi̇rbağ","doi":"10.51592/kulliyat.1375776","DOIUrl":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1375776","url":null,"abstract":"Muharrirler tarafından ele alınan konuların işlenmesi ve bu konular etrafında renklendirmelerle birlikte edebiyat alanında farklı türlerin vuku bulduğu söylenebilir. Mevlid, na’t, tevhid gibi konuların ele alındığı edebi türler; klasik Türk edebiyatında kendilerine özel bir yer edinmiştir. Her ne kadar bazı kaynaklarda edebi türlerin sınıflandırılmasında İslam inancının esaslarını konu edinen akâid-nâmelere yer verilmese de bu türle ilgili çalışmaların yadsınamayacak seviyede olduğu belirtilebilir. Kalem ehli, halkın ihtiyaç duyduğu bilginin edinilmesinde anlaşılırlığa dikkat etmeye çalışmıştır. XIX. yüzyılda sade bir dille kaleme alınan dini lirizmin ön planda olduğu, manzum unsurlarla süslenmiş eserlerden biri de Tuhfe-i Selimiyye Der- Akâid adlı eserdir. Çalışmamızda bu eser incelenecektir.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"69 3-4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139185466","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
期刊
KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi
全部 Acc. Chem. Res. ACS Applied Bio Materials ACS Appl. Electron. Mater. ACS Appl. Energy Mater. ACS Appl. Mater. Interfaces ACS Appl. Nano Mater. ACS Appl. Polym. Mater. ACS BIOMATER-SCI ENG ACS Catal. ACS Cent. Sci. ACS Chem. Biol. ACS Chemical Health & Safety ACS Chem. Neurosci. ACS Comb. Sci. ACS Earth Space Chem. ACS Energy Lett. ACS Infect. Dis. ACS Macro Lett. ACS Mater. Lett. ACS Med. Chem. Lett. ACS Nano ACS Omega ACS Photonics ACS Sens. ACS Sustainable Chem. Eng. ACS Synth. Biol. Anal. Chem. BIOCHEMISTRY-US Bioconjugate Chem. BIOMACROMOLECULES Chem. Res. Toxicol. Chem. Rev. Chem. Mater. CRYST GROWTH DES ENERG FUEL Environ. Sci. Technol. Environ. Sci. Technol. Lett. Eur. J. Inorg. Chem. IND ENG CHEM RES Inorg. Chem. J. Agric. Food. Chem. J. Chem. Eng. Data J. Chem. Educ. J. Chem. Inf. Model. J. Chem. Theory Comput. J. Med. Chem. J. Nat. Prod. J PROTEOME RES J. Am. Chem. Soc. LANGMUIR MACROMOLECULES Mol. Pharmaceutics Nano Lett. Org. Lett. ORG PROCESS RES DEV ORGANOMETALLICS J. Org. Chem. J. Phys. Chem. J. Phys. Chem. A J. Phys. Chem. B J. Phys. Chem. C J. Phys. Chem. Lett. Analyst Anal. Methods Biomater. Sci. Catal. Sci. Technol. Chem. Commun. Chem. Soc. Rev. CHEM EDUC RES PRACT CRYSTENGCOMM Dalton Trans. Energy Environ. Sci. ENVIRON SCI-NANO ENVIRON SCI-PROC IMP ENVIRON SCI-WAT RES Faraday Discuss. Food Funct. Green Chem. Inorg. Chem. Front. Integr. Biol. J. Anal. At. Spectrom. J. Mater. Chem. A J. Mater. Chem. B J. Mater. Chem. C Lab Chip Mater. Chem. Front. Mater. Horiz. MEDCHEMCOMM Metallomics Mol. Biosyst. Mol. Syst. Des. Eng. Nanoscale Nanoscale Horiz. Nat. Prod. Rep. New J. Chem. Org. Biomol. Chem. Org. Chem. Front. PHOTOCH PHOTOBIO SCI PCCP Polym. Chem.
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
0
微信
客服QQ
Book学术公众号 扫码关注我们
反馈
×
意见反馈
请填写您的意见或建议
请填写您的手机或邮箱
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
现在去查看 取消
×
提示
确定
Book学术官方微信
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术
文献互助 智能选刊 最新文献 互助须知 联系我们:info@booksci.cn
Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。
Copyright © 2023 Book学术 All rights reserved.
ghs 京公网安备 11010802042870号 京ICP备2023020795号-1